Biographisch anthologisch en critisch woordenboek der Nederduitsche dichters. Deel 2 CAB-GYZ

[Gilbert de Flines]

Flines (Gilbert de), gesproten uit een oud adelijk, voor zoo ver men weet, sedert bijna zes eeuwen te Doornik gevestigd geslacht, was de oudste zoon van philip de flines uit diens tweede huwelijk met agatha steyn; hij werd geboren te Amsterdam, den 19 Februarij 1690, en overleed te Londen, den 25 December 1749. In 1711 kwam te Amsterdam van hem in het licht Bygedichten op de Zinnebeelden, getrokken uit q. horatius flaccus, naar de geestryke vinding van otto vaenius ¹. Een zijner naneven uit een' anderen tak, de Heer Mr. q. de flines ²,

1 Deze zinnebeelden zijn gegraveerd, en met Fransche bijschriften zoo wel als de Nederduitschen van het kunstgenootschap: Nil volentibus arduum in 1683 te Brussel bijf. foppens uitgegeven, onder den titel van quinti horatii flacci Emblemata, imaginibus in es (sic) incisis, notisque illustrata, studio Othonis Vaenii 4^to.

2 Deze is ook niet onvoordeelig bekend in het gemeenebest der fraaije letteren; men heeft van hem, behalve eenige andere geschriften, twee onderscheiden verzamelingen van Nederduitsche, Latijnsche, Fransche en Engelsche gedichten, onder den titel: Loisirs littéraires, in 1801 en 1809 uitgegeven. In de Kleine Dichterl. Handschriften, Dichtvruchten en elders worden van hem, zoo wel als van den Heer h. de flines, tegenwoordig Secretaris van de Koninglijke Akademie der beeldende kunsten te Amsterdam, onderscheiden dichtstukken gevonden. Inderdaad, dit aanzienlijk en braaf geslacht heeft zich altijd onderscheiden door het beöefenen en voorstaan van kunsten en wetenschappen, en de voornaamste dichters verhieven ten allen tijde deszelfs lof, zoo door het opdragen van hunne werken aan, als het bezingen van belangrijke omstandigheden van, personen uit hetzelve gesproten.

[p. 307]

heeft in 1797 dit werkje voor de familie doen herdrukken. De verzen zijn voor dien tijd zeer vloeijende, en de daarin vervatte denkbeelden kenschetsen een goed vernuft en schrander oordeel; bij voorbeeld:

Zo gy, uyt vrees voor straf, en niet uyt vrees voor zonden,
Van schatten u onthoud, die aan uw zorge staan,
Is uw schynheil'ge deugd geen achting waard bevonden,
Schoon daar geen diefstal is, het schelmstuk is begaan.
De vroome zal het quaad, om dat het quaad is, laten,
En, uyt deugtlieventheid, de schelmeryen haten ¹.

Bestaat niet, zonder macht, ligtvaardig iets te aanvaarden,
Opdat gy u niet ziet bespot, beschimpt, belacht,
Behoud den staat, dien gy gewoon zyt op deze aarde,
Zo ziet ge uw doen niet ligt tot ydelheid gebracht.
Wilt gy u krachteloos iets wichtigs onderwinden,
Gy zult hier in u zelf het meest bedrogen vinden ².

1 Bijgedichten, nieuwe druk, blz. 14.

2 Ibid. blz. 39.

[p. 308]

In 1719 leverde hij den Amsterdamschen schouwburg een oorspronglijk blijspel, De Ontrouwe Voedster, getrokken uit den Diable boiteux van le sage. De vinding en schikking van dit blijspel is niet onaardig, doch de stijl geheel onvoegzaam en gezwollen; bij voorbeeld, eene taal als deze is in het blijspel niet te dulden:

Gy weet, myn staat is hooggeächt, gesien, geëert,
Dat my de Koning ook hier aan syn hof waardeert,
Dat 't jufferschap alom wel naar die gunst sou hoopen,
Als ik myn vryheid, voor haar vryheid, wou verkoopen,
En hechten hart aan hart, door Hymens heilge trou
Voor Venus hoog altaar in Paphos kerkgebou ¹.

Asselyn, bernagie en langendyk hadden toch in dien tijd reeds proeven van een' geheel anderen blijspeltoon gegeven, dien een man van smaak gelijk de flines zich ten voorbeelde had kunnen nemen.

1 Ontrouwe Voedster, II Bedr. V Toon.