Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Willem Canter]

CANTER (Willem), Canther of Canterus, de oudste zoon van den voorgaande, geboren te Leeuwarden, en niet, zoo als men meestal vindt opgegeven, te Utrecht, den 24^sten Julij 1542, werd ter laatstgemelde plaatse in de Latijnsche en Grieksche talen onderwezen, door den beroemden George Maeropedius, en hij vorderde zoo wel, dat hij op zijn twaalfde jaar bekwaam was om de Hoogeschool te bezoeken. Men zond hem diensvolgens naar Leuven, waar hij zich onder het opzigt van Cornelis Valerius, Hoogleeraar in de Latijnsche taal, gedurende vier jaren, oefende. Zestien jaren oud zijnde, ging hij op reis, bezocht de voornaamste plaatsen van Frankrijk, Italië en Duitschland; bezigtigde overal de voornaamste boekerijen, en maakte kennis met de beroemdste geleerden. Gedurende zijn verblijf te Parijs, hoorde hij de lessen van den beroemden Hoogleeraar in de Grieksche taal, Johannes Auratus, die hem zonderlinge genegenheid toedroeg, en voor wien hij mede de meeste achting voedde. Ook won hij onder anderen de vriendschap van Karel Sigonius, Fulvius Ursinus en Marcus Antonius Muretus. Na twee jaren met reizen te hebben, doorgebragt, keerde hij naar de Nederlanden terug; zette zich te Leuven neder; waar hij een stil en aan de studien toegewijd leven leidde, verdeelende zijne tijd zoodanig, dat hij den voormiddag tot het lezen, en den namiddag tot het schrijven besteedde, in

welke tijdverdeeling hij zoo naauwkeurig was, dat hij eenen zandlooper gebruikte, om den tijd af te meten. Doch door zijn zittend leven en gebrek aan ligchaamsoefening, verloor hij trapswijze den eetlust, en verviel ten laatste in eene teringziekte, welke hem den 5^den Junij 1575 ongehuwd in het graf rukte. Hij werd aldaar begraven in het oostelijk gedeelte van de St. Jakobskerk.

Hij was een geleerd en scherpzinnig oordeelkundige, die in zijne, hieronder te vermelden, Novae Lectiones eene schat van nieuwe lezingen ten toon spreidde; hoewel sommigen hem voor een wat al te stout verbeteraar der Ouden houden, als zou hij daarin zijn vernuft te veel den teugel gevierd hebben. Ook wordt hij als Latijnsch dichter geprezen.

Men vindt van hem getuigd, dat hij zijn geheele leven in de zorgvuldigste kuischheid heeft doorgebragt, dat hij de gastmalen en drinkgezelschappen verfoeide, en allen omgang met anderen dan geleerde lieden vermeed. Zijne met veel smaak verzamelde boekerij en andere goederen heeft hij nagelaten aan zijnen broeder Dirk Canter. Zijn portret komt voor in de Icones Miraei; ook heeft men het zonder naam van graveur in 24^o.

De voornaamste door hem uitgegeven werken zijn:

Novarum Lectionum libri IV, in quibus variorum Auctorum explicationes, emendationes et fragmenta reperiuntur. Bas. 1564 8^o. waarbij hij daarna 3 boeken voegde, Basil. 1566, terwijl hij ze allen nogmaals met één boek vermeerderd in het licht zond, Antv. 1571. 8^o.

Syntagma de ratione emendandi Graecos Auctores.

Adnotationes in Lycophronis Cassandram et Epitomen Cassandrae Graecae Latino carmine Anacreontico. Bas. 1566. 4^o. et 1596. 8^o. Genev. 1614. fol.

Fragmenta quaedam Ethica Pythagoreorum quorundam et Stobaeo desumpta, Bas. 1566 4^o.

Aristidis Orationes Latine reddidit. Basil, 1666, Tom. III, waarmede Canter eenen grooten lof bij de geleerden inoogstte, terwijl hij bij deze drie boeken later nog een vierde voegde, inhoudende:

Georgiae Oratio in Helenam et oratio Palamedis: Thucydidis funebris in Periclem: Lesbonactis hortatio: Andocidis de Pace: Herodis Attici de Republica: Anthisthenis Ajacis et Ulissis; Lysiae contra Eratosthenam: Dinarchi contra Demosthenem et Alcidamantis Oratio Ulissis contra Palamedem, cum syntagmate de ratione emendandi Graecos. Basil. 1603.

Pepli Fragmentum, sive Heroum Homeritorum Epithaphia, primus auctori suo Aristoteli restituit, Latine vertit, et animadversionibus illustravit. Basil. 1566. 4^o., waarbij gevoegd zijn: Ausonii Heroum Epitaphia qui bello Trojano interfuerunt, aliquot loca ab eodem emendata. Antv. 1571. 8^o.

Synesii Orationes aliquot de dono ad Paconium, conciones et constitutiones duas, et Hymnos aliquot. Basil. 1567.

Notae et emendationes in Ciceronis Epistolas ad familiares. Antv. 1568. 8^o.

Scholia brevia in Propertium. Antv. 1569, 8^o.

Progenies illustrium Deorum et hominum ex commentariis Graecorum in tabulas congesto Antv. 1578. 8^o.

Euripidis Opera, cum brevibus notis, carminumque ratione explicata et appendice sententiarum Euripidis. Antv. 1571. 12^o., Heidelb. 1597, Genev. 1602.

Joh. Stobaei Eclogarum libri II, accesserunt G. Gemisthi Plethonis de rebus Peloponesiaeis Orationes, duae, ut et ejusdem Plethonis de virtutibus liber. Antv. 1575.

Notae in Ciceronem de officiis 1576 8^o.

Ook schreef hij: Libellus variarum in Graecis Bibliis Lectionum, hetwelk met de Biblia regia te Antwerpen bij Plantyn is uitgekomen.

Voorts eene menigte aanteekeningen meestal over Grieksche schrijvers, welke door anderen bij de uitgaven van die schrijvers zijn gevoegd.

Zie Foppens, Bibl. Belg, Tom. I. pag. 304; Suffridi Petri, de Script. Fris, pag. 189-260; Sweertii Ath. Belg., pag 301; Schotanus, Friesche Hist., bl. 510; Halma, Toon. der Vereen. Nederl.; van Hoogstraten en Brouërius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb; Luiscius, Algem. Hist. Woordenb; v(an) H(eussen) en v(an (R(hyn), Kerk. Outh., D. II bl. 141 en 142; Burman, Traj. erudit pag. 59-70; Saxe, Onom. Liter., Pars III. pag. 410, 411, 650 et 651; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Hoeufft, Parnasus Belgic., pag. 66; van Kampen, Geschied. der Ned. Letteren en Wetens, Dl. I bl. 269 en 270; Biogr Nation.; Collot d'Escury, Hollands roem, D. IV., st. I. Aant. bl. 81. noot a; Delprat, de Broeders. van Geert Groote, bl. 133; Eekhoff, Beknopte Geschied. van Friesl., bl 158.