Logo DBNL
Medicina, boek van medicinen (1972)

Medicina, boek van medicinen

(1972)–Johan Yperman–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Van scitene

Dyarra. dats ene gemene scite die comt sonder bloet af te gane ter cameren. Dese comt onderwilen van te vele etene. of te vele te drinkene. Of si comt van humoren die dalen vten hoofde. entie van fleumen of van coleren ¶ Comt dese bi den humoren die jnt hooft siin. dan heeft die zieke den hooftswere. Ende comet van fleumen. die vintmen in den camerganc. Ende comet van coleren. so heeft die zieke bitinge in de darmen. & siin camerganc es gelu. Dan es te duchtene dat si mach verkeren in dissentiria. Ende comet bi crancheiden vander onthoudender naturen. Dats alse die mage entie darmen siin so cranc dat si niet en mogen onthouden dat si in hebben. Ende comet bi vervulten van spisen. of van te vele etene scarpe dingen of te drinkene. dat sal v verclaren die zieke. Ende comet van fleumen so jugeert ypocras dattie camerganc es scumech & vol brubbelen die es bider fleumen entie vloyt vten hoofde. Die comt van purer fleumen. haer camerganc es wit & dunne & onuerteert also hi es in den lientiria ¶ Eist dattie scite comt van te vele etene & te drinkene. so doetem luttel eten & drinken tote hi es gestelpt ¶ Comt si van scarpheiden. so geeft hem drinken cyroop vyolaet omme die scarpheit te blusscene. Ende geeft hem tetene triasandali ¶ Comt si van den humoren vanden hoofde. so gef hem nutten atanasia. of rubea trosiscata. ¶ Comt si van purer fleumen. so purgeertem metten cyrope vorseit in die lientiria ¶ Comt si van coleren. so purgeert metten cyrope dat gescreuen es in dissentiria. Comt

si van crancheiden der onthoudender naturen. soe gef hem die dingen entie medicinen die [die] siin bescreuen in dissentiria.

 

Dits vander leueren & sonderlinge van haren apostemacien die welke siin onderwilen heet. & onderwilen cout. Ende si siin onderwilen tusscen die bladen. ende onderwilen buten jnt gorsseme vanden bladen ¶ Die comen van heten humoren die kent aldus. die hebben scarpe sweringe in die rechte zide onder die rebben & eenparlijc corts. & grote dorst. die ogen rootachtech & onderwilen geluachtech. Dorine es rootachtech & dicke. soffraens varuwe onder met ere geluer bruunachteger varwen bouen entie donkerachtch ¶ Ende es die leuere vercout ende geswollen dat bekent dus. hine heuet genen corts. of dien flaeu. luttel dorst of en genen. maer hi heeft zeerheit in die rechter zide. Dorine es bleec & verwoemt & bouen bruunachtech. die ogen no den lichame gene ontvarwtheit ¶ Es daposteme in die leuere tusscen die bladere. dat kent aldus Die zieke heeft sweringe & swernisse in die borst & hi suchter met & hi keert gerne omme dat so duwet die mage. & leg dire op v hant het en deert den zieken niet ¶ Maer es die aposteme buten jnt blat. so mach de zieke qualike verademen. & hi hoest vele om die dwinginge vanden geesteliken leden. & hine mach niet gedogen datmer die hant op leit entie zide es geswollen alse .1. nuwe mane. of als .1. half hoop alse de zieke leget

