Nieuwsbrief

Terugblik 25-jarig jubileum DBNL

Op 8 november werd het 25-jarig jubileum van DBNL gevierd in Den Haag! Zo’n honderd vrienden van DBNL verzamelden zich in de aula van de KB, nationale bibliotheek voor een programma dat zowel informatief als vermakelijk was.

De middag begon met een warm welkom van Wilma van Wezenbeek, directeur van de KB. Daarna kwamen verschillende sprekers aan het woord, die op hun eigen manier lieten zien hoe waardevol DBNL is voor hun onderzoek:

- Lucas van der Deijl, universitair docent Oudere letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, deelde hoe DBNL voor hem een goudmijn is voor vergelijkend onderzoek naar het Nederlandse toneel uit de Renaissance en hoe de DBNL-collectie gebruikt kan worden voor tekst-mining.

- Olaf Janssen, Wikimedia-coördinator bij de KB, vertelde hoe DBNL en Wikipedia elkaar versterken. Hij liet zien hoe informatie over auteurs, titels en teksten uit DBNL onmisbaar is voor Wikipedia.

- Nina Geerdink, universitair docent vroegmoderne literatuur aan de Universiteit Utrecht, ging in op de rol van DBNL in het onderzoek naar vrouwelijke schrijvers. Ze benadrukte hoe de groeiende collectie van vrouwelijke auteurs in DBNL essentieel is voor het onderzoek naar deze schrijvers, maar ze gaf ook aan dat DBNL nog meer kan doen.

- Katrien Depuydt, senior onderzoeker bij het Instituut voor de Nederlandse Taal, liet zien hoe DBNL-data cruciaal zijn voor de linguïstiek en Digital Humanities, van tekstherkenning tot corpusbouw en taalkundige verrijking.

- Auteur Karin Amatmoekrim sprak over de DBNL-bronnen die ze gebruikt voor haar werk over de geschiedenis van Suriname, en wees eveneens op de belangrijke bronnen die nog ontbreken in de DBNL-collectie.

Als afsluiting werd DBNL geëerd met een speciale erkenning. De stichting van de Gouden Ganzenveer reikte een ereveer uit aan de dienst. De prijs werd overhandigd aan Gunther Van Neste (algemeen secretaris van de Taalunie), Mathijs Lamberigts (voorzitter van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken) en Karin Eggink (producteigenaar van DBNL bij de KB). De Academie prees DBNL met de woorden van Academielid Abdelkader Benali, die DBNL omschrijft als ‘een waarlijke grot van Ali Baba met originele teksten, literaire tijdschriften, gedichtenbundels, romans, biografische schetsen en oude geschriften. De no-nonsense website biedt snel toegang tot gezochte bronnen en is een feest om in rond te snuffelen. Een onmisbaar instrument voor wie het naadje van de kous wil weten van onze Nederlandstalige literatuur.’

We sloten af met een receptie, waarop hartstochtelijk werd nagepraat en nieuwe contacten werden gelegd.

Een middag vol inspiratie en waardering voor DBNL, maar ook een middag die onderstreepte dat we zeker nog genoeg werk hebben voor de komende 25 jaar.

Na de uitreiking van de ereveer werden alle aanwezigen die door de jaren heen hebben meegewerkt aan DBNL op de foto gezet door de Beeldstudio KB:

Lancering Boekenportaal Suriname

Het Boekenportaal Suriname is gelanceerd! Uit het officiële persbericht:

‘Na ruim 4 jaar voorbereiding door de Stichting Boekenportaal Suriname en haar partners is de website nu operationeel.

Honderden, in samenwerking met KB en DBNL, gedigitaliseerde Surinaamse boeken zijn nu vindbaar via het Boekenportaal en beschikbaar om online te lezen, of om te downloaden of te printen. Tevens wordt voorzien in de mogelijkheid om via het internet boeken te bestellen. Het Boekenportaal Suriname beschrijft zichzelf als: een gestaag groeiende gereedschapskist.

Ook worden 72 nieuwe schoolboeken raadpleegbaar. Verder zullen in 2025 alle 15 nieuwe Leesboeken met daarin 471 Surinaamse verhalen in 2025 opgenomen worden in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL).’

