Verzameld journalistiek werk. Deel 14. Nieuwe Rotterdamsche Courant september 1925 - november 1926

[p. 368]

Folklore

De plannen voor een tentoonstelling van Zuid-Brabantsche folklore te Nijvel

Men zal zich herinneren, dat de commissie voor folklore, aangesteld door de provincie Brabant, anderhalf jaar geleden met de beste gevolgen een volkskundige tentoonstelling heeft ingericht te Zoutleeuw, in Vlaamsch-Brabant. Thans wil dit bestuur hetzelfde doen voor Waalsch-Brabant, te Nijvel, en ook deze tentoonstelling belooft interessant te worden.

En dat kan wel niet anders, aangezien het Belgische- - Vlaamsche en Waalsche - particularisme tot zelfs in onze groote steden zulk een taai leven heeft; particularisme, dat aan de geringste gebruiksvoorwerpen telkens andere gedaanten geeft, nieuw gereedschap schept, eene gewijzigde huiselijkheid meebrengt; terwijl gesteldheid van den bodem, climaterische ligging, geestelijke houding - waarbij zelfs de politiek optreedt -, nieuwe nijverheidstakken, binnens- en buitenshuis, in het leven roepen; vorm en indeeling der woning bepalen; volksgebruiken op gebied van godsdienst en vermaak vast gaan leggen. Hoe zou dan de geringste plaatselijke folklore-tentoonstelling niet belangrijk worden?

Kundig ingericht, zal deze van Nijvel bijzonder boeiend zijn. Net als te Zoutleeuw, wordt zij ondergebracht in het Stadhuis, dat gevestigd is in een deel van wat overblijft van het oude, vermaarde Sint Geertrui-klooster waar, als ik mij niet vergis, de legende aan verbonden

[p. 369]

is, die Isidoor Teirlinck mededeelt in zijn ‘Brabantsch Sagenboek’ en die door uw Willem van Hildegaersberch op rijm werd gebracht.

Het ligt in de bedoeling der inrichters, aldaar vier zaaltjes te reconstitueeren, naar het voorbeeld, dat voor het eerst door de tentoonstelling van Mechelen gegeven werd, en die zouden toonen: een winkeltje, eene kleine herberg, eene landelijke keuken en eene burgerlijke eetkamer, zooals die zich door de tijden heen te Nijvel en omstreken voordoen. De beteekenis van dergelijke reconstituties ligt in de eerste plaats in het feit, dat ze vergelijkingen uitsluiten. En dit is geen paradox: men ziet veel gemakkelijker de eigenaardigheid van eene huisinrichting, als men er geen andere naast ziet. Die eigenaardigheid immers ligt niet zoozeer aan eene reeks bijzonderheden - die van streek tot streek niet zoo heel verschillend zijn - als aan eene harmonie, die de geestelijke geaardheid van het milieu inhoudt en weergeeft. Een Antwerpsch interieur van de zestiende eeuw kan dezelfde meubelen bevatten als een Gentsch van denzelfden tijd. Nochtans merkt men, dat er een verschil bestaat, dat een geestelijk verschil is en dat men wellicht minder gewaar worden zal, als men de détails van beide gaat onderzoeken.

De andere afdeelingen van de tentoonstelling zullen minder van folkloristischen aard zijn: eene uitstalling van archiefstukken van charters en zegels; oude stadsgezichten; stedelijke kunst - men hoopt een aantal werken samen te krijgen van den beroemden beeldhouwer Laurent Delvaux, die een kind van Nijvel is, hetgeen voldoende zou zijn om de reis naar Nijvel te wettigen, - en verdere plaatselijke curiositeiten. Deze secties worden verdeeld

[p. 370]

tusschen eene zaal, waarin de kapittelbanken van de oude abdij zullen worden geplaatst en de raadszaal, die versierd is met eene zeer merkwaardige lambrizeering, die eveneens uit het Sint Geertrui-klooster voortkomt.

Eindelijk zal in het deel der abdij, dat niet in het Stadhuiscomplex is betrokken en een al te weinig bekend juweel van Romaansche bouwkunst is, een lapidaire tentoonstelling worden gehouden; terwijl de geestelijke overheid der stad de schatten der collegiale kerk, waaronder de schoone rijve van de heilige Geertrui, openbaar uitstallen zal.

En om terug te keeren tot de folklore: onder de expositie zullen aloude volksspelen en volksfeesten worden ingericht, onder andere het ‘Jeu du drapeau’, dat specifiek Zuid-Brabantsch is. Een vlaggenoptocht - onder de vlaggen der Waalsche ‘jeunesses’ zijn er zeer oude en zeer schoone, door adellijke families aan de dorpen geschonken, - zal de straten der stad doortrekken; de Nijvelsche reuzen zullen uitgaan; een nieuwe beiaard wordt ingehuldigd, die volksmuziek zal spelen.

Het zal van zomer prettig zijn, naar Nijvel te gaan.

N.R.C., 16 April 1926.