|
| |
| |
| |
Aanteekeningen over den zesden zang.
| |
Bladz. 136. Vs. 5. 6. 7.
Sints gy nedrig wierd geboren,
In vier eeuwen u bestreên;
In 1352 gaf Graaf Willem de IIIde de stad verscheide voorrechten, en deze brief is de eerste waarin de plaats een poort of stad, en de inwoonders poorters of stedelingen genaamd worden.
| |
Bladz. 136. Vs. 9. 10.
Weinig dagt gy, toen ge uw vest
Met rondeel en muuren sterkte,
In 1482 is de stad met muuren, torens, en rondeelen omringd; zy was naar de krygskunde van dien tyd zeer sterk.
| |
Bladz. 136. Vs. 12. 13. 14.
Dat ge u zelfs zoud zien geprest
Vierwerf binnen tachtig jaren
Wyder ommekring te slaan,
De eerste vergrooting der stad geschiedde in 1585. de tweede in 1593. de derde in 1612. de vierde in 1658. by deeze laatste uitlegging heeft de stad den omtrek gekregen die dezelve noch heeft.
| |
Bladz. 138. Vs. 11.
Van tweehonderd duizend menschen
Sommige begrooten het getal der menschen in Amsteldam, op tweemaal honderd en veertig of vyftig duizend.
| |
| |
| |
Bladz. 138. Vs. 16.
Uw stadhuis hield me opgetogen.
Men begon, in 1648, het beroemd Stadhuis, volgens het groots en bouwkundig ontwerp van Jb. van Kampen en Dl. Stalpert, te bouwen. Het oude Stadhuis, dat voor dit nieuwe stond, brande af in Hooimaand 1652. In Oogstmaand 1655 nam de Regeering de eerstemaal zitting in het nieuwe gebouw. Zie Vondels inwying van het Stadhuis.
| |
Bladz. 138. Vs. 20.
Hoe daar 't Recht de vierschaar spant;
De Regeering der stad bestaat uit eene vergadering van zes en dertig Raden of Vroedschappen, die hun leven lang die waardigheid bekleden. Het Gerecht bestaat, uit één Schout, vier Burgermeesteren, en negen Schepenen, die, volgens oude voorrechten en wetten, jaarlyks veranderd of verkoren worden.
| |
Bladz. 139. Vs. 9. 10.
'k Zong de onnoemelyke schatten
Die de wisselbank besluit.
De Wisselbank wierd, in 1609, opgericht, en heeft altoos groote schatten en een goed vertrouwen bewaard, zelfs in de gevarelykste tyden.
| |
Bladz. 139. Vs. 13. 14.
'k Zou met u, ô Goesche Zwaan!
't Prachtig Hof des Zeeraads zingen,
Het Admiraliteits- of Zeeraadshof, welëer het Ciciliën Klooster, wierd, in 1661, prachtig gebouwd. Het Zeemagazyn en de Scheepstimmerwerf aan het Y wierden gebouwd in 1655. Voor deze Werf worden de oorlogsschepen opgelegd, bewaard en bewaakt. Zie Antonides inwying van het Lands Zeemagazyn.
| |
| |
| |
Bladz. 139. Vs. 17.
'k Zong tot roem der Maatschappyën,
De Oostindische Compagnie is opgericht in 1602, en de Westindische in 1621. de Magazynen en de Werf der eerstgenoemde beslaan drie eilanden van Oostenburg aan het Y.
| |
Bladz. 140. Vs. 17. 18.
'k Zong, hoe 't overöud gebouw,
Sommige denken dat de Kerspelkerk van Amsteldam, van welke gewaagd word in een' brief van Jan den Vden in 1369, en by welken de Pastoor vryheid verkrygt om het hoofdaltaar te mogen vernieuwen, deze Oude Kerk is. Men heeft van tyd tot tyd dezelve vergroot, door chooren en kapellen. In 1544 stond de tegenwoordige toorenspits noch niet op het muurwerk, volgens eene oude afbeelding in een naauwkeurige kaart van dien tyd; zodat deze spits gemaakt is tusschen de jaren 1544, en 1566. in welk jaar men vind dat de tooren volbouwd is. Men begon de beeldstorming, voorgevallen in den jare 1566, in deze kerk. Zie onze aanteekening over den vierden Zang. Bladz. 104. Vs. 15. en in 1578 geschiede in dezelve de eerste openbare predicatie der Hervormden.
| |
Bladz. 141. Vs. 2.