opwert ¶ Ende es te verstane dat onderwilen wast .1. aposteme in die lacerten die siin onder die craye in lanx breet of dweers ende sciint dat ware .1. aposteme in die leuere. dat niet en es. & sulke meesters siin daer met bedrogen. dit kent aldus ¶ Die apostemen van der lacerten siin onderwilen lancachtech & onderwilen dweersachtech also die lacerten gescepen siin. maer die apostemen in die leuere siin gescapen alse ene nuwemane of als .1. s. hoop ¶ Dits die cure van heeten apostemen. es die zieke jonc & starc gnouch. so doetem ierst laten in die nederste adre vanden rechten arme. Ende legt optie leuere .1. plaster van canepen werke genet in sape van donrebar van nachtscaden. & smert ierst die leuere met olie van rosen of van vyoletten geminct met popelioene. Ende gef hem drinken dit cyroop scerft portulate. latue enduue. epatice fiat cyrupis cum zucaro ¶ Ende comt die aposteme ten ettere dat ghi moget kennen bi dat di hitte es gemeret in den zieken entie corts. dan so legt optie zere stede dit plaster. Nemt gersten meel & tempert met cranker hout loegen. & legget optie zere stede also heet als siin bloet. Of nemt vore die loge zap van alsenen. dat beter es ¶ Dit plaester es beter. Nemt tarwen bloeme dit doet zieden in olie van violetten. verse botere. dit plaster legt optie zere stede ¶ Alst gesciet dat die aposteme wert tebroken. dat ghi moget kennen bi dat in dorine etter es & in den camerganc. dan gef hem drinken dit suuerende cyroop. Rp. absincij. spica nardi. scolo\pendrie.

enduue. quator semina frigidorum. diretiorum coquantur in aqua. colentur & fiat cyrupus cum zucaro quantum satis. Noch puluere dese dinc & maker af .1. latuarie getempert metten vorseiden cyrope Rp semina frigidiorum. & semen atriplicis. lactum portulace fenugrici. spica nardi. ana. fiat elcuarium Ende na dattie zieke heeft genomen van der latuarien nuchtens te middage. nauens so drinke van den vorseiden cyrope getempert met laeuwen borne. ¶ Comt daposteme van couden humoren. so merct wat vorleert es in daposteme van heten humoren. dat doet voren. & daerna so legt optie zere stede dit plaster. Nemt ysope. origanum. santorie dit stoot herde wel & warmet in enen scarf & legget optie zere stede al warm. Ende gef hem oec drinken van desen cruden in watre ¶ Comt dese materie te ettere. so legt op die leuere .1. plaster van ruten gesoden in wine & in olien van oliuen ¶ Ende alse daposteme tebroken es. dat ghi moget kennen bi den ettere dat vanden zieken gaet metter orinen enten camergange. men legge daer op dat purgeert detter & suuert. Want en es die stede niet gesuuert vanden ettere. die substancie vander leueren es herde moru si soude verrotten ¶ Comt daposteme van couden humoren & si purgeert bider orinen. so hulpt der naturen. Gef hem dese dicoctie. Nemt dillesaet. venkel saet. apisaet. cassia fistula. dit ziedet in watere ende geuet hem drinken. ¶ Es daposteme van heten humoren. so gef hem drinken dese dicoctie. Nemt dille saet. citrulli saet. cucumeren saet. dit ziedt in watere & in sape van scariolen. & purgeert haer matiere ten camergange. Hierna so heilt met deser dicoctien. Nemt thime. epichime. polipodie. ven\kelsaet.

& agaric. dit doet zieden in watere & drinket. Ende legt optie leuere dit plaster. Nemt spijc. aloes. mastic. dit stoot al te stucken. & tempert met rose watere. & legget optie leuere ¶ Ende het geualt oec dicken dat si comt tettere also datse nature so stect vutwert. datmen haer helpen moet met surgien. dats met te snidene ¶ Es die aposteme in die vorseide lacerten. so geneest se alsoet vorleert es vander leueren.

