Noord en Oost Tartarye
(1705)–Nicolaas Witsen– AuteursrechtvrijDubavend.DUnavenda, Dunbavend, Dubavend,Ga naar margenoot+ Debavend, Donbawand en Demawend, (want op zoo veele wyze, en dus verscheidentlijk, word dit woord van de ArabischeGa naar margenoot+ Schryvers geschreven en uitgesprooken) is een berg-ryk Gewest of Landstreke, tusschen Taberistan en Rey; hoewel eenige Landbeschryvers het onder Rey willen gebragt hebben; en leit slechs een eenige dag reizens van de Stad Rey zelve. Het begrypt veele Volk-ryke Dorpen, veele Tuinen en Boomen, en heeft in het midden een hoogen Berg, Dubawend, en de Berg van Bujorst genaemt, die gezeit word boven de andere Bergen zoo hoog en verre uit te steken, als die boven de vlakte zich verheffen: hy leit twintig mylen van de Kaspische Zee. Waerlijk deze Berg Dunawend en een andere hooge Berg Masius of Ararat, kunnen als twee hoornen van den Taurus, gehouden worden. Des Winters noch des Zomers vergaet de Sneeuw op zijnen top niet, en by aldien zulks in eenig gedeelte of oord gebeurd, zoo is altyd in de zelve Landstreke iet rampzaligs gevolgt, volgens verhael der Inwoonders. Niemand kan op den kruin klimmen of dien genaken: hoewel zeker Poëet Meser getuigt, met groote moeite en levens gevaer, tot aen het midden opgeklautert te zijn. Ook acht hy, dat niemand verder gekomen zy: hoewel eenige, volgens schryven van Jakut, getracht hebben hooger te komen. Men kan dezen Berg uit Merg-lcala zien, dat is, een dag | |
[pagina 488]
| |
reizens van de Stad Hulvan, de uiterste grenspael eertyds van Assyrie. Ebn Haukal getuigt, dat die Berg op een afstant van vyftig mylen kan gezien worden. Maer die van Rey meenen dat de zelve hen over 't hooft hangt, daer nochtans drie mylen tusschen beide zijn. De geen die na aen des zelfs rug opgeklommen zijn, zeggen, dat de naby gelegene Bergen hen als Heuvelen schynen te zijn, en de Kaspische Zee omtrent twintig Duitsche mylen van daer gelegen, in vorm van een Vliet of klein Meir zich opdoet, en vertoont. De gemeene man gelooft, dat Salomon, Davids Zoon, den alderhalsterrigsten der Duivelen, Sacra Elmarid, en van de Talmudenten Asmedai genaemt, op dezen Berg geknevelt en vast gehouden hebbe. Maer andere zeggen, of liever beuzelen, dat door Feridun, die de zevende over de Perzen geheerscht heeft, Bujorast, te weten, Dohak of Zohak, een Tyran der Perzen, op dezen Berg met ketenen geknevelt, opgehangen en gepynigt zy: op welk verhael, dewyl Dohak om zijne kloekzinnigheit en schranderheit van vernuft, en over de kennis en kunde der natuurlijke dingen, en Feridun om zijne uitstekende weldadigheit en rechtvaerdigheit, genoemt word,Ga naar margenoot+ de Fabel der Grieken, nopende Prometheus, schynt te speelen, die Jupiter op den Berg Kaukasus vast bond. Men getuigt ook, hoe de gemeene man in Persie gelooft, dat de rook, die uit zeker hol van dezen Berg trekt, de aessem en geest van Dohak zy; en dat het vuur, dat zy aldaer zien, zijne oogen zijn; en ook welk voor bondig, vast en waerachtig gehouden word; want de gemeene man gelooft dat hy noch leeft. Maer als men het werk wel te degen beziet, dan ziet men zekeren zwavelachtigen bron, en rondsom den zelven zwavel, als eene steenrotze; alwaer lichtelijk vlam of brand ontstaet, door de stralen der Zon. Dat daer een ware vlam van zwavel zy, schryft Jakut, uit getuigen van anderen, met byvoegen, dat zeer veele holen of kolken op dezen Berg zijn, daer de rook uitbreekt. Farahr, Ferebr of Ferber, is de naem van een Landschap en Stad. Het leit aen die zyde van den Sihun, welke aen Bochara raekt, en is een van de gebieden van Bochara, naby, of aen den Sihun. Het is vruchtbaer, ryk van Steden en Inwoonders. DeGa naar margenoot+ voornaemste Stad is Farahr of Farab, die echter maer een Stedeken is, en leit op de lengte van zeven en tachentig graden en dertig minuten, en op de breete van acht en dertig graden en vyf en veertig minuten, dicht by een ander Stedeken Bikend, welke laeste een dag reizens van Bochara leit. In Farab is de gewoonelijke overgang uit Mawaranahr in Chorasan. |
|