Abraham van der Hulst, Vice Admiraal, sneuvelde in een zeeslag tegen de Engelschen, den 12 van Wiedemaand, 1666.
| |
Bladz. 141. Vs. 2.
Willem van der Zaan, Schout by Nacht, sneuvelde in een gevecht met de Algerynen, in de Middellandsche zee, den 16 van Lentemaand, 1669.
| |
| |
| |
Bladz. 141. Vs. 3
Isaac Zweerts, Vice Admiraal, sneuvelde in een' zeeslag tegen de Engelschen, den 21 van Oogstmaand, 1673.
| |
Bladz. 141. Vs. 3.
Jacob van Heemskerk, Admiraal, sneuvelde voor Gibraltar, den 25 van Grasmaand, 1607.
| |
Bladz. 141. Vs. 3.
De zeeheld Cornelis Janszoon, gebynaamd het Haantje, sneuvelde in een gevecht met twee Duinkerker schepen, in 1623.
| |
Bladz. 141. Vs. 5.
'k Zong hoe 't nieuwe tempelchoor,
De Nieuwe Kerk is gebouwd omtrent den jare 1414. onder de stichters word Willem Eggaart, Heer van Purmerend, genoemd. Den 23 van Grasmaand 1421, brandde zy nevens een gedeelte der stad af; en den 11 van Loumaand 1645, wierd zy ten tweedenmaale door de vlam verteerd. Het choor, den predikstoel, en het orgel, worden thans als zeer fraai geroemd.
| |
Bladz. 141. Vs. 10.
Dan de Ruiters heldendaên.
Michiel de Ruiter, Luitenant Admiraal Generaal, wierd doodelyk gewond in een zeegevecht tegen de Franschen, in de Middellandsche zee, den 22 van Grasmaand 1676, en overleed den 29 dier Maand: den 18 van Lentemaand, 1677, wierd die zeeheld begraven; en de prachtige graftombe voltooid in 1681. De beroemde historieschryver G. Brand heeft zyn leven en heldendaden uitmuntend beschreven.
| |
| |
| |
Bladz. 142. Vs. 1
David Zweerts, Zeekapitein, sneuvelde nevens zyn' broeder Isaac, die in de Oude Kerk begraven ligt, in een' zeeslag tegen de Engelschen, den 21. van Oogstmaand, 1673.
| |
Bladz. 142. Vs. 1.
Jan van Galen, Zeekapitein, sneuvelde in een' zeeslag tegen de Engelschen, by Livorno, den 15 van Lentemaand, 1653.
| |
Bladz. 142. Vs. 3.
Groote Vondel, hier begraven!
Joost van den Vondel, de beroemdste der Nederlandsche Dichters, was geboren te Keulen, den 17 van Slagtmaand, 1587. en overleed te Amsteldam, den 5 van Sprokkelmaand, 1679.
| |
Bladz. 142. Vs. 10. 12.
Een kapel zaagt toegewyd.
De Oudezydskapel was oudtyds aan sint Olof, of Olaüs, vierden Christen Koning van Denemarken, toegewyd: men zegt dat hy den marteldood stierf in 1126, of volgens anderen, in 1026 of 1030. 't schynt dat men hem hier by den aanvang des handels naar het Noorden eene kapel gewyd heeft.
| |
Bladz. 142. Vs. 13. 14.
Hoe gy hebt, in later dagen,
't Westerchoor gesticht, -
De Wester Kerk is gebouwd in 1620; de tooren, die omtrent driehonderd voeten hoog is, is de hoogste der geheele Stad; en wierd eerst volbouwd in 1638. de spits word door de kroon, die het stads wapen siert, gedekt.
| |
| |
| |
Bladz. 143. Vs. 11.
