Willem Witsen aan Elizabeth Witsen-van Vloten
Plaats: Den Haag |
Datum: 4 augustus 1902 |
Verblijfplaats: UBA, XXX A 46, 959 |
[1:1]
Twee Steden, den Haag, 4 aug. 1902
Ik heb dien brief dadelijk aan je mama op gezonden lieve Beb en erbij geschreven dat voor 't geval zij mij over die zaak wenscht te spreken of te schrijven, 'k er mijn adres bij voegde. Dat Biederlack je niet gevraagd heeft om hèm te machtigen is natuurlijk, dat kan iemand zelf niet vragen maar 't is usance, hoewel je natuurlijk kunt machtigen wien je wilt of zelf komen. Dat ik je B. aanried is omdat 't alleen 'n vorm is door de wet voorgeschreven maar verder zonder eenige beteekenis. Ik heb je niet gevraagd om Ite's komst te wijzigen en 'k heb me niet beklaagd omdat 'k in dien tijd nu niet kan komen; alleen heb 'k gezegd dat 't lang is tot September te wachten, maar dat 'k dan evengoed kon komen; 'k verwachtte hier geen wijziging in. De bedoeling van mijn vraag of je 't liever niet hebt dat 'k kom, was: heb je er bepaald tegen; omdat je er nog niets van gezegd hebt in je brieven. Maar dien avond op je kamertje toen ik zoo wanhopend ben geworden heb je me gevraagd: ‘wil je nou tòch wel 's terug komen’ waarop ik heb ge-
[1:2]
antwoord ‘dat 'k 't er wel voor over had’ omdat 'k wel weet dat je 't recht hebt om me dat alles te zeggen wat me wanhopend maakte. Zoo is 't ook nu met dat ‘waarom?’ We hebben daar áldoór over gesproken en 'k heb je gezegd waarom 't voor mij noodzakelijk was en de eénige oplossing; dat 't 'n psychologische kwestie is en 'k niet, in welke verhouding ook, tegenover je kan leven omdat 'k je daarvoor veel te veel kwaad heb gedaan; dat 't de eénige manier is om zuiver tegenover je te komen staan. Dat schuldgevoel blijft bestaan maar 't hoeft niet langer alle energie en kracht in me te dooden als 'k me op 'n zuiver standpunt tegenover je voel en dat kan alleén door wettelijke scheiding. Want om je te trouwen heb 'k je immers misleid; - wel, ter goeier trouw, want 'k heb gedacht, 'k had de illusie dat alles in me veranderen kon; maar ‘misleiden’ blijft 't omdat als 'k je had gezegd: ‘Beb, 'k ben zóo en zóo en dìe en dìe dingen zijn gebeurd in 't leven dat achter me ligt’, je mij zeker je rug had toegekeerd. - 'k Heb je dat al zoo dikwijls gezegd en je hebt zelf ingezien dat er geen kwestie van keuze zijn kan. Ja, als alles ànders had kunnen zijn! Maar dat heeft niet gekund omdat 't geen kwestie
[1:3]
was van neigingen die 'k had kunnen overwinnen, maar van ‘aard’, en 'k op zoo'n heel ander plan leef! Noem me nou maar inferieur en overlaad me met verwijten en minachting zooals iedereen geneigd is te doen, je hebt 't recht ertoe. Maar ik kan niet anders, omdat 'k mijn persoonlijkheid, hoe verwerpelijk dan ook, niet kan verwringen. Hadt je me dan liever dood gezien? Wel, dat kan altijd nog - dat is waarachtig niets erg voor me. Dat 'k met je mama wil gaan spreken over dat huis, - is heelemaal voor joù, - 'k wil trouwens tegenover de heele wereld wel zeggen dat 'k schuldig ben! Wien zou 'k vreezen, ik wil niet meer lijken dan 'k ben; en heeft iemand die mij wil oordeelen 't verdriet dat ik heb? Wat raken mij de menschen! - Die vraag over mogelijke hypotheek heb 'k vroeger al 's behandeld, Beb, in 'n brief: je kunt àltijd hypotheek nemen ± voor de helft van wat 't huis waard is. Als je b.v. voor f 25.000 wil laten bouwen heb je niet meer noodig dan ongeveer f 15 000 want iedere hypotheek bank geeft je graag f 10 000 hypotheek op 'n huis dat f 25 000 waard is. Maar daarvoor moet 't huis tot op 'n zekere hoogte, geloof 'k, in aanbouw zijn, - niet vooruit. Je mama zou dus desnoods kunnen volstaan
[1:4]
met f 12 000. Want aan Bauer kost 't huis niet meer dan f 18 000 zoodat je gemakkelijk 'n hypotheek van f 9 000 zal kunnen krijgen. Als je nu die f 3 000 die je noodig hebt voor de aankoop van den heele punt grond, aftrekt van de f 12 000 van je mama, houdt je f 9 000 die met de f 9 000 hypotheek er f 18 000 zijn
voor Bauer. Dat is duidelijk? Je betaalt dan: aan je mama 4% van f 12 000 's jaarlijks = f 480 aan hypotheek ('k geloof
3½% of nog minder)
van f 9 000 = f 315
en aan W en F (als ze
dat goedvinden) 4%
van f 5 000 = f 200
[totaal] f 995 huur.
Dus ongeveer f 1 000- en die kan je best betalen, als je in Aerdenhout woont, van je f 5 000. inkomen. Natuurlijk betaal je minder als je met Bauer bespreekt om 't te bouwen voor f 15 000 in plaats 18 000. Dat scheelt f 3 000 tegen 3½% = f 105 minder aan hypotheek, of tegen 4% aan je mama = f 120. In dat geval zou je mama dus met ± f 10 000 kunnen volstaan. Maar die heb je altijd noodig. Begrijp je wel?
Dag Beb, zal 'k je die portretjes sturen of wil je wachten tot 'k ze meebreng? En die Tholen heb je die gekregen?
W