Verzameld journalistiek werk. Deel 2. Nieuwe Rotterdamsche Courant juli 1907 - januari 1909

[p. 389]

Naar de oplossing?
III

Brussel, 24 April.

Obstructie, obstructie op geheel de lijn, niets dan obstructie... Niettegenstaande de aandoenlijke eensgezindheid waarmede men overeen was gekomen, geen stroo in den weg van het Kongo-debat te leggen, en allen braaf, voor 's lands toekomst te zorgen en bij de bespreking niets dan ernst en welwillendheid te brengen, gaat men maar door met te beletten, dat we spoedig tot een uitslag komen, of dan toch dat er zakelijk en zonder onnoodigen omhaal worde gedebatteerd.

De socialisten zijn begonnen met het aan de katholiekken te verwijten. Maar wat doen zij zelf met heel deze referendum-vraag, tenzij georganiseerde obstructie maken? Want, behalve dat eene ‘raadpleging van het kiezerskorps’ ongrondwettelijk is, - ‘de Grondwet in haar geheel onderstelt een parlementair stelsel; de wetgever kan zich niet doen vervangen door het land in een ambt, dat hem door het land zelve is toevertrouwd’, zei terecht de heer Neujean, - wat zou zoo'n ondervraging geven? Het land, dat, - men klaagt er aldoor maar over onder de socialisten, - aangaande Kongo onvoldoende is ingelicht, heeft geen oordeel over de overneming, of beter: ieder heeft het oordeel van zijn stand en van zijn eigenbelang. Het is verleden week nog in Antwerpen gebleken: de groothandelaar is er vóor, omdat hij er mogelijke uitbreiding van zijne zaken in ziet; de dokwerker is er tegen, omdat hij een muitersgeest heeft, die tegen alles wat door de

[p. 390]

bestaande orde is ingericht optreedt. Jonge advokaten en jonge officieren zijn er vóor, omdat een driejaarlijksch verblijf in de kolonie als magistraat of in het leger misschien een vet plaatsje in het moederland voorbereidt; maar misdadigers, die bang zijn voor boetstraffelijke ontginningskoloniën, en milicianen, die voor dienst onder de tropen, terecht of ten onrechte vreezen, zullen er vermoedelijk tegen zijn. En hoe een rijk financier die goede belegging zoekt, en hoe een arme dompelaar die vindt dat hij al belastingen genoeg betaalt, denken, dat hoeft geen betoog noch een diepgaande menschenkennis.

Dit is, ik mag het u verzekeren, het oordeel van het land. En op zulk oordeel wil men zich beroepen! Is het niet al treurig genoeg, dat in de Kamer-zelf zoovele menschen zitten, en stemrecht hebben, die belangen in Kongo hebben en dáardoor reeds, hoe men hunne eerlijkheid ook boven alle verdenking stelle, blootstaan aan oordeelspartijdigheid?....

Neen, wij kunnen niet gelooven, dat de socialisten hun ontwerp tot ‘raadpleging van het kiezerskorps’, - verworpen reeds in den Senaat, en dat dus, ook bij goedkeuring in de Kamer, vruchteloos aan 't heen en weer wandelen tusschen de twee zittingszalen kon gaan, - ernstig hebben opgenomen. Tijdverlies, obstructie, en anders niet...

Obstructie ook, al geldt het hier een pijnlijk feit: de interpellatie-Janson, die evengoed in eene morgenzitting kon gebeuren, te meer daar aangenomen was dat de namiddagzittingen uitsluitend voor Kongo zouden worden voorbehouden.

Een pijnlijk feit: volksvertegenwoordiger Augusteyns,

[p. 391]

van Antwerpen - een wakkere kop en een vurig redenaar - is tevens bestuurder van het huis voor verlatene kinderen. Nu heeft de volksvertegenwoordiger Augusteyns den Souverein van den Kongo-staat op eene meeting voor ‘schoelie’ uitgescholden, hetgeen de dames, die het huis voor verlatene kinderen patroneeren, den ambtenaar Augusteyns kwalijk hebben genomen. Van daar: eisch, dat hij als ambtenaar aftreden zou... Dit geeft een kijkje op de mentaliteit van sommige menschen, en hoe bij ons de vrijheid van denken begrepen wordt. Nu heeft de oude paladijn Janson de verdediging van zijn jongen partijgenoot op zich genomen; van den minister - die feitelijk geheel buiten de zaak staat en hier geen verantwoordelijkheid kan assumeeren - geëischt dat hij brieven zou schrijven, en de parlementaire waardigheid - waar hij zijn invloed zeker toe gebruiken kan - zou doen vrijwaren; de Kamer eene gansche zitting in rep en roer gebracht om iets... ja, om iets dat in den grond tusschen den heer Augusteyns en zijn godshuizen-bestuur is uit te maken, vermits de heer Augusteyns-ambtenaar sterft als hij de heer Augusteyns-kamerlid wordt, gelijk het popje niet meer bestaat als het vlinder is geworden.

Nu is dat geval-Augusteyns, om de beurt popje en vlinder, wel heel interessant; het is zelfs pijnlijk en passioneerend; maar... wij staan voor het Kongo-debat, wij redekavelen er zoogezegd over sedert twee weken reeds, en vooralsnog? Much ado about nothing.

Neen, wie oogen heeft om te zien twijfelt niet aan systematische obstructie van weerzijds. Maar waarom dan toch? Uit kwaden wil, - of, eenvoudig, uit sleur en slenter?...

N.R.C., 26 April 1908.