Duld de Grieken in uw perk.
De Grieksche Christenen zyn hier bekend onder den naam van Persianen, en hebben eene fraaije kerk.
| |
Bladz. 143. Vs. 14. 15. 16.
Met der Jooden ramp bewogen,
Ziet zy bly hun synagogen
Veilig in uw vesten staan.
De Portugeesche Joodsche Synagoge is een fraai gebouw, gesticht in 1670. de Hoogduitsche Joden hebben ook twee of drie Synagogen.
| |
Bladz. 144. Vs. 1. 2.
Uw latynsch-uw hooge school
Mag op Letterhelden roemen.
Het Latynsche school, was oudtyds het Clarissen klooster, en naderhand het Aalmoesseniersweeshuis. In 1666 wierden de twee Latynsche schoolen der stad in dit gebouw veréénigd. De Doorluchtige school was welëer de kerk van het Agnieten klooster. In 1632. is dit school ingewyd door de vermaarde mannen Joannes Vossius en Casper Barleüs. De stads boekery is geplaatst boven de gehoorplaats dezer school.
| |
Bladz. 144. Vs. 13.
De oude kamers der Redenrykers, de eene onder het zinnebeeld van een' bloeijenden egelantier, met het byschrift: In liefde bloeijende; de andere onder het zinnebeeld van een' bykorf, met het byschrift: Yver; wierden, in 1637, veréénigd. De bykorf wierd met den egelantier omvlochten, en het byschrift wierd: Yver, in liefde bloeijende. De tooneelen zyn, wegens de schilderkunst, niet min beroemd dan de spelen van veele uitmuntende dichters en dichteressen die op dezelve vertoond worden. De schouwplaats is een half rond, op de wyze van een Romeinsch Amphitheater.
| |
| |
| |
Bladz. 145. Vs. 2
Komt Geneeskunde u te staê,
Het Collegium Medicum is reeds opgericht in 1637.
| |
Bladz. 145. Vs. 4. 5.
Daar de Heelkunst smarte en wonden
De Heelmeesters hebben hunne byzondere kamer en ontleedplaats, daar toe gebouwd in 1690.
| |
Bladz. 145. Vs. 6.
In haar' hof ziet ge artsenyën,
De Hortus Medicus, of Artzenytuin, is vooraan in de nieuwe Plantaadje.
| |
Bladz. 145. Vs. 9. 10.
Zouden wy uw schoon Plantaadje
Zingende in- en ommegaan?
De Plantaadje, aangelegt in 1682, is in vyftien perken gedeelt. Lanen, tuinen, en breede gragten, vormen een uitgestrekt stuk gronds binnen de stad tot eene fraaije wandelplaats.
| |
Bladz. 146. Vs. 1. 2.
Trekt een schoone poort onze oogen.
De Utrechtsche en Weesper poorten.
| |
Bladz. 146. Vs. 3. 4.
Reikt uw brug van rand tot rand.
Deze brug, de fraaiste der geheele stad, is 660 voeten lang, en 70 voeten breed. Zy wierd, nevens de schoone waterkeering, die voor dezelve in de rivier legt, gebouwd in 1662.
| |
| |
| |
Bladz. 146. Vs. 15. 16.
Dat Europe mogt doorreizen,
De heer de Voltaire. Zie zyne beschryving van den staat van Holland, in de Eeuw van Lodewyk den XIVden Bladz. 23. en den inval in Holland, in 1672 en 1673. op Bladz. 193 en 194 van den Nederduitschen druk.
| |
Bladz. 150. Vs. 5. 6.
Mededeelzaamheid, bewogen,
Voed hier ouden man en vrouw.
Het Diaconie Oude mannen- en vrouwenhuis wierd gebouwd in 1681, uit de nalatenschap van Barend Hellemans. De stad schonk den grond. Het gebouw is aanzienlyk, en 360 voeten breed. In 1722. wierd in den tuin, achter dit huis, een deftig gebouw gesticht voor arme oude gehuwde lieden, uit de nalatenschap van den heere Jan Korver, oud Schepen der stad.
| |
Bladz. 150. Vs. 7. 8. 9.
