Historie van mejuffrouw Cornelia Wildschut. Deel 2

[p. 1]

Cornelia Wildschut;
of, de gevolgen der opvoeding.

Twee- en- veertigste brief.
Juffrouw anna hofman, aan Juffrouw cornelia wildschut.

Daar liggen twee brieven van u, mijne vriendin, waarop ik nog geen woord gezegd heb: hoe kon ik gelooven dat daar zo een haast bij was? maar nu zoude het onbeleefd zijn u langer te laaten wachten: zo ik niet bevreesd ware, te schijnen mij vrij wat airs te geeven, zoude ik openhartig zeggen, dat uwe twee brieven beter geschreeven zijn dan alles wat ik ooit van u las of hoorde: daar zijn zo veele waarheden in bevat; en die allen niet glansrijk voor mij! gij spreekt zo verstandig over verscheide zaaken, dat uw misnoegen op mij, bekwaamheden ontwikkeld heeft, die gij zelve niet wist dat gij bezat: ik ontken des heel zeer, dat

[p. 2]

gij niets zijt, zo als gij, (ten uwen nadeele tegen u, zeker om mij een zet te geeven,) zegt, dan een beuzelaarster, met een goed hart en een goed humeur: neen, lieve vriendin! dat zijt gij niet, hoe weinig gij u ook gewend hebt poogingen te doen die ons van het tegendeel zouden overtuigd hebben: indien gij echter gelooft dat ik u ooit ia uwe grillen en vreemde verkiezingen opvolgde, om u te bespotten, of ze tegen u te gebruiken, dan doet gij mij grooter ongelijk aan, dan gij in staat zijt mij te vergoeden: weet gij wat ik deed? ik liet u zo als ik u vond; en dat wel om dat ik het geenzins mijn pligt oordeelde, eene jonge juffrouw, wier smaak zo geheel van den mijnen verschilde, opzettelijk anders te leeren denken: hadde ik ooit de minste overhelling daar toe in u bespeurd, als ik, zonder zulks te laaten blijken, proeven op u nam, gij zoudt geen reden hebben van mij nu iet te verwijten 't geen ik mij zelve zoude schaamen.

Maar hoe weinig kent gij mij, indien gij indedaad gelooven kunt dat mijn oogmerk was met u te breeken, om dat mij misschien eenige vrienden dat hadden aangeraden! voor eerst, ik doe niet sterker in vriendschap dan een snoeshaan in moed: ik heb veele goede (en zo gij weet kwaade) kennissen; maar eene vriendin heb ik zo weinig gevonden als salomon zijne vrouw uit duizenden: misschien om dat ik die zocht zo als zijne Majesteit, dat is daar zij niet gevonden wierd: de afstand van eene

[p. 3]

goede bekende, heeft alleen recht op onze beleefdheid, dus is de afstand van zo een wezen tot eene vriendin op de lijst der incommensurable grootheden te stellen; dat is, zij staan omtrent tot elkander als een mierenhoopjen tot den berg Atlas, of de Pic de Teneriffe: gij zult nog wel zo veel geographie onthouden hebben om mij te verstaan? maar genomen ik hadde al zo een of meer vrienden, dan ben ik het ongeschiktste schepsel onder de vrouwen, (of maagden,) die men zig zoude kunnen uitdenken, indien het oogmerk ware voor mij te zien, te oordeelen, te verkiezen, of te verwerpen: en dit strijdt zo zeer tegen mijne wijze van denken, dat het mij zekerlijk zal beletten ooit het huislijk juk opteneemen: niet met een' verstandig man, om dat die zo zeer gesteld zijn voor hunne vrouwen te oordeelen en te verkiezen; niet met een' gek, om dat die wel eens in het kranke hoofd kon krijgen, dat hij het recht had van zijn' wil mij ten wet te maaken: ik weet niet wat voor mij ongevalliger zijn zoude: ik ken op de wereld niet dierbaarder dan vrijheid; en ik gun alles wat ademhaalt dien schat in de ruimste maate: maar deeze wijs van denken strookt niet bijzonder met die buigzaame onvastheid welke zo veele slaaven aan de vriendschap levert.

