Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 1

[p. 373]

[75. De stad Deventer]

De grenzen van het oude Salland komen ongeveer overeen met die van het tegenwoordige arrondissement Deventer, behalve het kanton Goor; 't land vlak bezuiden en beoosten Zwolle behoort er ook nog bij. De tongval van de Sallanders is goed saksisch, maar minder zuiver dan het twenthsch. In de omstreken van Deventer en oorspronkelijk ook in de stad Deventer zelve, wordt het sallandsch 't zuiverste gesproken. Tegenwoordig echter hoort men het echte, oorspronkelijke deventersch weinig meer; door den invloed van het nederlandsch en van den hollandschen tongval is het hedendaagsche deventersch zeer verbasterd en verloopen.

Een zeer goede proeve van den ouden, goed saksischen tongval zoo als die ten platten lande in den omtrek van Deventer, te Raalte en verder tot Ommen, te Bathmen, Diepenveen, Wijhe en Olst gesproken wordt, vindt men in den Overijsselschen Almanak voor oudheid en letteren, jaargang 1836, onder den naam van: Samensproke tusschen en snaak zoo as der gelukkig

[p. 374]

néèt in de mennigte zint en en heerenknecht déè gien boe of ba zê, op de markt te Dêventer van vergange vrijdag, van T.W. van Marle.

75. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van de stad Deventer.

Medegedeeld door den heer Mr. H. Houck te Deventer. November 1870. (In nederlandsche spelling.)

11. Zeker iemand had twéè zöns.

12. En de jongste zei tegen ziin vader: vader! geef mi 't deil dat mi to kump. En héè deilde 't.

13. En néèt lange doarnoa is de jongste zönne, toen 'e alles bi mekare had, weg ereisd noar 'n veer ofgelêge land en doar hef 'e al ziin goed deur ebracht, bovenmoatig lêvende.

14. En toen 'e alles vertêrd had, kwamp er 'n groote hongersnood in dat land en héè begon gebrek te liën.

15. En héè gink hen en bood zich an bi éène van de börgers van dat land en déè stuurden 'm noar ziin land um de varkens op te passen.

16. En toen kreeg 'e zin um ziin boek te stoppen met den draf déè de varkes êt; moar niemand gaf 'm doarvan.

17. En toen 'e tut zich zelf kwamp, zei 'e: hoevölle volk van miin vader hef brood in aovervloed en ik vergoa van den honger.

18. Ik zal opstoan en noar miin vader goan en ik zal 'm zeggen: vader! ik heb ezundigd tegen de hemel en veur oe.

19. En ik bin néèt meer weerd oew zönne eneumd te worden: maak mi moar éène van oew volk.

20. En héè stond op en ging noar ziin vader. En toen 'e nog veere van 'm of was, zag ziin vader 'm en déè wierd zielsdiepe bewôgen, liep op 'm to, viel 'm um den hals en kuste 'm.

21. En de zönne zei tegen 'm; vader! ik heb ezundigd tegen

[p. 375]

de hemel en veur oe en ik bin néèt meer weerd oew zönne eneumd te worden.

22. Moar de vader zei tegen ziin volk: breng dadelik 't beste kleed hier en do 'm dat an en do 'm 'n ring an de hand en schoonen an de vooten.

23. En breng 't gemeste kalf en slacht dat en laot ons êten en vreulik wêzen.

24. Want deze jonge was dood en 'e is weer lêvendig eworden; héè was verloren en is evonden. En ze begonnen vreulik te worden.

25. En ziin oldste zönne was in 't veld en toen déè kwamp en 't huus noaderden, heurden 'e 't gezang en 't gedans.

26. En toen 'e éène van heur volk bi zich had eroopen, vroeg 'e: wat is dat?

27. En déè zei 'm: oew breur is ekommen en oew vader hef 't gemeste kalf eslacht, umdat 'e 'm gezond weer hef ekregen.

28. En héè wierd kwoad en wol d'r néèt ingoan. Toen kwamp ziin vader d'r uut en smeekten 'm.

29. Moar héè antwoordden en zei tegen ziin vader: kiik! ik déèn oe noe zoovölle joar en ik heb nooit oew gebod aovertrêën en i hebt miin nog nooit 'n buksken egeven um miin met miin vrinden 's vreulik te maken.

30. Moar noe deze zönne van oe ekommen is, déè oew goed met hoeren hef deur ebracht, noe hei 't gemeste kalf veur 'm eslacht.

31. En héè zei tegen 'm: kind! i bint altiid bi mi en al 't mine is 't oewe.

32. Doarum moe' we vreulik en bli wêzen; want deze breur van oe was dood en noe is 'e weer lêvendig eworden; héè was verloren en is evonden.

Aanteekeningen.

De klank van de éè ligt ongeveer tusschen de ee van het nederlandsche twee en de ea van 't engelsche death in, maar is doffer. De oa en de ao klinken beiden tusschen a en o in; bij oa heett de o, bij ao de a den boventoon. De ö klinkt als in 't hoogduitsch, de ê als in het fransch.