'k Zie ginds, in dat grootsch gebouw,
Het Diaconie Weeshuis is gebouwd in 1656. het is een fraai, groot, en byna vierkant gebouw, dat aan twee zyden door de rivier bespoeld word.
| |
Bladz. 152. Vs. 4.
De Zuiderkerk is volbouwd in 1611. en de tooren in 1614.
| |
Bladz. 152. Vs. 9.
Moeder! vroome Elizabeth!
Elizabeth van Leeuwaarden, geboren den 21 van Wynmaand, 1694. overleed den 14 van Lentemaand, 1746.
| |
| |
| |
Bladz. 152. Vs. 14.
Naast uw Voedsteröom gestrekt,
Nicolaas Simonsz van Leeuwaarden, geboren den 20 van Hooimaand 1641, overleed den 10 van Grasmaand, 1730.
| |
Bladz. 153. Vs. 10.
Eer hier, in den Doelen, -
De Cloveniers Doelen is, nadat het boog- en buschschieten in onbruik is geraakt, tot eene herberg verbouwd. Eene oude tooren der oude vest, of het rondeel, Zwygt Utrecht genoemd, is noch geheel in wezen.
| |
Bladz. 153. Vs. 15. 16.
In den steen die noch kan spreken
Door het opschrift: ‘Utrecht! zwyg.’
Deze steen is gelegt in 1482, toen de stad met muuren, toorens, en rondeelen is omringd, (zie onze voorige aanteekening over Bladz. 136. Vs. 9. 10.) ter gedachtenis van eenige voordeelen in den kryg op de Utrechtsen behaald, in 1481. Men hing ook eene veroverde vyandelyke banier in de Oude Kerk. De steen legt in de kleine tooren die aan de noordzyde van het rondeel oploopt. Twee vuurroers, kruisgewys over den anderen leggende, en aan elke zyde een arendsklaauw, het blazoen der oude schutteren, zyn op den steen uitgehouwen, en daar onder het byschrift: Swygt Utrecht.
| |
Bladz. 153. Vs. 17. 18.
't Klooster van de Regulieren
Gaf zyn' naam de torenspits,
Vyf toorens strekken, behalven de toorens der kerken, tot sieraad der stad. Onder dezelven munt de Reguliers tooren uit. Het muurwerk was welëer een tooren van de oude vest, en dus genoemd naar het Reguliersklooster, dat buiten de stad daar naby gelegen was.
| |
| |
In 1619 is de fraaije spits gebouwd, en met uurwerk en konstig klokkenspel voorzien. Vóór de laatste uitlegging der stad wierd het Reguliers klooster gebruikt tot een Hortus Medicus. Toen men de steenen brug maakte over de Heerengragt by de Utrechtschestraat, ontdekte men de grondvesten van dit klooster.
| |
Bladz. 154. Vs. 5. 6.
Zag men hier, in veertig weken,
Vyftig tonnen gouds gemunt.
In 1672, toen de Franschen drie provinsiën, Gelderland, Overyssel, en Utrecht overweldigd hadden.
| |
Bladz. 154. Vs. 14. 15.
Maar gy dryft ons jacht te vlug
Door de schoone doelebrug,
Aan den voet van deze fraaije brug lag weleër het schoonste en zwaarste rondeel der geheele oude vest, tot beveiliging van de Rivier. Het huis, op de oude grondslagen gebouwd, voert noch den naam van het Rondeel.
| |
Bladz. 154 Vs. 19. 20.
Sints de kloosters van de Nonnen
Tot een Gasthuis zyn herbouwd!
