Biographisch anthologisch en critisch woordenboek der Nederduitsche dichters. Deel 1 ABE-BYN

[p. 167]

[Petrus Baardt]

Baardt (Petrus). Het werkje van dezen Frieschen geneesheer, getiteld: Deugden-Spoor, in de On-Deughden des Werelts aff-gebeeldt, voor de tweede maal te Leeuwarden in 1645 verbeterd gedrukt, en sedert herhaalde malen herdrukt, was zeer geächt bij onze voorvaders. Hetzelve bevat in den vloeijenden dichttrant van cats verscheiden vernuftige invallen, en satyrieke toespelingen op allerlei ondeugden en gebreken der zamenleving, in 35 afdeelingen of, gelijk die hier genaamd worden, Ver-Eeringen, met even zoo vele niet onaardige koperen platen, en aanteekeningen of Notæ uit verscheiden schrijvers. Het werkje verdient nog wel eens ingezien te worden, en dat wij tot eene proeve er iets uit afschrijven.

Als ghy u eygen Hofken hoet,
So denckt vry dat ghy dan voldoet.

Die sich in vele Saken mengt,
En meerder lasten op hem brengt,
Als fijne macht uyt-voeren kan;
Die onnut arbeydt vangen an;
Die sich in aer-luy Saken steeckt,
Dien, dunckt my, dat verstandt gebreekt,
En dat hy sich, voor morgen vroeg,
By 't vorige geselschap voeg.

[p. 168]

 

Haer is gelegen aen de schat,

 

Die tot Venêdjen in de stadt

 

Uit verre landen is gebracht;

 

Haer is gelegen aen de vracht.

 

Sy weten wat ons heyl'ge Vaer

 

Te Romen doet het gantsche jaer,

 

Wat aff-laet-brieven, en hoe veel,

 

't Gemeene volckjen valt ten deel;

 

Wat volck men by de Keyser werft,

 

En waer fijn crijgs-volck henen swerft:

 

Hoe menich Turcken dat hy laest

 

Versloeg, verjoeg, en maeckt verbaest;

 

Hoe dattet mette Sweed al gaet,

 

Hoe dattet mette Fransman staet:

 

Wat Spangjen, Polen, wat de Deen,

 

Ja, ginder in der Moskouw heen;

 

Wat tot Constantinopelen,

 

Den Turckschen Raedt besluyten ken,

 

Wat saeck op 't hoogst nu in den Raedt

 

Der Princen te bedencken staet;

 

Hoe veel ons landen zijn beswaert,

 

Waer toe men clooster-saten spaert:

 

Waer toe men op financy leeft,

 

Daer men wel ander middel heeft;

 

En waer de gelden zijn gegaen,

 

Die 't landtschap te betalen staen;

 

Sy weten't, off sy soeckent't soo,

 

Gelijck een luys in 't bedde-stroo:

 

Dees Al beschicks waer't ruym so nut,

 

Te cruypen in haer eygen hut,

 

En sien, of daer oock nodich was

 

Haer kinders broot; haer vrou-luy vlas ¹.

1 P. baardt, Deugden-spoor, blz. 255.