Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 10

[p. 342]

Spreuken.

I. Van den Stocvisch.

De stocvisch heeft enen goeden rede,
Daer mach een man tornieren mede;
Hi sleter mede wel sinen hont,^{Vs 3}
Hi sluter sijn dore met talder stont.
Als hi al dit heeft ghedaen,
Soe mach hiere sijn wijf met slaen,
Dat si der quaetheit niet sal vergheten.
Daer na mach men den stocvisch eten,
Vele bat dant dede eer,
Al doen den wiven die slaghe zeer;
Dies wert emmer goeden raet.
Den stockvisch en es den wiuen niet quaet.
Ic woude dat nemmer scamel man
Boes wijf en soude haen,
En ware dat hi haer tonge besnede¹⁵
Ende si daertoe hadde den rede
Drie werf in elke weke.
Als ic tenen boesen wive dit spreke,
En can si mi des daghes geen goet,
Dies verhoghet sich minen moet,
Ende mijn herte beghint te lachen
Dat ic een boes wijf erre can mache.²²

Vs 3 Sleter, slaet er.

15 En ware, ten ware.

22 Erre, erg, boos.

[p. 343]

II. Van wel connen te helene¹.

Helen es ene edele doecht,
Pijnt v te helene, waer ghi mocht,
Sake die te helene staet,
Want van naturen es hi quaet
Die niet en heelt dat hi weet,
Daer comt af so menech leet,
Loghene, becortinghe ende rouwe.
Wie niet en heelt es onghetrouwe;
Maer wie in trouwen wel can helen,
Hem salmen altoos wel beuelen
Van alre dinc die heimelecheit,
Cleen ende groot daer macht an leit.
Mi dunct ic moet nu helen prisen;
Want die heelt, ghelijct den wisen.
En es beter dinc dan helen wel.
Het belet de tonghen fel
Quaet te segghene van goeden vrouwen.
Wie wel heelt in goeden trouwen
Es willecome al ouer al,
Ende heeft dicwile oec goet geval,
Ende gracie van goeden wiven.
Helen belet oec dicwile kiuen
Ende groet onruste in meneger vren.
Wie in helene can ghedueren
Wert verheuen ende ghemint.
Daer bi hijs sot die dit wel kint,
Ende niet en swijght van sinen segghen,
Daer hi namaels af mochte hebben

1 Helene, Zwygen.

[p. 344]

 

Groten toren ende verdriet.

30

Ende oec eest dicwile wel gesciet,

 

Soe wie dat draget reinen mont

 

God gheeft hem goet in alre stont.

III. Vanden Woerde dat alte goet heet.

Ic hebbe menech werf ghehoert,
Onder tvolc aldus een woert,
Des ic niet en can werden vroet,
Men seet aldus: hets alte goet.
Maer dat dunct mi wel sere ghepresen;
Want al te goet en mach geen dinc wesen.
En es ter werelt geen dinc soe fijn,
En mochte nochtan wel beter sijn.
Maer alte goet dat verstaet,
Willic u bi gheliken quaet
Proeuen, dat dan anders yet.^{Vs 11}
Ic segghv toe: ic en houdts v niet.
Ic come daer na tot u gegaen,
Ach, vrient! ic lie, ic hebbe misdaen;
En belghes u niet doer oetmoet,
Kerue, nenic vrient, hets alte goet.
Maer hoemen alte goet daer seghet,
God weet wel hoe die menighe leghet;
Want bi fauten vanden gebreken
Hoert men alte goet daer spreken.
Maer niewerinx en hevet anders stat.
Hier bi seggic dat hi anders bat
Sweghe, waer hi wijs ende vroet,
Dan yement seght hets al te goet.

Naer een oud handschrift van omtrent het jaer 1400, door den heer Willems afgeschreven.

F.A.S.

Vs 11 Yet, hiet.