 

Dje melte es [es] .1 let dat dient der leueren. want si onttrect die oueruloyte der leueren van melancolien comende. dese milte heeft bi wilen misselike ziecheiden. si swillet onderwilen bi dat si es veruult van melancolien die si niet en mach van haer steken die si tevele heeft. Ende si swillet bi dat si heeft te vele coleren. maer dats selden ¶ Dat si heeft te vele melancolien. dat comt bi dat die zieke te lange heeft geleeft met coyen vleesche & met geytlne. & met cool warmose. & te drinkene te vele couts waters. entie es quaternaer dit doet die milte swillen & veruultse te zere ¶ Ende alst gesciet dat si veruult van coleren dat selden es. dewelke colere die galle niet en mach onthouden bi harer veruultheit so sent sise ter melten. Ende alse die melte heeft .1. aposteme bi verdickingen vander melancolien & bi harer verspelingen van gorsemen winde die comen somwile in die milte van couden humoren. die diense somwile veruullen & swillen ¶ Eist dat de milte swillet bi veruultheiden van melancolien sonder verhitheit vander leueren. dat kent hierbi die slinker zide es geswollen met groter zeerheit

entie zieke geuoelt hem bat vore etene dan achter etene. die been vermageren hem & sine leden siin hem swaer nederwert. & hi mach qualike verademen. & sonderlinge alse hi climt of daelt enen graet. die buuc dwijnt hem entie ziden. & hine mach niet wel verduwen sine spise. al die lichame es hem bleec. Ende sine orine es bleec & zere dunne. die lichame bestopt & al sonder varwe. die armen entie been mager. ende zeerheit an die slinker side van den hoofde ende onderwilen bloedet hi ten slinken nese gate ¶ Eist dat hi comt van coleren. dorine es gelu & zere dunne. die lichame licht & al geuarwt gelu. & steecten in die slinker zide & sweringe. & groten dorst in den mont ¶ Ende eist van apostemen so es die slinker zide geswollen. & heeft hi traghe cortse so eist bi couden humoren. Ende comet bi heten humoren so siin die cortse scarp Ende comet van winde die de milte heeft ontfaen. so heeft si groten swere bi dat si so zere es gerect onderwilen. & onderwilen niet. ¶ Alse die milte es geswollen bi veruulten van melancolien sonder verhitheit vander leueren. so geneestem aldus. Jerst so doet den zieken wachte van dat maect melancolie also ghi hebt gehort jnt tselue capittel daer voren. Ende ete gesoden hoendren. wedren vleesch. swinen voete. moruwe eyeren & des gelike. Ende drinke wiin daer in gebluscht si stael of gout. of .1. ront steen wel gegloyt entien gebluscht in den wiin. Ende drinken vut enen nappe gemaect van .1. tamarinden bome & tfat daer de wiin in si gehouden die si oec van .1. tamarinde bome. Ende wandele .1. deel

vore etene. & niet achter etene. Smeert hem die milte metter saluen die heet dyaltea. of met vetter boteren bi den viere of ter zonnen nuchteren ¶ Of maect hem deze zalue. Nemt gerste lijnsaet. venigriec. droge vigen. rosiin sonder steen. dit legt al te weyke in aysine enen dach & .1. nacht. daerna so doet wallen op .1. cranc vier. daerna ziet dor .1. linen cleet. daertoe doet zieden olie & was. & maecter af .1. zalue daer gi met sult smeren die milte. Ende alse die milte es gemoruwt. so geeft den zieken drinken dese ziedinge. Siedt wortele van eppen. venkel saet. persiin saet. dit geeft hem drinken getempert met wine ¶ Of dit water doet maken ter specerien. Rp radices petrocellini. feniculi. spargi. brusci. epatica. capillis veneris policarie. centaurie. scolopendrie. cortex et due summitates. tamarisci. decoquantur omnia in aqua. & coleratur. Met desen watere so tempert sinen wijn. & wederstaet hi hem. so doeter toe .1. deel sukers & maecter af .1. cyroop ¶ Die milte gemoruwet so legter op dit plaster. dwelke es drogende. verterende die verscheit van der milten & herde zere moruwende. Rp armoniaci. serapini. distemperantur per diem & noctem in aceto forti resoluantur ad jgnem coletur. colature addatur puluis corticis radicis capparis. colli. absincii. arthemesie rube agrestis & addatur cera. & fiat emplaustrum ¶ Of legt optie milte apostolicum surgicum. of dyacastoreum of ceroneum. Ende geeft hem drinken delatuarien. dyacenie. dyacapparis. dyacostum. filantropos. Ende geeft hem drinken dit cyroop. Rp. forticis capparis. corticis radicis

