Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(VIII, 9)

[D]us de voorseyde Torck doot zijnde, zo wart vanden advijse een des Torcx secreets conseillier, ghenaemt Mechmet Bassa Griec,⁷⁰ de doot secreet te houdene, achtervolghende der begheerten des selfs Torcx, ende tlichame te voerene in Constantinopolen, fingierende de Toorck noch siec zijnde, ende voerdet ooc zo toot in Constantinopolen int palays, ghenaemt Yegin Saraij,⁷¹ dats te zegghene tnieuwe huus, omme daer secreet te houdene toot de oudste zone commen zijn zoude, ende int passeren 't Canael van Constantinopolen of Sentjooris Aerm voerde met hem alle de scepen cleene ende groot die over die zijde laghen, om dat de gyenyssers niet passeren en zouden naer de begheerte des Torcx om der redenen vooren ghenoopt. Ende ghebuerde zo als alle zulcke saken pleghen uute te commene, dat de gyenyssers vernamen oft presumeerden de doot vanden Torck. Trocken ter

70 Ten onrechte wordt hier Muhammad Pasha Rûm (Rûm=Griek) ten tonele gevoerd. Hij was reeds in 1475 of 1476 overleden (Enc. de l'Islam, s.v. Muhammad Pasha Rûm).

71 D.i. Yeni Seraï (nieuw paleis). Het werd in opdracht van Mohammed II gebouwd en ligt op de landtong tussen de Zee van Marmora, de toegang tot de Bosporus en de Gouden Hoorn.

[p. 373]

stont up tvoorseyde canael, meenende zo overghevaren te hebbene, maer en vonder een scip (366r) niet, daer omme zij wonderlic tonvreden waren, ende maecten ter stont vloten van houten, van glavien ende van vellen van beesten, ende zo half zwemmende gherochten een groot deel overe, de welcke liepen daer de scepen laghen, ende haelden zo deen den anderen overe, ende commende in Constantinopolen ghemoedtten in haerlieder wech den voorseyden Mechmet Bassa, hem ruudelic anroupende: ‘Waer omme hebt ghij ons gheheelt de doot ons Torcx?’ Daer up de zelve andwoordde met eenen verborsten sinne: ‘Eyst dat ghijlieden meer vermaent de doot des Torcx, ic zal hulieden doen hanghen bijder kelen’. De gyenyssers dat hoorende, zonder meer woorden trocken hare simitaren dat zijn hare zweerden, ende sloughen den voornoemden Mechmet Bassa doot, nemende zijn hooft ende stakent up eene glavie, rouppende: ‘Dits thooft vanden grooten musemerin charamaurij Mechmet’,⁷² ende dat ghedaen quamen ter stont int serraglio, dats int palays, ende openbaerden de doot des Torcx, ende zo begonstense te pillierne ende te sackemanne te legghene de voorseyde stede, daer zij vele goeds ende rijcheden namen ende vercreghen. Dit meerckende ende ansiende een man van grooter auctoritheit, tanderen tijden capitain ghezijn hebbende vander zelver steden inden levene des doots Torcx, ghenaemt Yasaac Bassa,⁷³ ghijnc ter stont bijden oudsten zone van sulthem Abdula, zone van Yldrem Bpayazit, die ontboden was om te besittene trijcke, de welcke ghenaemt was Chierich sulthem,⁷⁴ ende steldene bij provisien int siege imperiael, niet als (366v) heere, maer de plaetse bewarende tooter comsten van zijnen ouder vader, ende bij ghemeenen advijse zo wartter payment ghedaen den gyenyssers van vier maenden, bijden welken de zelve eensdeels ghepaiziert worden, ende ter stont dat overleden zijnde, zo begonst men te ordonneerne de maniere om tlichaem des Torcx te begravene naer zijne begheerte. Insghelijcx was ooc gheordonneert hoe elc hem zelven voughen ende gaen zoude in zijne oordene naer zijne qualitheit ende officien, zo hier naer volghen zal int corte ghestelt.

72 Wellicht te verstaan als mushâwir (d.i. raadgever) Karamani Mehmed. De gruwelijke moord op deze grootvizier, zoals hier verhaald, vond plaats op 4 mei 1481 (Enc. de l'Islam, s.v. Karamani Mehmed Pasha).

73 Ishak Pasha, in de jaren '70 der 15^e eeuw grootvizier van de sultan.

74 Misschien een verbastering van Kütsjük Sultan (d.i. kleine prins). Maar de nieuwstijding heeft: ‘churt sulcham’ (d.i. prins Korkud?).