Oude Vlaemsche liederen

CXXV.
Van 't paterken.
(meidans.)

Daer ging een pater langs het land,
Daer ging een pater langs het land,
Hy nam een nonneken byder hand;
Hei! 't was in de Mei zoo zei,
Hei! 't was in de Mei.

Sa pater, gy moet knielen gaen::
Maer nonneken, gy moet blijven staen,
Hei! 't is in de Mei, enz.

[p. 294]

3

 

Sa pater, spreid uw zwarte kap::

 

Daer uwe heilige non op stapp',

 

Hei! t' is in de Mei.

Sa pater, geeft uw non een zoen::
Dat moogdy nog wel driemael doen;
Hei! 't is in de Mei.

Sa pater, heft uw nonneken op::
En danst weêr vrolijk met uw pop;
Hei! 't is in de Mei.

Sa pater gy moet scheiden gaen::
Maer nonneken gy moet blijven staen;
Hei! 't is in de Mei.

Sa nonneken, wilt nu kiezen gaen::
En neemt een' anderen pater aen;
Hei! 't is in de Mei.

Sa nonneken, gy moet knielen gaen::
Enz.

[Voorzeker het meest algemeen verspreide onder onze volksliederen. Ik ontmoette het overal in de talryke steden en dorpen, waer ik verbleven heb. Wat zyn ouderdom betreft, sommigen vermeenen dat het van den tyd der reformatie dagteekent. Willems, in eene kort aenteekening, brengt het tot de vyftiende eeuw. Dat het ouder dan de reformatie is kan men reeds uit zyne zoo ongewone algemeenheid door alle de Nederlanden, Friesland niet uitgesloten, veronderstellen; doch daer is meer dat voor de aloudheid van 't Paters-lied pleit. Te Kortryk en elders in Vlaenderen, waer ik het hoorde zingen of meêdanste, klonk het refrein:

Hei! besinne de mei, zoo zei.

hetgeen men niet meer algemeen verstaet, en eigenlyk beteekent: Gedenk aen de zachte mei, als een' hoogtyd; omtrent welke uitlegging men vergelyken kan Bilderdijk's Verhandeling over de geslachten der naamwoorden, bl. 225, en D^r Halbertsma's Letterkundige Naoogst, I, 255.

De melodie door Willems opgenomen getuigt van brabandsche statigheid. De kortryksche wyze heeft een meer luchtig karakter, aen de meeste volksliederen in 't zuiden van Vlaenderen eigen. De kortryksche text daeren-

[p. 295]

boven komt meer overeen met den noordnederlandschen (Lejeune, Volkszanzangen, bl. 113). Ter vergelyking deel ik hier de kortryksche wyze mede, waervan ik de notatie aen de vriendelykheid van den heer Reylof verschuldigd ben.

De danswyze van dit reileid verschilt even zeer als de zangwyze er van. By ons knielen knaep en meisje midden in den rondzwierenden kring. Uit bovengemelden Naoogst (I, 202), ziet men dat in Friesland de deerne op de knie van den jongeling gezeten is, wat gewis in gebruik is geraekt sedert aldaer de reformatie het knielen buiten de mode bragt.

Behalven Van 't Paterken, bestaen nog verscheiden dans- en reiliederen, waeronder de twee volgende oorspronkelyk éen in text en wyze zullen zyn geweest.]