Biographisch anthologisch en critisch woordenboek der Nederduitsche dichters. Deel 5 OGI-VER

[Simeon Ruytinck]

Ruytinck (Simeon), Predikant bij de Nederduitsche Gemeente te Londen, gaf aldaar in 1612 een werkje in het licht, getiteld: Gulden Legende van de Roomsche Kercke: mitsgaders hare Heylighdomme ende Aflaten aen den Toet-steen der Waerheydt beproeft. Dit werkje, een vrij vinnig geschrift tegen de Roomschen, is doormengd met verzen, die tot een bewijs verstrekken dat in dien tijd de Nederduitsche dichtkunst in Engeland althans niet veel beter beöefend werd dan in Holland. Om de aardigheid willen wij de gerijmde historie van s. nicolaas hier afschrijven.

St. Nicolaes, een borger van Patras,
So haest als hy van Moyer gheboren was
Stont op zijn koten: hy soogh s'weecks tweemael,
S'woensdaeghs end s'Vrydaeghs; voirts was t'eenemael
Van der jeught aen Godsdienstigh; 't is gheschiet
Dat zijn Vaer stierf, end hem veel goets nae liet,
Hy en wist niet hoe hy 't best soud besteden
Tot Godes eer'; hy docht, ick wil daer mede
Ter eeren bringhen dry oncuysche maeghden,
Die door den nood end aermoede, sulcx waeghden.

[p. 203]

 

S. Nicolaes quam s'nachts end wierp in t'huys

 

Dry clompen Gouds ¹; t'welck maeckende geruys,

 

Den geuer wierd nageiaeght end geuonden;

 

Dus trouwden, end verlieten des vleeschs sonden:

 

Daer nae so wierd hy te Smirne Bischop.

 

 

 

Het is ghebeurt dat een tempeest rees-op,

 

Daer door dat Schippers meenden te versincken;

 

Maer soos' aen hem begonnen te gedincken,

 

End stracx aenriepen, in dien swaren noot

 

So verscheen hy; verloste mensch end boot:

 

End als de Schippers aen t'land gerocht waren,

 

Bekenden, dat Claes gestilt had die baren.

 

 

 

T'is oock geschiedt dat hongers nood toenam,

 

Maer een vlot' Schepen daer ontrent aenquam,

 

Om voorts van daer na den Keyser te varen;

 

S. Claes versocht wt elck Schip te vergaren

 

Honderd Mudd' Koorens, tot behoef der ermen:

 

End so de Schippers sulcx wilden af-schermen,

 

Heeft hun belooft, dat zijnde t'huys ghecommen,

 

Sy souden vinden elck-een zijne sommen,

 

Als offer niet en ware van ontleent:

 

T'welck is gheschiet, al wierdet niet ghemeent.

 

Als dit de Keyser en t'volck so beuond,

 

S'hebben S. Claes, end God geloft terstond.

 

 

1 Do. ruytinck teekent hierop aan; ‘Van daer commet dat de kinders in 't Pausdom gheleert worden haer schoenen in de schouwe te hanghen, op dat S. niclaes yet goets daer in steke; so ghewendt men se van iongs aen tot Afgoderye.’

[p. 204]

 

Daer na so stierf Niclaes, end wierd begrauen;

 

Zijn vrienden hem een Marmel steen-graf gauen:

 

Wt t'hoofd-eynd' vloeydd' een Oly-ryck Fonteyne,

 

End wt t'voet-eynd een Bek' van water reyne.

 

Veel tyts daer-nae wiert de Stadt ingenomen,

 

Van Turcken; die zijn tot het graf gecomen,

 

Van S. Niclaes, t'welck vol van Oly was,

 

Daer med' men veel wonden end zeyrs genas.

 

 

 

T'wordt oock vertelt, dat S. Claes wonder wercken

 

Een Iood' beweegde zijn beeld na te wercken,

 

Om t'felu' in huys als een hoeder te stellen

 

Tegen dief, roouer, oft die hem quaem quellen;

 

Maer dieuen zijn met veel goeds wegh gegaen,

 

End' lieten Claes alleen in den hoeck staen,

 

Hierop so heeft de Iode t'beeld geslaghen,

 

T'welck desen Sant niet heeft connen verdraghen,

 

Maer is verschenen met gecrockte leden

 

By dese dieuen, die na t'beuel deden

 

Van S. Niclaes, brengende weer den roof:

 

Dus quamen dieuen end Iood' tot 't geloof.

 

Zijn dit niet fabelkens van oude vrouwen,

 

Om d' arme lien in verblindheyd te houwen ¹?

Zijn dood in 1632 werd door j. cats met een klaegh-ghedicht betreurd ².

1 S. ruytinck, Gvlden Legende, bl. 9.

2 Zeeusche Nachtegael, bl. 157.