Medicina, boek van medicinen

Van keren vter magen

[p. 98]

Uomitus. dats dat die mensche keert dat den lieden geschiet in meneger manieren. Ende bouen al so gesciet bi veruulten van spisen die heet es of cout haturlike ¶ Eist dat coude spise es ouerlidende den mont vander magen. dan so dwinget hare so zere die mont vander magen bi harer coutheit dat die spise daelt in den bodem. & dat gerne verroert den lichame Ende es die coutheit in der bodem. so dwinget so die coutheit die mage dat de spise niet en mach dalen. sine moet bi crachte vander vutstekender naturen opwert vut steken ¶ Die comt van veruulten van spisen of van dranke die machmen kennen bi sonderlingen tekenen. Eist dat keren comt bi couden humoren. so siin die rupseningen versch & zuer & men siet int keren taye fleume of waterachtech. & dat bi vele sauerheiden in die mage. Ende comet in den bodem. so geuoelt hi wat men hem geeft coude dat doet die keringe meerren. Ende wat men hem geeft warm. dat soudse te rechte doen mindren ¶ Eist dat comt van heeten humoren. dan so keert men colere daer met geminget onderwilen gelu geuarwt. onderwilen groene. & dat met zuerheiden in den mont. ¶ Ende keert hi bi hitten sonder humoren dat kent bi hitten vander magen. ende bi dorste & bi droochten. ende daerin en siin geen coleren. Ende hete dingen genomen. die deren hem. & coude dingen die hulpen hem: ¶ Ende keert hi bi veruulten van scarpen etene. & van scarpen drinkene. dat

[p. 99]

wet bi den vonnesse van den zieken. & oec bi scarpen keerne. Ende comet bi scarper medicinen. dat verstaet an den zieken Of het comt allene van couden humoren of van couden. so purgeert den zieken met stomaticum laxatiuum die gef hem drinken met heten wine getempert. of gef .2. dr. ende .s. elcunarium dulce ¶ Ende comet van heten humoren. so gef hem .3. dr. elactarie die men heet de succo rosarum ¶ Dit siin die hulpen van buten. Nemt puluer van comine. van bayen. van mastike. van witten wieroke dit tempert muskelijn. of lauwerijn. of olie van oliuen gesoden met polioene. dit legt warm opten mont vander magen & daer bouen wolle of stoppen ¶ Een ander tempert aloes metten witten van den eye. ende dat legt warm opten mont van der magen. & daer bouen legt wolle of stoppen. ¶ Een ander tempert teracle in olie muskelijn & daer toe so mingt gepuluert noten muscaten & lignum aloes & maket gelijc .1. plaestere. & dat legt optie vercoudde mage. Ende geeft hem dese warme latuarien alse dya margarieton. dya citoniton. Ende geeft hem drinken wiin daer in gesoden es mastic & noten muscaten ¶ Ende iegen keren van hitten. so nem bloeme & wit van eye. dit tempert te gadere & legget op die mage Een ander Nem mastic ende bole van armenien. bloet van draken. dit puluert & tempert met wit van eye. & legget opten mont van der magen ¶ Ende comet van veruulten van spisen. so drinke enen groten toge van warmen borne. & daerna so steke .1. ganse vedere in sine kele. & aldus so kere weder vte. Ende daerna so confortere hem sine mage met dya citoniton. of met dya margarieton ende diere gelijc ¶ Ende

[p. 100]

jegen dat comt van hitten alse van warmer spisen. so doeter toe als v vorleert es daert comt van hitten ¶ Ende alst comt van scarpen medicinen die hem waren gegeuen. so baettene. in watere daer gallen in gesoden waren & junipersaet. Ende geeft hem in siin bat drinken regen water daer gesoden in es mastic met .1. luttel noten muscaten & groffelnaglen & saet van baselicoene. Dit nes niet allene goet iegen tkeren. maer hets oec goet jegen den lichten lichame.