Stichtelijcke bedenckinge, onledige ledigheyt, stichtelijcke tijt-kortinge
(1649)–Claes Jacobsz Wits–
AuteursrechtvrijStem: In Gods geplante Hof, &c. Ofte, Ick ginck eens op een tijdt in 't groen my &c. Volghens de Musijck fol. 222.1.
DEn Keyser Sigismund' die was eens met sijn Helden,
Gereden op een tocht langs op gedroochde velden,
Juyst midden in haer wech daer lagh doen een Moras,
Niet diep, maer dapper vuyl, een stinckend' water-plas.
2.
Hier reed' den Keyser door. Sijn Paert pist' in dit water,
Een seecker Hovelingh die hoorde dit gheklater,
Sprack tot sijn Met-gesel, dit Paert aert recht sijn Heer,
Want 't stort in 't vuyl Moras sijn quistigh water ne'er.
| |
[pagina 321]
| |
3.
Wy hebben langh ghere'en door op-gedrooghde Velden,
Die langh de heete Son, en drooge Winden knelden,
Daer hadde wel ghepast het water van dit Paert,
Het drooch den vocht niet krijgt 'tis voor 't moras gespaert.
4.
Den Keyser hoort dit aen, gaet by hem over-legghen,
Wat of den Hovelingh met dese re'en wil seggen.
Den wijsen Vorst kond'haest sijn meyningh wel verstaen,
Maer liet het ongemerckt voor dit-mael hene gaen.
* 5. *
ALs na ghedane tocht den Vorst is 't huys gekomen,
Heeft op des Hoof-lings re'en van nieuws we'er acht ghenomen,
Dit maeld' hem in het hooft, 't was noyt uyt sijn gedacht
Dat hy dus achter rugh spits-vinnigh werdt veracht.
6.
Wat doet sijn Majesteyt ? hy tracht sich niet te wreken,
Maer toont van sijn beleyt en groot ghedult een teken,
Hy stelt twee Kisjens toe, alleens, en even groot,
Den een was vol van Goudt, den ander vol van Loodt.
7.
En beyde even swaer, men kond' niet onderscheyden
Wat of de beste was, of slimste van de beyde:
Hy slootse beyde toe, ontboodt den Hovelingh,
Die van de saeck niet wist, vry tot den Keyser gingh.
8.
Hy groet sijn Majesteyt, knielt voor sijn voeten neder,
Den Vorst toont hem beleeft, hy recht sijn Dienaer weder,
Den Hovelingh staet op, en toont hem onvertsaeght.
Mijn Heer, wat is u wil ? hy met eerbiedingh vraeght.
9.
DEn Ed'len Keyser spreect; 't en is niet langh geleden,
Doen wy met onsen Heyr door den Moras laest reden,
Waer doen (met tucht geseyt) mijn Paert in heeft gepist,
Daer ghy met spitse re'en veel op te segghen wist.
| |
[pagina 322]
| |
10.
Ick quam (al weet ghy 't niet) u woorden selfs aenhooren,
Sy druckten in mijn hert, sy staen my noch te vooren.
Ghy spraect, so ick 'tverstond'; dit Paert is als sijn Heer,
Het stort in dit Moras sijn quistigh water ne'er,
11.
Wy hebben langh gere'en op op-gedrooghde Velden,
Die langh de heete Son, en drooghe Winden knelden,
Daer had' doen wel gepast het water van dit Paert,
Het droogh den vocht niet krijght, 't werdt voor 't Moras ghespaert.
12.
Ick wil nu, dat ghy sult my ongeveynstlijck segghen,
En na u kloeck vernuft, u eygen re'en uyt legghen.
Den Hovelingh verschiet, is schier van vreese doodt,
Bedaert u, spreect den Vorst, ghy hebt noch lang geen noot.
13.
Den bangen Hovelingh blijft in sijn vrees noch steecken,
En wist tot sijn onschult schier niet een woort te spreecken,
Maer bad' sijns lijfs genaed'. De Keyser sprack hem aen,
Ick heb (o ! goede Man) u meyningh wel verstaen.
14.
GHy hebt my langh gedient, wel op u doen gaen passen,
U Loon, u Staet en Eer, en is noyt aenghewassen,
Ghy blijft den ouden Knecht, ghy slacht het dor Aertrijck,
Mijn hant schijnt voor u toe, mijn gunst maect u niet rijck.
15.
Veel Rijcken zyn verrijct, door my, met Staet en Eeren,
Ick hebbe veel verhooght, haer inkomst gaen vermeeren:
Veel hebben (ick bekent) my soo geen dienst ghedaen,
Als ick van u getrouw veel Jaren heb ontfaen:
16.
