Verzameld journalistiek werk. Deel 11. Nieuwe Rotterdamsche Courant december 1921 - december 1922

[p. 242]

Kunst te Brussel
XIV

Brussel, 19 April.

De afdeeling der ‘jongeren’ van het Museum voor moderne kunst - waarmede ik bedoel de zalen, die verleden jaar werden geopend tot het vertoonen van de jongste evolutie in de Europeesche kunst - werd dezer dagen op gelukkige wijze verrijkt door het geschenk, dat de groepeering ‘L' Art Vivant’ aan den Belgischen staat heeft gedaan. Nu de staat bij zijne aankoopen van kunst tot inkrimpingen gedwongen is, en deze aankoopen anderdeels niet steeds van zulken aard zijn, dat de bevoegde commissie ze voor het museum aanvaarden kan, vervult ‘L'Art Vivant’, waarvan het comité oordeelkundig is samengesteld, eene zeer gelukkige zending. De vier thans aangeboden werken zijn twee goede schilderijen van Matisse, die te Brussel in onze openbare verzamelingen nog niet was vertegenwoordigd, en twee houtskoolteekeningen op paneel door George Minne. Als men bedenkt, dat deze meester, die wereldfaam geniet en in het buitenland een animator en een inspirator is geweest zooals men die slechts in vorige generaties vindt, in de hoofdstad van zijn vaderland door slechts één enkel beeldhouwwerk was vertegenwoordigd, dat dan nog niet onder zijne meest-representatieve stukken behoort, zal men ‘L' Art Vivant’ dankbaar zijn om deze twee teekeningen, eene ‘Pieta’ en een ‘Christus’, die tot het allerschoonste behooren wat de Gentsche meester heeft voortgebracht.

Ik voeg eraan toe, dat bedoelde afdeeling der ‘jongeren’ er op zeer gelukkige wijze door aangevuld wordt. Het dient herhaald: de ‘jongeren’, die aldaar zijn opge-

[p. 243]

hangen, zijn voor het overgroote meerendeel ouderen, waarmede ik bedoel dat de kunst, die er als ‘jong’ wordt vertoond, reeds verouderd is. Zij behoort immers op een paar uitzonderingen na tot het impressionisme, eene formule, waar al de echte jongeren den rug naar hebben toegekeerd. De ‘Pieta’ van Albert Servaes en de ‘Zondagnamiddag’ van Gustave van de Woestijne - de uitzonderingen waar ik op doel - maken in dit, trouwens eerbiedwaardig ensemble echte gaten: zij verschillen er te veel van de overige doeken dan dat men er niet onthutst tegenover zou staan, ten koste natuurlijk van beide werken. Matisse en Minne komen, met de vier nieuwe werken, zooniet het evenwicht herstellen, dan toch het aantal waarlijk moderne en vooral waarlijk persoonlijke doeken vermeerderen. Het brengt meê dat de commissie tot aanvaarding van werken die voor het museum zijn bestemd zich voortaan wat milder zal kunnen betoonen: zij zal minder moeten vreezen dat sommige door den staat aangeworven werken, waaronder er uitnemende zijn, zouden ‘schreeuwen’ in de jongeren-afdeeling waar ze op hunne plaats zouden zijn. Het kan als verder gevolg hebben dat men tot het verhangen over zal gaan van de schilderijen die deze afdeeling uitmaken. Eene verdeeling, ik zal niet zeggen in ‘scholen’, maar naar den aard der werken, dringt zich ten behoeve vooral van den toeschouwer op. Het aanwerven van verdere, waarlijk onafhankelijke werken zal dit meer en meer gaan bewijzen.

Laat ik hier anderzijds aan toevoegen dat uit particulier bezit en eveneens als schenking een doek van ouderen datum maar van weêrgaloozen glans naar onze verzamelingen is overgegaan: de ‘Kaartspelers’ van Hendrik de Braekeleer. Het is een der laatste werken van den Antwerpschen

[p. 244]

meester, waar hij het toppunt van zijne evolutie naar meer licht-gewemel en tevens meer forschheid bereikt. Aldus wordt het stuk bij stuk beter mogelijk, in het Brusselsch museum de loopbaan van den grooten schilder te volgen. Met Antwerpen, bezit Brussel aldus meer en meer het puik zijner werken. Beschouwd als opvoedingsinstellingen, bereiken onze musea aldus hun doel op steeds-zekerder wijze: enkele meesters - Hendrik Leys, Alfred Stevens, Hendrik de Braekeleer, en, onder de levenden Léon Frédéric (hoe dan ook minder belangrijk) en vooral James Ensor (van wiens jongste werk nog wel wat diende aangeworven) - zijn thans derwijze te Brussel vertegenwoordigd, dat men ze thans op voldoende wijze bestudeeren kan.

Ten slotte, en als aansluiting bij wat ik hierboven zeg over de opvatting museum-leerschool, weze vermeld, dat het groote succes, verleden jaar door de wandel-voordrachten behaald, het bestuur der musea heeft aangezet tot het inrichten van nieuwe, Fransche en Nederlandsche, lessen in de lokalen van oude en nieuwe kunst. Deze lessen zullen in de maanden Mei en Juni plaats grijpen, de Vlaamsche op Dinsdag (oude kunst) en Woensdag (moderne kunst). Zij zijn voor ieder toegankelijk ad twee frank, of vijftien frank voor gansch de reeks. De voornaamste kunsthistorici en -critici zijn tot het houden van lezingen uitgenoodigd geworden.

N.R.C., 21 April 1922.