'Altijd maar bijeenblijven'. Brieven aan C.A.J. van Dishoeck, 1903-1929

123 Schaarbeek, eind april/begin mei 1911

Waarde Vriend.

Ik ben eindelijk weêr nagenoeg op de been, al valt het loopen me nog heel moeilijk, en al zal ik niet vóor einde Mei terug naar het Ministerie kunnen keeren. Die laatste drie maanden - het is begonnen ongeveer 20 Januari! - zijn voor mij ver-

[p. 146]

schrikkelijk geweest.¹ Ik moest er natuurlijk voor zorgen dat ik de Courant bijhield; met stijve vingeren schreef ik van uit mijn bed brieven, die ik zoo opgewekt mogelijk maakte, omdat de directie maar niet raden zou dat ik weêr ziek was.² Ik mag je verzekeren: zoo iets is ellendig, te meer dat ik meer pijn had dan je zich kan voorstellen. Om er je een idee van te geven: ik ben twaalf kilogr. vermagerd!... Daarbij kwamen allerlei zorgen; aan werken, behalve voor de courant, viel - en valt nog steeds - niet te denken; en - je weet wat het kost, ziek te zijn, verzorgd te worden door een specialist (ik heb drie dokters na mekaêr gehad), en dan al die dure medicijnen. Waarbij de beloofde betaling kwam van achterstallige rekeningen. Het zijn voor ons heel erge maanden geweest. Nu nog: ik zou er uit moeten voor een paar weken, naar zee zegt de dokter om heelemaal op te knappen. Maar je kan wel denken dat daar niet aan te denken valt...

Neem me niet kwalijk dat ik je met mijn gejammer lastig val. Het was eigenlijk mijn bedoeling, over heel iets anders te praten, en dat wil ik nu ook doen. In Januari schreef mijn vrouw je over de eventuëele uitgave van een bundel studies.³ Heel geneigd het te doen was je toen niet, en vroeg dat ik er je zelf over schrijven zou. Dat doe ik nu. Het boek, dat ‘Kunst en Geest in Vlaanderen’ zou heeten, zou de studies bevatten over schilders en dichters die in Elseviers en elders verschenen; niet in hun geheel echter, maar ontdaan van het actuëele, zoodat het essentiëele alleen ervan overblijft. Aldus spreekt uit die opstellen over kunstenaars vooral hun ‘geest’, zooals de titel zegt, waaruit de algemeene geestesstroomingen (die ik uit zal drukken in een Voorwoord) in Vlaanderen zullen blijken. Het tijdelijke en polemistische dat sommige brokken aankleeft valt aldus weg, en het boek krijgt een meer synthetisch karakter. De tekst ervan is, behalve de inleiding, geheel klaar en zou binnen de veertien dagen aan den eventuëelen uitgever kunnen opgezonden worden. Het zou ± 300 bdz. druks beslaan, formaat en druk van Vermeylen's opstellen. Ik zou er een honorarium van 500 frank voor vragen. En nu bied ik het u aan: wilt ge 't.

Ik zou een spoedig antwoord zeer op prijs stellen: ik verberg je niet dat ik binnen kort veel geld noodig heb, waar ik beloften voor aangegaan heb. En andere vooruitzichten heb ik niet, vermits ik geestelijk nog te zwak ben om voor tijdschriften te werken, genoeg althans om intijds geld genoeg te verzamelen. Daarom zal me uw antwoord welkom zijn, 'tzij omdat het mij een geruststelling zal zijn, 'tzij het me toe zal laten spoedig naar andere middelen uit te zien. Er is een Vlaamsch uitgever die mijn handschrift wel wil, - maar ik hecht er niet aan het hem te geven, tenzij ik niet

1 Behalve aan bronchitis leed Van de Woestijne aan rheuma.

2 Uit het journalistieke werk in de periode februari-april 1911 valt inderdaad niet op te maken dat Van de Woestijne met heftige rheuma-aanvallen het bed moest houden. (Zie P. Minderaa, Karel van de Woestijne. Zijn leven en werken [I], Arnhem 1942, p. 438-439.)

3 Van de Woestijne had zelf op 20 januari 1911 Van Dishoeck benaderd over de uitgave van Kunst en geest in Vlaanderen. (Zie brief 122.)

[p. 147]

anders kon...⁴

Ik heb je als naar gewoonte zeer openhartig, misschien té openhartig geschreven. Neem het mij niet kwalijk. Je kent me genoeg dat ik me dat niet zou permitteeren...

In afwachting van gunstig antwoord en hartelijkste groeten, ook van mijn vrouw,

Van harte Uw

Karel van de Woestijne

4 Of er werkelijk sprake was van een geïnteresseerde Vlaamse uitgever, is niet bekend.