|
| |
| |
| |
Comt maghdekens met groot ootmoet
Pluckt hier het Tuijltien over soet
En estimeert die weerde blom
Die spruijt uijt uwen bruijdegom
| |
| |
| |
Aen de Godt-soeckende maeghden.
AEngesien den Mensch dickwils vermoeyt zijnde met de sorghe tot de tijdelijkcke nootsaeckelijkckheyt, kan sigh niet beter vermaecken als met te aenmercken de vruchtbaerheyt van de Hoven, ende daer over sigh verwonderende kan oock niet laeten sigh te begheven tot Lof-sangen aen de Goddelijcke voorsichtigheyt.
Zijt gy somtijdts bedroeft, oft andersins beswaert,
Verheft u hert tot Godt, door wie gy wort bewaert,
En preyst om een Lied uyt desen Tuyl te kiesen,
Dit doende sult gy noyt tijdt sonder vrucht verliesen.
Van gelijcke over de weldaden de welcke Godt verleent aen die het hem gelieve, nochtans sonder achterdeel van ieders bequamigheyt: soo dat alle sor
| |
| |
ten van gheesten zijn dienende tot grootmaecken van den Goddelijcken Naeme: want den Lof-singhende Propheet Psalm. 150. v. 6 seght: Alle Geesten prysen den Heere, dat is alle schepsels zijn om den Heere te loven over sijn wonderheden, soo dat hoe kleyn ende machteloos die schijnen voor de werelt, nochtans zijn sy bequaem om den Heere lof ende glorie te bewysen volgens de getuygenisse van den gekroonde Psalmist sprekende tot Godt: Psalm. 8. Vers. 3. Uyt den mond van de kleyne…hebt gy den lof volmaeckt, door welcke kleyne oock in eenen sekeren sin mogen verstaen worden de Maeghden, de welcke al is 't dat sy levende naer haere verbintenisse van Godt seer bemint ende boven al groot geacht zyn, soo zynse nochtans kleyn voor de werelt, ende moeten door een oprechte kennis haers selfs noch kleynder wesen in hun eygen oogh, ende neerstigh zyn om te loven de Goddelijcke Goetheyt.
Tot lof-sangh van den Heer, zijt vlytigh t'aller stonden,
Godt heeft altijdt bemint den lof uyt Maeghde monden,
So gy wilt dat Godt in u neemt sijn behaeghen,
Dan sult gy tot hem, lof singen heele daghen.
O geluckige Maeghden, de welcke vereerlijckt zijn om de Goddelijcke Lof-sangen verdienstiger te gebruyken als die de welcke kunnen tijt niet konnen be-
| |
| |
steden dan in tijdelijcke occupatie weynigh konnende letten op de oeffeninge eygentlijck toekomende aen den heysch van hunnen staet, daer gy o Maeghden zijnde sonder plicht van de Werelt te believen kont met minder verstroytheyt tot den Heere u hert ende begeerte stieren tot dienst ende gebenedydinge van sijnen alder soetsten Naem: want een Maeght peyst op het welck den Heere aengaet, op dat sy heyligh wordt naer het lichaem ende naer den geest. I. Cor. 7. Vers. 34. Dat is neerstigh in te overdencken de middelen om Godt te behaghen, als veroorsaeckende de heyligheyt van het lichaem ende de ziele.
Ende om te bekomen dese twee-voudige Heyligheyt, de welcke niet magh verdeelt zijn naer de Leeringhe van den Heylighen Augustinus: Den Maeghdom naer het lichaem kan niet profijtelijck zijn alwaer noch is werckende de bedorventheyt van het gemoet. Tweederlye heyligheyt, een naer het lichaem bestaende in het geluyt van de stemme, ende een naer den geest, bestaende in het over-een-komen des gemoets aen de bediedenisse van de woorden:
Als gy stort u gebedt, dan moet g'aendachtigh wesen
Op dat gy vruchten raept uyt die manier van lesen:
Soo oock wanneer gy singht, sult gy u hert en sinnen
Stieren tot den Heer, die gy wenscht te beminnen.
| |
| |
Welcke heyligheyt genoegh is te bemercken uyt den Geestelijcken voorworp van dese materie de welcke niet anders is behelsende als beweging tot de devotie, over-dencken van het leven ende lijden Christi, benessens andere menighvuldigheden op de voornaemste Heylighen, soo tot onser verwonderinge begaeft van Godt, als tot leeringe op onse maniere voor-gestelt, het welck genoech schijnt uyt-gedruckt te zijn met den Tytel, in dit werck te noemen Het Gheestelijck Maeghden Tuyltjen, by een vergadert ende op-gedragen aen de Godt-soeckende Maeghden, om alle dagen daer mede verçiert zijnde goeden reuck te mogen geven in de tegenwoordigheyt van den Hemelschen Bruydegom.
GHEESTELYCK uyt redenen dat het niet werelts verhaelt, maer kan dienen voor die betracht het tijdelijck te verlaeten om te standtvastiger het boven-aerts te beschouwen.
MAEGHDEN om behalven dat het geestelijck is wort toe-geeygent ende present gedaen aen de Maeghden de welcke besonderlijck moeten besigh zijn met het ghene den Heere aengaet.