tamarisci. silupender. cene. decoquantur in aqua addito succo boraginis & zucaro quantum. satis & fiat cyrupus ¶ Die milte gemoruwet purgeert met dyacene. s .o. dewelke si gescerpt met s. scr. scamoneyen. ¶ Comt deze swillinge van veruulten van winde. so gef hem dyaciminum dyaanisum ¶ Comet van coleren. so smert die milte met olien van violetten. Ende gef hem drinken dit cyroop. tsmorgen & tsauens. Rp. quatuor. semina. frigidiorum epatice. capillorum veneris. fiat cyrupus cum zucaro quantum. satis Ende doet die cure die v vorleert es jnt capittel vander geelsucht. ¶ Ende es die zieke geuoedt bider hitten vander leueren. so voedet den zieken met getemperden voetsele. alse hoendren gesoden. wedren vleesch & moelrekine jnt sop. moruwe eyeren & des gelike. Want coude spise deert der milten & hete die deert der leueren ¶ Alsi es verhit so doet den zieken laten dadere optie slinke hant tusscen den goutvinger enten cleinen vinger. Ende heeft hi enege aposteme die geneest aldus. Siedet enguum in olie van oliuen & in wine met comine. dit plaster legt warm optie milte ¶ Noch siedt gepelde bonen in olien & in wine. dit legt daer op Alse hiere quite es. so heilt die stede daer dat etter lach ¶ Gef hem drinken mirre getempert met wine. dit suuert detter & deliuereert metter orinen. So drinke dat orine doet wassen. alsoet jnt capittel hier naer sal siin bescreuen. ¶ Daer na so gef hem drinken mirtille saet. of gallen. of scorssen van prumen garnaten gesoden in regen watere getempert met sukere ¶ Ende legt dit plaster van buten gemaect van rose bladren. van boli armenici. gedrogede wortele van confilien

mastic gepuluert in .1. mortier. & getempert met wegebrede watere of tsap. dit sal die stede genesen altoes.

 

Djts vander nieren tote wien lopen die humoren die nature van haer stect dan so clagen die liede haer lendenen In welke nieren menechwerf wassen grauelen. & dat in die lieden die ontgaen siin harer kintscheit. maer in de kindren wassen stene in de blase. In die nieren wassen oec apostemen. & daer comen oec in humoren coude & hete. Coude. van fleumen & van melancolien hete van bloede of van coleren ¶ Die comen van fleumen. die kent bi dattie zieke geuoelt coude in den bodem vander nieren. dorine bleec & vet ¶ Die van melancolien comt. die kent bi dattie zieke heeft jn de lendinen zeerheit & swerheit. dorine dunne & ontuarwt ¶ Die comt van veruulten van bloede. die zieke geuoelt hitte jnden bodem van sinen nieren & swerheit & zeerheit. die adren onder den enckel alle vol dorine root & vet. ¶ Die comt van coleren die geuoelt hitte & steecken in die lendenen. dorine dunne & root geuarwt. ¶ Ende het geualt dicwile swerheit in de lendenen bi couden. sonder scout van veruulten van enegen vanden vorseiden humoren. Dat kent also v vorleert es van melancolien. af gedaen die swerheit entie zeerheit ¶ Ende comt si bi ongetemperde hitte sonder scout van humoren. dat kent als v vorleert es jnt capittel vanden bloede of van coleren. af gedaen die sweringe entie steecten. Ende het es noet datmen kent wanen dese zeerheit comt. of vander milten of vander leueren. of van alden lichame of vanden hoofde. dewel\ke

