|
| |
| |
| |
Opdrachts-brief des Autheurs, (Vervatende Eenighe waerdighe Eer-tijttelen, proffijtelijcke Bedieninghen, Ende heylighe Oeffeningen der oprechte Christenen.)
Aen den Godtsaligen Yveraer van Godts Kercke, Herman Jansz, Ordinaris Krancke-besoecker tot Hoorn.
Eerwaerde Broeder,
't IS een seer besvvaerlijcke sake voor slechte en ongeachte Persoonen, te bekomen loffelijcke Eer-ampten, proffijtelijcke, ende aensienelijcke Bedieningen (hoe bequaem sy oock tot de selve mochten zijn) als die moeten verkreghen werden door aen-loopen, ende door gunst van de Grooten deses Werelts. Wat al listighe voorsichtigheden moeten sy door haer selfs, en door andere) ghebruycken. Wat al ghelegentheden moetender worden waer-ghenomen: den bequaemsten tijdt moet uyt-gesocht werden voor de be-
| |
| |
vreesde Versoeckers, wanneer als sy vermoeden dat de Heeren op 't gunstighste, tot haer voordeel, sullen aenhooren hare redenen, die sy dickmael met veel slaeps-verlies (konstigh soo sy meenen) hebben ghepractiseert. Och ! hoe dickmael gaen sy dan noch mis: en als sy die al spreecken, soo werden sy dickwijls met onlust ghehoort, ofte met een yd'le hoop veeltijdts wech gestuert, ende soo met een Hoofse sausjen de mondt gesuyckert. Maer soo het haer al beter geluckt, dat sy de gunst van de meeste verkrijgen: Och ! een Misgunnen kan met weynigh woorden (dickwils gemenght met leugen-tael) de geheele sake die soo schoon scheen te staen, om [verd'] stooten: Stellende den Versoeckers eyndelijck tot een spot en tjdt-verdrijf van veel schampere menschen.
Met veel minder swarigheyts en veel grooter proffijt konnen de Geloovighe, nederige, en voor de Werelt ongeachte persoonen, bekomen van de Heer der Heeren, en Koningh aller Koninghen, Geestelijcke Rijckdommen, Konincklijcke waerdigheden, Prophetelijcke, en Priesterlijcke bedieninghe, verde overtreffende alle wereltlijcke waerdigheden, ende hoogh-geachte Eer-tijtelen.
Om tot desen Hooghen staet, en alder-grootsten Rijckdom te komen, en behoeven sy gheen aensienelijcke Voor-loopers, pluym-strijckende monden, ofte aerdighe vleyende tonghen. Den Versoeckers werden noyt belet door eenige besigheyt van dien, die sy begeeren te spreecken, noch door een spitsen Deurwaerder, ofte gesloten Deuren opgehouwen. De nieuwen ende heylighen Wech, tot dat Hemelsche Vaderlandt, is door Christum den Hertogh des Geloofs ghebaent, de Poorten Zions staen gedurigh open: 't geestelijcke Jerusalem werdt den Boetveerdighen niet meer ghesloten, ende de Wachters van des Heeren Tempel weygheren niemandt toe-ganck: want het is een Beed'-huys aller volcken.
‘Het Ghebedt is de Sleutel waer door den Hemel gheopent werdt: onsen Gebedt klimt opwaerts tot Godt, ende sijn barmhertigheydt daelt neder tot ons. Ja sy vinden den
| |
| |
Heere is haer eygen Huysen, selfs in haer secreten Slaep-kamer, bereydt om haer sijn ongeveynsde gunstighe ooren te [leenen]: Want sy hebben de belofte, Bidt ghy sult [verkrijghen], klopt u sal op-gedaen werden, Matth. 7. 8.
De Oudt-vader Augustinus sprekende van de kennisse des oppersten goedts, ende den middel om daer toe te geraken, seydt, Om dit te hebben, Heere, soo moet men 't van u begheeren, met moet het by u soecken, men moet tot u aenkloppen: Alsoo sal men ontfanghen, alsoo sal men vinden, ende alsoo sal men in-gaen.
