Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Petrus Hogerbeets]

HOGERBEETS (Petrus), afstammeling uit een aanzienlijk geslacht. Zijn overgrootvader Dirk Heyndriksz. Hogerbeets was uit het dorp Beets, alwaar hij op de Hogerbeets woonde, in Hoorn komen wonen. Diens zoon Heyndrik Dirksz. Hogerbeets, was in 1515 schepen en in 1518 en vervolgens, laatst in 1543, in welk jaar hij overleed, burgemeester. Deze had 2 zonen: Pieter Heyndriksz. Hogerbeets, die in 1544 schepen en verscheiden malen en laatstelijk in 1557, in welk jaar hij overleed, burgemeester was, van wien de vader van Petrus Hogerbeets afstamde, en dr. Dirk Heyndriksz. Hogerbeets, vader van den beroemden Rombout Hogerbeets.

Petrus werd den 2 Maart 1542 te Hoorn geboren, studeerde eerst in zijne geboortestad, vervolgens te Leuven en eindelijk te Padua, waar hij tot doctor in de geneeskunde werd bevorderd. Teruggekomen oefende hij met veel lof de geneeskunst en werd op den 12 September 1599, toen de pest te Hoorn vreeslijk woedde, het slagtoffer zijner menschlievende hulpvaardigheid. De overigheid liet hem op stads kosten in de groote kerk een epitaphium oprigten. Hogerbeets was een zeer geleerd en welsprekend man en voor zijn tijd geen onbevallig Latijnsch en Nederduitsch dichter.

‘Wat hij schreef (zijn de woorden van Velius) vloeyde hem uyt de penne, en geschiede meest staende voets, sonder veel overlegs of bedenkens, van 't welke wy (als zijn groote bekenden) goede getuygenis kunnen geven, en was dan soo aerdig en net, dat de langduerigen arbeyd van anderen soo hoog selden konden reyken. En dit beyde

in prose en gedicht.’ Dezelfde Velius heeft na zijn dood, zijne Latijnsche en Nederduitsche gedichten bijeen verzameld, laten drukken en aan de Hoornsche regering opgedragen.

De bundel voert tot titel: Petri Hogerbetii, Hornani, Medici et Poëtae clarissimi Poëmatum reliquiae, Impress. Hornae Westfrisiorum apud Guil. Andream, Anno 1606, Latin. et Belg., met Grieksche en Latijnsche lofdichten van J. Velius, Josias Vibo, Nicolaus Schonaeus, N. Rijckaert, W.S. Horn, Nicolaas Bullius, Albertus Velanius. Epkema en Abbing, hebben na Borrichius, Hoeufft en Witsen Geysbeek, deze verzen gunstig beoordeeld.

Hogerbeets was met de voornaamste geleerden van zijn tijd in kennis en met enkele wisselde hij brieven en verzen, zooals met Hadrianus Junius, Johan van Foreest, die op zijn beeldtenis een Latijnsch vers schreef, P. Scriverius en Karel van Mander.

Zie Valerius Andreas, Bibl. Belg., p. 70; Foppens, Bibl. Belg., T. II. p. 983; O. Borrichius, de Poët Dissert., 5 ¶ 179, Hoeufft, Parn. Lat. Belg., p. 65; Witsen Geysbeek Biogr. Anth Crit. Woordenb., D. III. bl. 231; P. Epkema in het Museum van Siegenbeek, D. II. bl. 135-148; Velius, Chron. van Hoorn, bl. 508, 509, 642; Abbing, verv op die Chron., D. I. bl. 51, n. A. 108, 109, D. V. bl. 48, n. B. 12-27, O. 200; Beknopte Geschied. van Hoorn en der Groote Kerk, bl. 95, 96; P. Scheltema, Diatribe de A. Junio, p. 99, 100; P. Pontani, Poem., p. 67; Muller, Cat. van Portrett.