materie loept ter nieren. Wanen dese materie comt die ierste cure es dat men helpe den lede met dat dlet conforteert ¶ Comet vander milten & van couden humoren. so conforteert die milte also v vorleert es jnt capittel vander milten. Ende also die luere. Ende also thooft. Ende comet van alden lichame dat kent bider swerheit van alden leden. ¶ Dierste cuere es dat men die humoren digerere met oximel duretijc. daer af gegeuen tsmorgens & sauons .2. lepel vol met .4. lepel vol warms waters. Ten .7. dage so gef .2. dr. benedicten gescerpt met .1. dr. esulen. die nutte sauons & drinke daerop warmen wijn. Des derds dages so baedt den zieken. dies ander dages daerna doetem laten die leuere adre. Ende geeft hem nutten alle dage daerna venkelsaet. anijs. dit sal hem doen maken orine. met welken die nieren selen dwaen. of geeft hem dya anisum. ¶ Heeft hi den reume & hi veruult si van bloede. so doetem laten ter leuere adren. maer digereert ierst sine materie met dyaprunis. & maect hem warmoes van pappel bladren. 9 violet bladre. borago. & vele persiins. dit gesoden met vetten swinen vleesche. of met botren. Maer en gaf hem niet oxisaccarum eist dat hi heeft den reume. Oxisaccarum es ontdoende die wegen vanden adren. waerbi het soude doen wassen die reume dat quaet ware. Smere hem die lendenen met olien van violetten geminct met boteren. & daer bouen so legt .1. linen cleet genet in watere daer in gesoden es nachtscade ¶ Ende en heuet hi genen reumen. so digereert sine materie met oxisaccarum. daer na purgeert metten latuarien de succo rosarum. Ende daerna soe baettene & doetem laten also v vorleert es. Ende doetem nutten alle dage nuch\tens

& nauens dya anisum om de nieren te suuverne metter orinen die si maket.

 

Apostemen die wassen onderwilen in die nieren. & dat onderwilen in dene & onderwilen in beide. Alse men geuoelt maer in dene zide. dan en eist maer in den niere. & alsi es in beiden nieren. dan geuoelt mense in beiden ziden ¶ Die comt van heten humoren alse van bloede of van coleren. die kent also v vorleert es. Ende also gelike die comt van couden ¶ Die comt van bloede. men geuoelt alsoet vorseit es. bi hooftswere & scarpen cortse bi datmen mach qualike pissen. & dorine die es rootachtech & onderwilen in hebben de sculferinge. & onderwilen etter. & onderwilen oft ware droesene entie dunne. & si es oec onderwilen bruunachtech ¶ Die comt van coleren dat bekent alsoet vorseit es dorine es oec onderwilen geluachtech of bruunachtech kerende ten geluwen wert ¶ Ende comt si van fleumen. dat kent biden vorseiden tekenen. Ende onderwilen so en mach de zieke niet pissen of met pinen bider tayheit vander fleumen. dorine es bleec ende etterech in den bodem ¶ Ende comt si van melancolien. so es dorine vet ende swart. entie zieke heeft die vorseide tekenen ¶ Es si van bloede of van coleren so doetem tierst bloet laten onder tancluwen buten voete. Dies ander dags maect hem .1. clisterie van gesodenre papplen & violetbladren & wortel van hoensche. Ende hi nutte dyadragant. Entie .4. coude cyropen vorseit gemaect vanden .4. couden saden smorgens & sauons. & legt hem

optie zere stede dit plaster & Nemt papple ende wortele alsoet vorseit es. dit stoot met gansen smoute. of aenden smout. of hoender smout. dat legt hem heeter dan laeu optie zere stede ¶ Dit es goet jegen dese apostemen in die stede vorseit vander leueren. dat es goet den nieren. Want also die leuere vorseit haelt haer voetsel van der magen. also halent die nieren vander leueren waterachtech bloet. ende daer af hout si dat gorseme. ende dat subtile sent si ter blasen dwelke wert orine.