De liefde tot haren Godt, en de groot-achtinge sijns Persoons, ende de kennisse van haer eygen nietigheyt, doet haer eerbiedigh, en met vertrouwen vyerigh met heete tranen bidden, en onvermoeyt aenhouden, tot dat sy ghevoelen dat sy van Godt (om Christi wille tot haer saligheyt) verhoort zijn: Ende door de getuyghenisse des heylighen Geestes vastelijck verseeckert zijn van de Rijckdom sijner eeuwigher ghenade: Ende daer uyt geloovigh haer mogen toe-eyghenen de heerlijcke, en troostelijcke Eer-tijtelen des heylighen Geestes: daer hy spreeckt, (1. Pet. 2. 9.) Ghy zijt een uytverkooren Geslachte, een Koninghlijck Priesterdom, een heyligh Volck, een verkregen Volck, op dat ghy soudt verkondigen de deuchden des ghenen die u uyt de duysternisse gheroepen heeft tot sijn wonderbare licht: Ende soo ghemaeckt heeft tot Koninghen en Priesters, Apocal. 1. 6. Om geestelijck heerschappye te voeren, over de sonde, en de Werelt, ende om geestelijcke Offerhande op te offeren, die Gode aenghenaem zijn door Jesum Christum. Boven dit alles geeft hy haer noch hoogher lof, ende noemt haer Kinderen Godts: Hier van roemt d'Apostel Johannes, en spreeckt (1. Johan. 3. 1.) Siet, hoe groote liefde ons den Vader gegheven heeft (namelijck) dat wy Kinderen Gods ghenaemt souden werden.Daerom kent ons de Werelt niet, om dat sy hem niet en kent. Geliefde, nu zijn wy Kinderen Godts, ende het is ons noch niet geopenbaert wat
| |
| |
wy zijn sullen: maer wy weten dat als hy sal gheopenbaert zijn, wy hem sullen gelijck wesen. Want wy sullen hem sien gelijck hy is. Ende een yeghelijck die dese hope op hem heeft, die reynige hem selven ghelijck hy reyn is.
De waerdigheyt van dese Eer-tijtelen die den heylighen Geest haer gheeft, ende de edelheyt van haer herboren aerdt, die streckt haer tot een gheestelijcke eergierigheyt, om den gemeenen hoop der wereltsche menschen niet gelijck te wesen, maer trachten als een besonder Licht uyt te steecken. Dit bevestight den H. Paulus, 2. Corint. 7. 1. Dewijle wy reynighen van alle besmettinge des vleessches, voleyndigende in de heylighmaeckinge in de vreese Gods. Want sy hebben inwendigh dat de geluckighe des Werelts niet en hebben: daerom wierden sy vertroost, en noyt van God verlaten. De Grooten deses Werelts hebben het Gout in haer kisten, maer de andere hebben Godt in haer herte. De eerste hebben schatten die vergaen, en hebben waer mede sy verderven: maer de andere hebben het onverganckelijck goedt, want sy zijn niet alleen (ghelijck voor-seydt is) Koninghen en Priesters, maer oock Kinderen Godts, en Erfghenamen van 't Koninghrijcke Godts, door Jesum Christum. In't kort, (soo Sebastiaen Franck seyt) Schoonder creaturen, Edeler herten, ende waerder schatten, als oprechte Christenen zijn, mach men onder den Hemel wel soecken, maer sullense niet vinden. Gheluckigh zijn sy die veel van sulcke sien: maer noch veel geluckigher zijn sy die veel van sulcke sien: maer noch veel geluckigher die het selfde zijn. Sy alle, die dese vaste hope hebben, die trachten boven alle dingen (na de raedt des H. Geestes) haer te suyveren van alle doodelijcke wercken der sonden. Want het inhoudt van de gantsche Christelijcke Religie, is sonder sonde ende smetten te leven, seyt Lactantius. Het soud' een seer onbetamelijcke saecke zyn, dat soo een waerden Koningh, soude doen Slaefse wercken, en dat soo een Gesalfde Priester des Heeren, hem soude verontreynigen met den
| |
| |
vuylen dreck der sonden: Soo een heyligen Tempel Godts, sich soude ontsuyveren, en maecken haer selven tot een vuyl Bordeel, of een Winckel der ongerechtigheyt. Soo een verheven Stadt staende op een hooghen Bergh, daer een yeder het oogh op heeft, sich selven neder-storten in een vuylen moras ? O ! neen, voor soo een monstreuse sake sal een Christelijcke Ziele schricken, ende met heylighe Ghebeden sich gestadigh wapenen, om teghen te staen de listighe en wreede aenstooten des Duyvels, en sijn Instrumenten, die seer veelderhande zijn, daer de voornaemste van zyn de Werelt, met haer bedrieghelijcke, en licht verby-gaende schadelijcke eeren, Rijckdommen, onruste begeerlijckheden, &c. maer insonderheyt haer eyghen Vleesch, den ouden verdorven aerdt, dit lichaem der sonden, dit lastigh block van haer geschende Nature, beneffens hare andere vyanden, houden haer dickmael te rugge in den wegh der Godtsaligheyt, en steuren haer in haer heyligh voornemen, tot haren alder-grootste verdriet. Dit doet haer dickwils ter doodt bedroeft, met vyerighe tranen haer stemme op-heven tot den Heere. Wenschende met Paulo (Rom. 7. 24.) uyt dit tranen-dal te verhuysen, om van dit lichaem der sonden ontslagen te zijn, om heylighlijck, en volmaeckt met Christo te woonen in sijn Hemelsche Koninc-rijck, verlockt zynde door de voor-smaeck van de heerlijckheyt, die Godt haer doet smaken. Soo dat het gevoelen van haer aenvechtinge, en swackheyt, (en het stadich aenmercken van het quaedt der sonden, haren alder-grootsten vyandt) haer als een snoer dient, die haer tot Godt opwaerts treckt: biddende gestadigh om meer, en meer, met hem vereenight te werden, om geenen dinghen meer in 't herte te draghen, als den Alder-genoeghsaemsten Godt, om de welcke, en door de welcke, sy al andere dingen als dreck komen te achten, en geen dingen soo seer begeeren te kennen als den gekruysten Christum, Philip. 3. 8, 1. Cor. 2. 2.