In 1578 wierden de kloosters der oude en nieuwe Nonnen tot een Gasthuis bekwaam gemaakt; en de drie oude Gasthuizen daar in veréénigd. Het gebouw dat nu tot eene kerk word gebruikt, behoorde, nevens het gasthuishof en den grond der huizen op de oude turfmarkt, tot het klooster der nieuwe Nonnen. Alle de gebouwen die nu tot het mannen en vrouwen gasthuis, en al deszelfs noodwendigheden gebruikt worden, strekkende van de Oudezydsachterburgwal af tot aan de Cloveniersburgwal toe, nevens een deel van den grond van het oude mannenhuis, behoorden tot het klooster der oude Nonnen. Een schoon gebouw, even buiten de stad
| |
| |
gelegen, en het Pesthuis genaamd, gesticht in 1630, en in 1732 herbouwd, nadat hetzelve was afgebrand, behoord ook aan het Gasthuis.
| |
Bladz. 155. Vs. 3.
Door geen heilge steê bekoord,
De Nieuwezydskapel wierd welëer de heilige Stede genoemd, om zeker wonder dat tusschen 1340 en 1350 zou geschied zyn; wanneer het misbrood in het midden van den brand ongeschonden zou zyn gebleven. In 1421 en in 1452 is de kerk ook afgebrand.
| |
Bladz. 155. Vs. 10.
De Beurs is gebouwd over den Amstel, op vyf gewelfde bogen, die in de rivier gelegd zyn; ook rusten de zydmuuren op gewelfde bogen. Van binnen bestaat de Beurs uit een groot plein, omringd van galeryen, welker gewelven op 46 arduinen pilaren rusten. Men begon in l608 te bouwen, en in 1613 wierd dezelve voltooid. In 1668 wierd de Beurs vergroot, en de schoone gevel gebouwd, die met een tooren, het beeld van Merkuur, en het stads wapen pronkt. Het gebouw is 250 voeten lang, en 140 voeten breed.
| |
Bladz. 156. Vs. 2. 3. 4.
't Wapen toont, door kruissen, banden,
Zyne komst uit edle handen
Uit de handen van Persyn.
De Oudheidkundigen hebben tot hier toe de herkomst van het Wapen der Stad niet kunnen uitvinden, maar zie hier de gedachten van den Heere Willem Frederik van der Wilp, Conrector der Latynsche Schoole dezer stad, en beroemd Kenner der Nederlandsche Oudheden, my door zyn Ed. vriendelyk medegedeeld.
‘Of Amsterdam en de dorpen van Amstelland voor den jare 1281 reeds wapenen hadden is niet zeker, hoewel niet onwaarschyn- | |
| |
lyk. Maar nadat de Bisschop van Utrecht de goederen van Heer Gysbrecht van Amstel aangeslagen had, als aan hem vervallen volgens uitspraak van zyn Leenhof, uit hoofde der weêrspannigheid van denzelven Gysbrecht, en den gevoerden oorlog tegen het Sticht, vond de Bisschop goed om den genen die hem in dezen oorlog dienst gedaan hadden, uit de aangeslagen goederen van Gysbrecht te belonen; en gaf (waarschynlyk op aanpryzing van Graaf Floris den V, die hier een geheim oogmerk meê schynt gehad te hebben, zo als uit het vervolg as te nemen is) Amsterdam met het slot, huizen, en al wat 'er toe behoorde, zynde een goed deel van Amstelland, aan Jan van Persyn, Heer van Waterland. Deze Heer voerde in zyn schild 3 gouden en 3 blaauwe fascen of balken; de gouden beladen met 9 roode kruissen, gesteld 4, 3, 2. Gedurende zyne heerschappy over Amsterdam en het omgelegene schynt hy uit dit zyn schild aan zyne nieuwe Heerlykheid een wapen gegeven te hebben, nemende uit het zelve den middelsten balk, daar de 3 kruissen op leggen, met de blaauwe balken aan wederzyden, en stelde dezelven als 3 recht opstaande palen; veranderende daar en boven de koleuren, namelyk den middelsten gouden paal in een zwarten, en de roode kruissen in zilveren, en de twee blaauwe zydpalen in roode. Diergelyke veranderingen der koleuren vind men in de wapenen van Breda, Bergen op Zoom, Zevenbergen, Steenbergen, Willemstad, Klunder, enz. welker wapenen alle gesproten zyn uit het wapen hunner oude Heeren, de Heeren van Stryen. Zo zyn ook de wapenen van sommige dorpen in het land van Heusden aan dezelve gegeven door de Heeren van Heusden, uit hun geslachtwapen; doch ook met verandering van koleuren; dit zou in meer andere voorbeelden kunnen blyken. En dewyl de wapenen van Ouderkerk en Amsterveen ook genomen zyn uit het wapen van Persyn, is 'er naauwelyks aan te twyfelen of deze 2 dorpen hebben mede behoord tot de gift door den Bis- | |