 

Men pist menechwerf bloet dat den mensce toecomt in meneger manieren Bi quetsingen. of bi andren saken Bi springene of bi lude te singene. of te roepene. Of bi te vele te sine met wiuen of bi te groter hitten of bi te cooder lucht. dwelke ghi moget kennen biden vonnisse van den zieken. Ende onderwilen so comet van binnen alse vander leueren of vander milten of van kilis. die liggen an trugge been. of vanden nieren of vander blasen ¶ Comet bi veruulten van bloede. dat kent bi dattie lichame es veruult van bloede. ende alle die adren siin al vol bloets ¶ Comet bider scarpheit vanden bloede so sal dbloet siin geluachtech. & onderwilen so heeft hi bitinghe int conduut daer dorine vut gaet ¶ Comet vander leueren. so heeft hi wee in die rechter lanke. & dbloet es puur ¶ Ende comet vander nieren of van kilis vena. so heeft hi wee in den rugge ende dbloet puur. maer niet also vele alse vander leueren ¶ Comet vander milten. so heeft hi wee an die slinke zide. & dbloet wert torbel & onderwilen luttel ¶ Comet vander bla\sen.

so geuoelt men die pine int lijchaer ende dbloet comt vut puur & geclontert ¶ Dits .1. gemene raet datmen dit betert ten manierlijcsten dat men mach. Want gaet mer toe omme te stremmene verdelike het ware te duchtene dat dit bloet mochte wederkeren daert nature van hare steect ende dan so mochter sware ziecheit af comen Ende het geualt dicken dat dbloet dat valt in de blase van andren leden. dat het verclontert in de blase bi harer coutheit. dit bestopt den hals vander blasen so datter gene orine vit en mach. waerbi dat die zieke sterft hulpe loes ¶ Dits die raet daer jegen. doet zieden in borne .1. cruut ende heet silex. & dat stoot. & legt die plastere op dat lijchaer. also neder toten fondamente Ende gef hem drinken .4. dr. cantariken. die hooften entie sterten wech geworpen. den lichame wel gepuluert & getempert met geyten melke. hi sal voruoets pissen wanen het comt. Of en ware dat de hals vander blasen ware gestopt met enen stene. of graueele of met enen harden vleesche dat onderwilen wast omtrent den hals vander blasen. dwelke men mach niet genesen. & dit heet in latine ficus jn surgien ¶ Ende eist dat comt bi veruulten van bloede. so doetem laten ter leuere adren in den rechten arm. Ende comet vterer (l. vter) milten. doetem laten in den slinken arm donderste adere ¶ Ende comet van kilis of van den nieren of vanden lendinen. so doetem laten onder den enkel binnens voets. Ende geeft hem te nuttene dese latuarien geminct dyacodion. & suker rosaet van elken euen ve\le

also groet alse ene karstaengie ¶ Ende doet hem maken dit cyroop. Rp mirtilli. rosaet. sumac. balaustrie. rebarbe. plantaginis. thus. mastic. boli. armenici. jnde decoquantur. plu. succari quantum. satis. fiat cyrupus ¶ Ende dan legt hem dit plaster optie stede danen dbloet comt. Nemt thuris. masticis. mummie. sanguinis draconis. boli. armenici. seminis arnaglossa. rosaet. farinae ordei. ana partes equales fiat emplastrum cum albumine oui. dit sal stelpen & dwingen die stede daer dbloet vte comt. so dat daer nemmeer bloets vte en sal comen. Gef hem ooc tetene atanasia getempert met sape van wegebreden

 

