Biographisch anthologisch en critisch woordenboek der Nederduitsche dichters. Deel 4 JAC-NYV

[Jakob Kortebrant]

Kortebrant (Jakob) was een zeer verdienstelijk Rotterdamsch dichter, die in het midden der achttiende eeuw bloeide, en zich meer onderscheide door eene vernuftige vinding en sierlijke inkleeding, dan wel door hooge dichterlijke vlugt en stoute

[p. 125]

denkbeelden. De gedichten, die ons van hem onder het oog gekomen zijn, behelzen fraaije dichterlijke schilderingen, die door haren eenvoudigen tooi en nette schikking streelen en behagen; men zou ze poëtische stillevens kunnen noemen. Er is iets bevalligs in zijne voordragt, zelfs van de eenvoudigste gedachten en spreuken, het welk den lezer inneemt; bij voorbeeld:

Gezegent zy het landt, daer men de scherpe zwaerden,
Ten dienst des akkermans, tot kouters ziet hersmeên.
Gezegent zy het volk, dat vendels en standaerden,
Ten dienst der koopvaardy, tot vlaggen ziet versneên ¹.

-

Schoot hier de Wiskunst zelf de snelgewiekte winden
Geen molewieken aen, door hare schranderheit,
Men zou dan luttel landt, maer ryklyk water vinden,
Ja Visscher wierp dan 't net, daer 't Vogelaer nu spreit ².

-

Wie zou den wreden Kryg om zyn geweldt niet haten?
Waer hy zyn voeten zet, verschynt, op zyn bevel,
Pest, Duurte, Hongersnoot, ja vloekt als uitgelaten
Al wat verschriklyk is stampvoetende uit de hel ³.

Zijn dichtstuk, bij gelegenheid der viering van het derde eeuwgetijde der boekdrukkunst, in 1740,

1 Eeuwgetyde der Nederl. Vryheid, bl. 121.

2 Ibid. bl. 129.

3 Tempel der Vrede, bl. 52.

[p. 126]

te Delft gedrukt, en getiteld: Lof der Drukkunste, behelst, bij veel fraais en vernuftigs, veel wetenswaardigs en belangrijks; de volgende zinnelijke, voorstelling der boekdrukkunst is inderdaad geestig en vindingrijk uitgedacht, en ook als titelvignet voor dit dichtstuk in het koper gegraveerd:

My dunkt ik zie alreê, op 't gladde dichtpaneel,
Den zachten omtrek van het wezen en een deel
Des blanken boezems voor myn oogen geestig speelen,
Terwyl het ryzig lyf, volmaekt in all' zyn deelen,
Tot aen de voeten groeit, maer wie zal 't levend git,
Dat in twee oogen van 't bevallig voorhooft zit,
Het roode bloetkorael der lipjes en de roozen
En blanke lelijen die op de kaekjes blozen,
Het schittrend paerlemoer en levend elpenbeen
Van hals en armen, en de verdre fluksche leên
Afschetzen naer den eisch, terwyl 't behoorlyk wezen
Noch ouderdom, noch tydt, noch eeuwen, heeft te vreezen,
Maer blyft in eenen stand, of zoo 't by ongeluk,
Verandring onderging, herleeft het door den druk.
Haer hagelwit gewaedt, geheel verdeelt in ruiten,
Waer in men letters ziet, hangt net, om 't lyf te sluiten;
Zy voert een veltschalmei in hare rechte hand,
De letters OVERAL staen op den letterbandt,
Die om dit speeltuig zwiert, om dat zy, zoo vol yver,
De werken overal verspreit van meenig' schryver;
De linker draegt een bloem van altydtlevend kruidt,
't Geen ons de Zinspreuk ¹ op het slingrend lint beduidt,
Om dat zy altydt werkt, met onvermoeide handen,
En schenkt een eeuwige eer aen de edelste verstanden,

1 Altijd.

[p. 127]

 

Bewaert hunn' arbeidt voor den kanker van den Tydt,

 

Die op het zacht papier, vergeefs zyn tanden slyt;

 

De Drukpers, Zethaek, Inkt, Papier en Letterkasten

 

Vol lettren, en wat meer by haer bedryf kan passen,

 

Zien we achterwaerts, maer in een flaeuwer schaduw, staen ¹.

Levensbijzonderheden zijn ons van dezen lofwaardigen dichter niet bekend. Er bestaat van hem ook eene beschrijving van zijne geboortestad, in 1789 gedrukt.

1 Lof der Drukkunste, bl. 15.