| |
schop aan Heer Jan gedaan. De wapens, die hy aan Ouderkerk en Amsterveen schynt gegeven te hebben, zyn nader met zyn eigen wapen over een komende dan dat van Amsterdam; namelyk aan Ouderkerk een rood schild, waarop 2 zwarte fascen, beladen met 4 zilveren kruissen, 3 en 1. Aan Amsterveen hetzelve als aan Ouderkerk, uitgenomen dat de zwarte fascen met 5 zilveren kruissen beladen zyn, leggende 3 en 2. Deze wapenen schynt hy aan gemelde plaatsen gegeven te hebben, om zyne Heerschappy over dezelve, schoon die van korten duur stond te zyn, egter in de geheugenis der nakomelingen levendig te houden. Want in den jare 1282, op den 28 van Hooimaand, gaf hy deze zyne nieuwe Heerlykheid over aan Grave Floris den V, die waarschynlyk de gift des Bisschops aan Heer Jan van Persyn begunstigd had, om zelf in 't vervolg daar meester van te worden. Graaf Floris, den aanwas van Amsterdam en de goede gelegenheid van de plaats kennende, schynt op eene listige wyze Heer Jan van Persyn geraden te hebben om deze gift van den Bisschop te verzoeken; die hy wel voorzag dat hem, indien hy voor zichzelven daarom verzogt had, geweigerd zou geworden zyn; alzo de Graaf, die toen meester wierd van de mond der Vecht, door het bekomen van den mond des Amstels, en het slot daar nevens gelegen, den Bisschop te magtig zou konnen geschenen hebben. Op de geheime zegelen der stad Amsterdam, vertonende het Coggeschip, vind men ook dit wapen, door Heer Jan van Persyn (volgens onze gedachten) aan Amsterdam gegeven; en daar en boven het wapen van Henegouwe, in sommige door een' Heraut, in anderen door een' geharnast' krygsman gedragen; welk wapen van Henegouwe daar by schynt gevoegd te zyn door Guy van Henegouwe, broeder van Jan den II. Grave van Holland, Zeeland, Henegouwe, enz. toen dezelve Guy de Heerlykheid van Amstel omtrent het jaar 1300 bekomen had. Ten ware men liever wilde dat Willem de III. Grave van Holland, Zeeland, Henegouwe,
| |
| |
enz, die in den jare 1317 na de dood van zyn' oom Guy, de Heerlykheid van Amstel weder aan Holland bragt, door dezen Heraut, houdende het wapen van Henegouwe in de eene, en een uitgetogen zwaard in de andere hand, verbeeld word; om te kennen te geven dat hy gezind was deze Heerlykheid nooit, dan door geweld, weder van de Gravelykheid te laten afscheuren; 't welk sommige volgende Graven ten opzigte van Amsterdam in hunne handvesten opentlyk beloofd hebben. Daar is ook naauwelyks aan te twyfelen, indien men oude zegels vond, die te Amsterdam gebruikt zyn op dien tyd als Jan van Persyn Heer van de plaats was, namelyk in 1281 en 1282, of men zoude in dezelve het wapen met de 3 kruissen alleen vinden, en niet het wapen van Henegouwe daar nevens. En zo het al eens waar mogt zyn, dat Amsterdam een wapen bekomen had van Heer Gysbrecht, of van iemand der Amstels, voor dat Jan van Persyn aan de Heerlykheid kwam, ('t welk niet onmogelyk is,) zou echter de haat en vyandschap tegen het huis van Amstel, opgevat uit hoofde van de weêrspannigheid van Gysbrecht tegen den Bisschop en Grave Floris, niet toegelaten hebben dat merkteeken der Heerschappye van denzelven Gysbrecht in wezen te houden. Men heeft misschien tegen hem met geen minder bitterheid gehandeld dan de Hertog van Alva daarna gehandeld heeft tegen sommige Edelen, die hy niet alleen vervolgde en uit den lande hield, maar ook hunne wapenen verbrak en uitroeide, waar hy die vinden kon.’