Talm dus niet en ga snel naar www.boekenportaal.sr!

Nieuwe titels van november

Met en zonder lauwerkrans (1997) van M.A. Schenkeveld-van der Dussen biedt een overzicht van bijna 160 bekende en minder bekende vrouwelijke schrijvers tussen 1550 en 1850. Van iedere auteur is een biografie en een bloemlezing uit hun werk opgenomen. Het geheel wordt omkleed door een uitgebreide inleiding over de literaire en sociale context van vrouwenliteratuur in deze periode. Dit boek geldt als een standaardwerk, maar was lange tijd alleen als PDF beschikbaar in DBNL; nu is het dus volledig gedigitaliseerd.

Lodewijk van Deyssel was als één van de Tachtigers één van de beruchtste criticasters van zijn tijd. Nu komen de resterende delen van zijn Verzamelde opstellen online, uitgegeven van 1894 t/m 1912. Mijn benul van Jan Hanlo uit 1974 is een verzameling prozateksten, samengesteld door K. Schippers. Jeugdwerk 1884-1892 bevat een aantal gedichten van een jonge Henriette Roland Holst-van der Schalk. Tenslotte nog een aflevering van De Engelbewaarder, over Theo Thijssen (1976).

De Leidse theoloog en medicus Cornelis van der Linden publiceerde enkele geschriften in een door hemzelf bedachte spelling. Deze vernieuwingsdrang werd geheel niet gewaardeerd door de dichter en vertaler Petrus Rabus, die het afdeed als ‘een allermisselijkste Neêrduitsche spelling, en deerniswaardige brabbeltaal’. Van der Linden reageerde daarop met het felle geschrift Rabies Rabidi Rabi. Anders Rabbelary van de rabbelende P. Rabus, Boeksaal-schrijver van Europa (…) uitgebraakt tegen en beantwoord van Cornelius Vander Linden (1698), in zijn eigen spelling geschreven.

Na zijn pamfletten over de misdragingen van de Franse troepen in Vlaanderen, Brabant en Duitsland van vorige maand, schrijft Abraham de Wicquefort verder in Journael, of dagelijcksch verhael van de handel der Franschen in de steden van Uytrecht en Woerden, sedert hun koomst daer binnen tot aan hun vertrek (1674).

Na het eerste deel is nu de tweede helft van Henry en Louize, eene Nederlandsche geschiedenis in gemeenzaame brieven (1794) beschikbaar. Het is een brievenroman die zeer verwant lijkt aan Sara Burgerhart, maar het liefdesverhaal van Henry en Louize is explicieter opgeschreven. De auteur, Cornelia Lubertina van der Weyde, liet zich dagelijks opsluiten in de Haagse Gevangenpoort bij haar minnaar, de patriot Jean Henry des Villates, waar ze allebei romans schreven. Met de Franse inval en de machtsgreep van de patriotten kwam Des Villates vrij, waarna ze trouwden. Spanning en romantiek genoeg dus!

Een stichtelijker werk komt van Sara Nevius, een piëtistisch schrijfster en dichteres. Ze schreef vooral geestelijke meditaties over haar leven, haar ontmoetingen, verdorvenheden, worstelingen en vertroostingen, met steeds het geloofsleven als centraal aandachtspunt. Deze waren eigenlijk niet bedoeld voor publicatie, maar een vriendin van Nevius vond er wel ‘groot behagen’ in. Daarom werden ze na Nevius’ dood geredigeerd en uitgegeven door haar weduwnaar, predikant Willem à Brakel, in Een aendachtig leerling van den Heere Jezus, door Hem zelf geleert, zonder hulp van menschen (1718).

Ten slotte veel jaargangen van nieuwe tijdschriften, zoals het belangrijke Vlaamse avant-garde-tijdschrift Ruimte uit 1920-1921, met een prominente rol van Paul van Ostaijen, en de eerste jaargangen van het belangrijke literaire tijdschrift Chrysallis uit 1978 en 1979.

Bekijk de nieuwe titels