Soo heb ick vaeck ghedacht u oock me'e te verhooghen,
Maer 't schijnt of u gheluck dit niet en wil gedooghen,
Ick neem God tot getuygh; 't is geen quaetwilligheyt,
Die my mijn milden handt van u, myn Dienaer, scheyt.
| |
[pagina 323]
| |
17.
Want als ick menichmael tot u mijn gunst woud' plegen,
Ick weet niet hoe het komt, het lieper altijdt tegen.
Ick heb het vaeck ghedacht; ick peyns het nu al we'er,
't Schiet alles door 't beleyt van d'Hemels Opper-Heer.
* 18. *
EN op dat ick't noch meer, en ghy 't mee meugt bedencken,
Soo neem ick heden voor, mijn Vrient, u te beschencken;
Een Kistken van dees' Twee werdt u uyt gunst vereert,
Besietse beyde wel, en grijpt dien ghy begeert:
19.
't Een is gela'en met Loodt, en 't aer vol Gouden stucken,
En beyd' van een fatsoen: Het moet u wel ghelucken,
Proeft selven u gheluck; en geeft u Heer geen schult;
Krijgt ghy het Goudt, danckt Godt; soo niet, ey ! neemt ghedult:
20.
Kiest ghy het rooder Gout, ghy sult meer Staet bekomen,
Maer werdt het blaeuwe Loodt van u tot keur genomen,
Weest met u Staet gerust, en draeght u soo 't behoort,
Waer toe dus langh gesust ? Vaert met de sake voort.
21.
Den Keyser gaet sijn Knecht de beyde Kisjens toonen:
Den Hovelingh bedaert, en wil sijn re'en verschoonen.
Maer, och ! het komt so blaeu, sijn seggen heeft geen val,
Den Keyser seyt, Ey ! swijght, roept dat hy kiesen sal.
* 22. *
DEn droeven Hovelingh, en durft het niet na-laten,
Hy gaet het eene voor, en 't ander na aen-vaten,
Hy weeghtse op en ne'er, besietse over-al,
Niet wetende, eylaes ! wat of hy kiesen sal:
23.
Doch om eens tot een eynd' van 't keuren nu te komen,
Doen heeft den Hovelingh 't een Kistken aenghenomen,
't Welck men van stonden aen voor sijn gesicht ontsloot,
Hy sagh droef op sijn neus; och ! 't was vol lompen Loodt.
| |
[pagina 324]
| |
24.
Dit heeft den Hovelingh tot aen sijn Ziel verdroten,
Het ander Kisjen werdt terstondt me'e op-gesloten,
Daer sagh hy blincken in het alderschoonste Goudt,
Maer, laci ! niet voor hem; den Keyser dit behoudt.
* 25. *
DOen sprack den grooten Vorst; ghy kondt met my nu leeren,
Dat al ons groot gheluck hanght aen de wil des Heeren:
Hy buyght des Vorstens hert; verhoogt dien, die hy wil;
Ghy hebt noch geen ghebreck; ick raed' u, houdt u stil.
26.
Dus wilt met vuylen re'en, u Heer niet me'er verachten,
Maer al u groot geluck van Godt den Heer verwachten,
Betrouwt sijn wijs beleyt, en houdt dit voor gewis,
Dat u geen hooghen Staet, of Rijckdom, saligh is;
27.
Dus op u minder siet, dan sult ghy rust bekomen,
Ghy siet met minder goedt seer veel ontelb're Vromen,
‘En zyn nochtans gherust, en vrolijck van gemoedt;
‘'t Genoegen dat maeckt Rijck. Maer noyt Staet, Eer, of Goedt.
Ghelijck de weerdigheden, alsoo oock de armoede, en komt noch van Oosten noch van Westen, maer van Gode: Hy heeft tot yeder geseyt, heerscht hier, of werckt daer, ofte weest dit, of dat. Waerom is 't dan dat de menschen murmureren over hare behoeftigheyt, nadiense niet en komt by geval, maer door sijne voorsienigheyt ? 't is minder eere heerlijck te zyn, als hem te genoeghen, in dat niet te zyn. Ons geluck en bestaet niet, in geen verdruckinghe te hebben, maer in die te verdragen. Geenen Lazarus soude sijnen staet willen verwisselen tegen den quaden Rijcken: dewelcke, so hy weder mocht leven op der aerden, self soude kiesen eenen Lazarus te zijn. I. Montagne. |
|