‘Wonder is het dat de Heer Domselaar zo onkundig spreekt van den oorsprong van het wapen van Amsterdam, zie hem Bladz. 180 in de beschryving door Commelin uitgegeven, daar hy zegt: want in de voorgaande zegels geene kruissen, die nu in 't wapen der stad gevoerd worden, bekend zyn geweest. En wat oorsprong die hebben, of waar die van herkomen, kan men niet zeggen. Alleenlyk weet men, dat die van twee nabygeleegen dorpen in Amstelland, als Ouderkerk en Amsterveen, zodanige kruissen, doch in meerder getal, in hunne wapens mede voeren;
| |
| |
maar zonder eenige narigting daar van te konnen geven. zie ook Bladz. 182 en 184. als mede, le Long, Hist. der Reform. van Amsterdam Bladz. 146 en 147, die 'er niet veel meer van weet. Het geen voorgemeld is word voor geen volkomen zekerheid opgegeven, maar voor eene waarschynlykheid, die, bevestigd wordende met voorbeelden toen in gebruik, my toeschynt, in zaken van zo hoogen ouderdom, zeer naby de zekerheid te zyn’.
Zie de Wapens van Amstel en van Persyn, en die van Amsteldam, Ouderkerk, Amstelveen en Diemen, afgebeeld op onze kaart van den Amstelstroom, voor de Aanteekeningen geplaatst.
| |
Bladz. 156. Vs. 5. 6.
Heeft een Vorst zyn kroon geschonken
Tot eene eerkroon voor dat schild,
Keizer Maximiliaan, noch Roomsch Koning zynde, schonk, in 1489, den Amsteldammeren de vryheid om zyne kroon boven hun wapen te voeren. Deze gift was eene erkentenis voor de bewyzen van getrouwheid, en voor de menigvuldige diensten door de stad en derzelver ingezetenen, met zware kosten, aan dien Vorst gedaan; en die zy werkelyk deeden in de oorlogstoerustingen om Rotterdam en Woerden, welke steden door de Hoekschen overmeesterd waren, weder tot gehoorzaamheid te brengen. Deze redenen worden in den Giftbrief gemeld; sommigen voegen 'er by, dat men den Vorst zestigduizend guldens opschoot, en dat men dit eerteeken daar voor geëischt heeft en verkregen. Een fraai geschilderd glas plagt in de Nieuwe kerk deze gebeurtenis te vertonen, ook word dezelve door een' gedenkpenning, in dien tyd gemaakt, vereeuwigd.
| |
Bladz. 159. Vs. 7.
Daar de Dam de vlotte baren
Men vind niet wanneer deze Dam in de Rivier gelegd is, maar het is waarschynlyk dat zulks is geschied tusschen 1200 en 1275.
| |
| |
| |
Bladz. 159. Vs. 13. 14.
Dan de schatten die de Waag
Jaar op jaar u toe moet wegen.
De Waag, een vierkant arduinen gebouw, is gesticht in 1565. En by het vermeerderen van den handel wierd, in 1617, de St. Anthonispoort mede tot eene Waag herbouwd. Gelyk in 1668 de Regulierspoort ook tot zulk een gebruik veranderd wierd.
| |
Bladz. 160. Vs. 2.
'k Zie u 't Y wed ingevlogen.
De Nieuwe brug, met derzelver schoone waterkeering, die hier in den mond van de Rivier legt, is gebouwd in 1681. Beiden zyn zy, naast de Amstelbrug en sluis, de schoonsten der Stad.
|
|
Auteursrechtvrij