Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 1

[25. Het dorp Altendorf]

De volgende vertaling is eveneens uit noordoostelijk Hannover tusschen de monden van Elve en Wezer, uit het zoogenoemde hertogdom Bremen of de landdrostij Stade, maar uit de marsch, uit de lage

[p. 140]

en vruchtbare kleilanden, die een gemengd friso-saksische bevolking hebben. Altendorf ligt in de Ostemarsch, de marsch die door het riviertje Oste wordt bespoeld. Altendorf en Oldendorf (zie bl. 137) liggen niet verre van elkander en toch leveren de tongvallen van beide plaatsen onderling nog al eenig verschil op. Vooral bestaat er een aanmerkelijk verschil in den tongslag (accent) tusschen de bewoners van beide plaatsen; dit kan echter moeielijk of in 't geheel niet in geschrifte worden uitgedrukt.

25. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van het dorp Altendorf.

Medegedeeld door den heer Mahler, Lehrer te Altendorf. Februari 1871. (In hoogduitsche spelling.)

11. En voader harr twe söä͡hns.

12. De jüngst von jüm sä to 'n voader: voader! giw mi dat deel von den gödern dat mi tofallt. Un de voader deel jüm dat good.

13. Nich lang noa de deelung harr de jüngst söä͡hn alls tohop brocht, un güng nu in de fremd'; un dor bröch he sin good mit pratzen hindör.

14. As he nu all dat sinige verdoahn harr, köm 'ne grode dürniss in 't land, un he füng an to darb'n.

15. Do güng he hin un hüng sick an 'n börger von dat land, un de schick em op sin'n acker, de swin to höden.

16. Un he wull anders nicks to äten häbb'n as eckern, de de swin freten, un de kreg' he uck noch nich 'moal.

17. Do güng he in sick un sprök: wi veel daglöhners hät min voader, de öä͡verflödig brod häbbt, un ik mutt verhungern.

18. Ick will mi opmoaken un to min'n voader goahn un to em segg'n: voader! ick häw unrecht doahn vör Godt un vör di.

19. Ick bün nich mehr wehrt dat ick din söä͡hn heet; moak mi to din'n daglöhner.

20. Un he moak sick op un köm to sin'n voader. As he noch

[p. 141]

wid' weg wör, seh em sin voader all, un he duer em, löp un füll em üm sin'n hals un küss em.

21. De söä͡hn oawer sä to em: voader! ick häw mi an Godt un an di versünnigt; ick bün nich mehr wehrt dat ick din söä͡hn heet.

22. Oawer de voader sä to sin'n knechten: bringt dat best kleed herut un teh 't em an, un gewt em en fingerring an sin hand un schoh' an sin' föt'.

23. Un bringt en mäst't kalw her, un slacht dat; loat uns äten un vergnögt wän.

24. Denn min söä͡hn wör dod un is weller lebennig word'n; he wör verlorn un is weller fund'n. Un se füng'n an vergnögt to wän.

25. Oawer de ölste söä͡hn wör op 'm feld'; un as he nöger noa hus köm, hör he dat singen un dansen.

26. Un he röp enen von den knechten un frög: wat is dor los?

27. De vertell em: din broder is weller kaomen, un din voader hät en mäst kalw slacht, dat he em sund weller hät.

28. Do wörd he dull, un wull nich in 't hus goahn. Do güng de voader to em herut un nödigd' em herin to kaomen.

29. He anter oawer un sä to 'm voader: du weest, so veel joahr deen ick di un ick häw din'n willen noch nie äö͡wergoahn; un du häst mi noch nich eenmoal en buck geben, dat ick mit min'n fründ'n vergnögt wän kunn.

30. Nu oawer dis din söä͡hn, de sin good verhoert hät weller kaomen is, häst du em en mäst't kalw slacht.

31. De voader oawer sä to em: min söä͡hn! du büst jümmer bi mi, un all wat ick noch häw, krigst du.

32. Du schulst oawer man vergnögt un godes mod's mit wän; den he is doch eben so woll din broder as min söä͡hn, de dod wör un weller lebennig word'n is, un verlor'n wör un weller fund'n is.

Aanteekeningen.

De klank öä͡ is umlaut van oa of van de zware nedersaksische a; hij luidt als op bl. 22 is medegedeeld. De oa klinkt tusschen o en a in.

12. Jüm, hen; zie vs. 12 bl 138.

15. Eckern, eikels.

22. Teh 't em an, trekt het hem aan; zie vs. 22 bl. 106.

[p. 142]

24. Weller in plaats van wedder, weder, door overgang der zachte dd in ll; zie vs. 12 bl. 51.

. Wân, door samentrekking uit wäsen, wezen of zijn; zie vs. 32 bl. 139.

27. Sund, gezond; ook in het westfriesch sûnd.

29. He anter, in plaats van he anterde, hij antwoordde, van anteren, antwoorden, zie vs. 29 bl. 120.

30. Verhoert, spreek uit verhoort, verhooërt van verhoren, verhoeren; zie vs. 30 bl. 139.

31. Jümmer, zie vs. 31 bl. 112.

32. Du schulst, gij zoudet; zie vs. 32 bl. 58.

Van den heer Dr. Karl Schulze, Rector te Osten aan de Oste ontving ik vele belangrijke inlichtingen aangaande de verschillende nedersaksische tongvallen in dit gedeelte des lands.