TUYLTJEN gemerckt dat het is een nauwkeurige t'samen-voeginge van menighvuldige citaten voortskomende uyt den geestelijcken Hoff der Goddelijcke
| |
| |
Mysterien vergeleken by de Bloemen, soo door de Lelien worden gheestelijck verstaen de Maeghden. Door de Roosen de Lijdtsaemheyt; door de Violetten de Ootmoedigheyt; door de Hyacinten de Wysheyt; door de Croonen Imperiael de Gehoorsaemheydt, ende so voorts naer de gelijckigheyt van de personelijcke deughden worden hun toe-gepast de hoedanigheyt van de Bloemen. Noch anders kan dit Bloeme. Tuyltjen geconsidereert worden als noodigh tot cieraet van een Maeghdelijck herte vervattende de Animonie, de welcke door haer aengenaem roodt kan seer wel verstaen worden de beschaamtheyt ende de Goddelijcke vreese. Door de Auriculus de welcke komen in de voor-somer ende hebben op een tacxken veel Bloemekens, wort verbeldt de medewerckinge met de eerste gratie, ende de liefde tot sijnen even-mensch. Door Duysentschoon de welcke zijn blauwe klocxkens ende staen in fleur in de Herft-maent, wort beteeckent de getrouwigheyt ende rijpsinnigheyt. Door de Genoffels de welcke zijn gemegelt met wit en root, wyst aen de seeghbaere onnooselheydt, ende is wel-rieckende, dat is: soetaerdigh zyn. Door de Narcissen de welcke geel zyn ende blyven lanck versch, wort verstaen de gerustigheyt ende volherdinge. Door de Ridderspore de welcke is purper ende heeft den naem van een Spore, bediet
| |
| |
gestaedighe neerstigheydt. De Mater om haere hooghte ende swaeren reuck wort vergeleken by de goede intentie ende het vluchten van de occasie der perijckelen. Dit zijn van de besonderste Bloemen die Maeght behoorden te plucken tot stofferinge van haer Tuyltjen, het welck sy altydt voor het hert moet dragen tot een teecken van de Maeghdelijcke volmaecktheyt.
Hier hebt gy voor de hant, veel Bloemen, Hoff-ciraeten,
Maeckt daer een Tuyltjen van, het ghene u ziel sal baeten,
En draeght dit voor u hert, tot teecken wie gy zyt,
In dien gy anders doet, sult hebben maermaels spyt.
Eens ondervonden hebbende de deught van dit Maeghden Tuyltjen, verciert ende gepalleert met de besonderste Bloemen sal een ieder genegen worden om daer mede begiftight te zijn, ende door begeerte uyt-roepen met de Bruyt der Gesangen. Cant. 2 Vers. 5. Ondersiet my met Bloemen. Niet anders wenschende te besitten als de rarigheyt van de uyt-gesochte deughden verkregen uyt den Hoff van Speceryen. Cant. 5. Vers. 1. Te weten uyt de H. Kercke, als zynde eenen Hoff voorsien van de alderkostelijckeste speceryen, dat is van de middelen tot het eeuwigh geluck, gelijck zyn: het Woordt Godts, de Goddelijcke Mysterien, de HH. Sacramenten, Exempelen der Heylighen, ende andere sekerheden tot de saligheyt.
| |
| |
Treedt maer in desen Hoff, en wilt hem wel doorpaden,
Sult vinden geenen struyck, oft heeft een Blom geladen;
Soo dat een ider een kan kiesen naer den lust,
En seggen Godt alleen is mijnen vvensch en rust.
Dit Tuyltjen soodanigh vereert met veelderleye Bloemekens de welcke indachtigh maecken hoe dat een Maeght behoort te zijn in haere manieren ende handel om met voortgangh dit Tuyltjen ten thoon te stellen tot stichtinge van een ander ende tot genoegen van haer selven, gemerckt dat sy moeten verschillen aen de wereltsche Maeghden de welcke hun vermaeck nemen met te bekomen een natuerelijck Bloeme-Tuyltjen dit stellende voor het hert als gevende occasie tot af-stecksel van hunnen schoonheyt.
Het ghen' de werelt doet, dat wort van veel gepresen,
Al is 't dat werelts vrint den vrint Godts niet kan wesen!
Nochtans soo wort door Godt veroorsaeckt in 't gemoet
Een geestelijck bewys uyt ghen' de de werelt doet.
Want een geestelijcke Maeght suyver van herte betracht niet als te vergaderen Godtvruchtige wercken om met die te stofferen de weerdigheyt van de Ziele, de welcke voorts-brengen sinnelijcke Bloemen, niet tot het behagen
| |
| |
van het gesicht oft reuck gelijck de wereltsche, maer van het gehoor, bewegende het verstant tot exempel van een ider.
Tot welcken eynde kan geen beter Tuyltjen op-gesocht worden met het welck men betrouwt het ciraet der Maeghden te bestaen in de gave der gestichtigheyt de welcke sal uyt-schynen met het door-bladeren van desen Boeck als zynde eenen Schat der Geestelijcke Gesangen.
Soo dat ick dit gemaeckt hebbe tot oeffeninge van de Maeghden, geloove niet beter kan opgedragen worden als aen de selve, de welcke werck maecken geestelijcke Bloemekens te soeken en te plucken, en daer van Tuyltjens gemaeckt hebbende hun ziele te vercieren, om alsoo hun verdienstelijcker te mogen verthoonen in de tegenwoordigheyt van den Hemelschen Bruydegom.
Dit dan alsoo zynde wensche u den gheestelijcken voortgangh, ende versoecke mynen arbeydt in danck te willen nemen, met te gedencken op de mededeelinge van uwe godtvruchtigheyt.
Neemt in danck dit Bouqué, u Maeghden op-gedragen,
En buyten desen Tuyl laet alles u mishagen;
Ontfanght den Bloemen Tuyl, gepluckt uyt Christus hoff,
En alles wat gy vindt stiet'et tot sijnen loff.
UE. Dien. E. V. W.
|
|
Auteursrechtvrij