Wees des billijk, verdenk mij niet, noch ook geen mijner goede bekenden.

Maar er is, zo als onze kees met veel deftigheid zegt, (even of er iemand aan twijfelde) er

[p. 4]

is geen gewrocht; (let wel op het woordeken gewrocht, dat zeker veel moojer klinkt dan uitwerkzel:) ‘er is geen gewrocht zonder oorzaak’: en dewijl gij mijne vriendin de oorzaak van ons gewrocht niet gevonden hebt, zo zal ik u die, edoch als met den vinger, (ik noem mijn autheur, cornelius, die deeze uitdrukking bezigt) aanstippen: ik meende des ter goeder trouwe dat ik u wat begon over de hand te zijn; dit kwam mij niet vreemd voor, vermids ik reeds twee jaar uwe goede bekende geweest was, en twee jaar moet voor mijne lieve Juffrouw wildschut twee wentellende eeuwen zijn: ik nam u dit niet kwalijk, maar ik beminde mij zelve altoos zo krachtig, dat ik wist te verdwijnen op het eerste vermoeden dat men mij niet gaarne zag: eene meer kinderachtige dan verstandige gevoeligheid dreef mij aan om u te doen zien, dat ik u begreep; voords dacht ik niet meer aan dit geheele stuk, en zou voortaan naatje hofman niet meer bij u hebben ingeleid: zie daar nu heb ik, zo als onze keukenmeid zegt, mijn' pligt gesproken: dat ik uwen brief niet zo heet van den rooster beantwoord heb, ontstond uit huislijke redenen, en om dat ik de gelegenheid had mijne zorgvuldige moeder een' dienst te doen: neen! een schuld te betaalen had: hoe kon ik denken dat gij, die zo weinig denkt aan het geen voor u is, nu juist daar genoeg over zoudt denken om er een beschuldiging tegen mij uit te vormen! doch uw tweede brief noodzaakt mij u operatie

[p. 5]

van mijn bedrijf te geeven: ik wilde des niet langer wachten.

Alles wat gij mij van Juffrouw sadelaar zegt is waar; en nog meer dan dit, moet gij in haar beminnen en achten, als gij haar meerder kent: ik geloof zelfs dat niemand (uwe Tante uitgezonderd,) u zo nuttig zoude kunnen zijn, indien haar ommegang voor u te bekomen ware; doch vlei u daar niet mede: dit meisjen is het geen men een inhuisblijvend schepzeltjen noemt, en heeft zo weinig kennis als begeerte tot eene andere levenswijs: zo gij haare opvoeding en omstandigheden zo wèl kendet als ik, zond gij mij dit toestemmen.

Over zeker Sinjeur zeg ik het volgende: ik ken hem even weinig als gij; en hoop dat gij mij zult excuseeren indien ik weiger den Heer walter tot een verspieder te gebruiken: ik ben wèl verzekerd dat die voor iets, zo laag in zig zelf, niet zoude te krijgen zijn, al beloofde ik hem met mijn hart en hand te beloonen.

Hij is, vóór hij met kees uit de stad ging, hier geweest; maar slechts een oogenblik; misschien om dat hij mijne ouders bij mij vondt; wij zaten juist thee te drinken: het verwondert mij dat Juffrouw de groot haar gekskap heeft toegestaan zo een banjer Heer te vergezellen! zij, (hij komt daar dikwijls,) moet zeker geen erg van hem denken; of misschien gelooft de vrouw dat verandering van lucht en veel te paard rijden haar zoons hersens goed zullen doen: ik heb er geen

[p. 6]

opinie van; ik denk dat hij die als een uilskop uitreist, als een zot zal t'huis komen: zo dra ik eens de tijd heb kom ik u bezoeken: misschien dat wij het nu wat beter roojen zullen! Wees verzekerd dat ik mij in waarheid teken:

Uwe genegene vriendin,

naatje hofman.