OM eeninghsins een soodanigen geestelijcken Yveraer uyt te beelden, heb ick, Eerwaerde Broeder, na mijn geringh
| |
| |
verstandt (somtijts in toe-vallende ledige tijden, en Winterse lange Avonden) mijn onledighe sinnen besich gehouden, en door den Rijm-konst ten toon ghestelt: om my selven dien als een Patroon, en Voor-schrift voor te stellen: als oock mede voor de Godtvreesende eenvuldighe Jonge-lieden, Lief-hebbers, ende Ledematen van Gods Ghemeynte, die nu (tot onser groote vreuchde) door Godts ghenade, dagelijcks toenemen: de welcke mijn voor-gaende Gedichten groote gunst hebben betoont, daer door ick ben beweeght haer dese oock toe te voegen: die ick nu ( als de voorgaende) sommighe heb op Psalmse wijsen gestelt: als oock andere (op haer versoeck) berijmt op aerdige uyt-gelesen voysen, van sommige seer bemint: Om door dien middel haer de ydele Liedekens daer op gemaeckt, afhandigh te maken, nademael sy hier stichtelijcke stof op sullen vinden, zijnde alles de vermakelijckste vruchten van mijn Onledige-Ledigheyt: Die ick u uyt broederlijcke liefde nu koom op te dragen, want ick my daer grootelijcks toe verplicht bevinde, door de besondere liefde die ghy my voor desen hebt bewesen, selfs, doen ghy my met bekende ooghen noyt en hadde ghesien: makende u Christelijcke liefde bekent door verscheyden stichtelijcke Brieven, ende my eyndelijck de eere laten geschieden, om selven my te besoecken: verklarende hoe aengenaem u mijn voorgaende Stichtelijcke Bedenckingen zijn geweest, die u eerst in een Boeck-verkoopers winckel waren bekent ghemaeckt, die u soo hebben bevallen, dat ghy door u gunstighe beleeftheyt die veel meer hebt gepresen, als ick oyt van yemandt heb durven hopen. My Christelijck vermanende, om in soo een stichtelijcke yver niet te vertragen: Om alsoo met mijn Gedichten de eere Godts soecken te vorderen, ende mijn even-naesten te helpen stichten. Soo hebben u stichtelijcke redenen, ende Christelijcke Brieven my als een besondere spore gedient, om met meerder lust op den wech der Godtsaligheydt te loopen: Welcke redenen my in 't eerkauwen soo smakelijck zyn, dat ick dickwils segge (met den wijsen Koningh Salomon, Prov.
| |
| |
27. 9.) Olye ende Reuck-werck verblijdt het herte: alsoo is de soetigheyt van yemants Vriendt, van weghen den raedt der Ziele: Seggende vorder (met den Koninghlijcken Propheet:) Ick ben een Geselle aller die u vreesen ende die uwe bevelen onderhouden, Psal. 119. 63.
Soo ben ick, Eerwaerde Vrient, door u vermaninge, ende door 't aenporren van and're vrome Ledematen Christi, neerstigh aen-gedreven, om oock met dese mijn slechte Gedichten de Christelijcke eenvuldige Jonckheyt, ende meer andere, tot een heyl'gen Yver op te wecken. Voorts soo veel my aengaet, desen mijne oeffeninghe is my selven ten hooghsten dienstigh geweest, soo dat ick van herten segghe (met een seker Autheur) Wat al over-zijdtse gedachten heb ick door het over-dencken van dusdanige dingen wech-gedreven: quade ghenegentheden versmoort, veel aerdtse knagende bekommeringhe daer door begraven, oock veel teghenspoedtse quellinge daer door vernietight, ende de geleghentheden der aenvechtinghe des Duyvels, daer door wegh-ghenomen.
۰ Dit sal my konnen vernoegen, dat ick gherust ben, dat ick mijn ledigen tijdt met dese Onledigheyt voor my selven wel heb besteedt: begonnen door den Gebeden, ende met Gods hulpe volvoert: Want mijn uytterste ooge-merck is geweest, Godt daer door te vereeren; my selven, en mijns ghelijcken te stichten. Vertrouwende oock, dat dese mijn geringe Oeffeninghen, u E. en meer andere sullen aengenaem zijn.
Ontfanght dan, waerde Broeder, desen mijn geringhen Papieren-gifte in danck; met alsulcken toe-geneghentheyt, als die u uyt Christelijcke liefde werdt vereert
Door u E: gunstige Broeder
C. J. Wits.
|
|
Auteursrechtvrij