Djabetica. dats ene ziecheit dat de mensche dicwile sine orine maect bi dat de nieren siin ontempert bi hitten ende bi droochten. Dit comt onderwilen van te vele te sine met wiuen. & sonderwilen van te vele pinen. & onderwilen van naturliker verydeltheiden omtrent die nieren. & onderwilen bi scarpen cortse. onderwilen bi dattie nieren siin veruult van tevele humoren ¶ Eist dat comt bi veruulten van humoren. dat kent bider swerheit die es jn de lendenen. & bitinge jn die nieren ende steecten & hitte ende eenparlike dorste. & bi dat den zieken al siin lichame es ontuarwt ende mager. & hi heeft ongetelden wille te pissene. & dicke pist hi. & dats om dat hi vele drinct. Entie dorst comt bider droochten van der leueren & bider hitten die es in die nieren welke nieren trecken dorine vander leueren eer sire in mach zieden. & dat comt bi harer droochten dat si haer ontgaet & daelter ten nieren diese vort sent sonder letten ter blasen. ende daer so wert si ongesoden dunne & ongeuarwt. ende

onderwilen geuarwt middelike. & dicke te pissene & vele ¶ Ende eist so dat die ongetempertheit van diabeten si sonder scout van humoren metten vorseiden tekenen. so es dorine dunne & ongeuarwt. sonder swerheit ende deren der nieren ¶ Dierste es dat men es sculdech te helpene der naturen met couder medicinen te geuene ten monde & van buten te leggene daers noet es. Dander es dat men es sculdech meer te verdriuene die hitte vander nieren. dan te helpene der flauheit vander onthoudender cracht vander leueren ¶ Ende eist biden veruulten vanden humoren. dwelke ghi kent bi den vorseiden tekenen. so digereert die materie met oxisaccarum. & daerna purgeert metter elcunarien de succo rosarum. des derds dages so baedtene toten nauele jn watere daer in gesoden es wegebrede ende rode rose bladre. Ten vutganc gef hem rubea trosiscata getempert met watere daer in gesoden es hertstonge & enduue Dies ander dages daerna so doetem laten onder tancluwen butens voets ¶ Ende eist bi sculden van humoren of sonder humoren simpelike. so gef alle dage tsmorgens & tsauens dyaprumis getempert met sukere rosaet jn de mate van ere cleinre karstaengien te lichtene & te verwandelene die hitte vanden nieren. & te conforteerne cranke crachten vander onthoudender naturen in die nieren ¶ Ende na dat hi dese latuarien sal hebben geuseert. so nem van desen cyrope also vele alse in .1. eydop soude gaen geminct met .3. werf also vele laeus waters Rp. folia. rosarum. mirte. sorbi. mispili. pirirubi. sirupetra cum zuccaro. quantum. satis. dese bladere stoot na dat si gesoden siin & legse warm

optie nieren. Ende smert hem die lendinen met olien van violetten & met popelioene Ende legt daer bouen .1. plaster gemaect van donrebart & van nachtscaden gestoten & geminct met .1. luttel aysijns ¶ Of maect dit plaster. Nem mastic. boli. armenici wit sandali & rode. [& rode] rose bladere dit puluere al in enen mortier ouereen ende minget met olien van rosen. & legget optie lendinen ¶ Of maect ene plate loods wel dunne eens voets lanc & onder s. palme wel breet. & dore gatet om datter die hitte wel dore soude gaen. Dese so coelt in aysine. & dan so legt tusscen der platen enten lendinen catoen wel dunne gepluct. dese en laet niet verwarmen. maer coeltse dicken in aysine ende verlegget dicken optie lendinen. dits sonderlinge goet hier toe ende te meneger ziecheit die den nieren toe comt van hitten ¶ Die spise die de zieke soude eten. dat souden siin hoendren gesoden met vele persiins ende caudelen van wine. Ende drinke getemperden wiin met fonteynen. ende en nemene niet te heet no te vele ¶ Ende nutte dese latuarien. diaantea. & terasandali. van elken euen vele. Of dyarodon albatis met dyadraganti. die ene latuarie es die heet es entie andere cout.


Vorige Volgende