|
| |
| |
| |
Abradates en Panthea.
Treurspel.
Eerste bedryf.
Eerste toneel.
JA Charkas, haer gelaet is oorzaak van veel zaeken,
Die ik u heeden als myn vrint bekent zal maeken,
Den Kooning Cirus, die my als zyn afgezant,
Zond na Assirien, om in zyn vyands land
Eens overal te zien hoe dat men 't daer al maekten,
Gaf my geleegenheid, dat ik, in 't hof geraekten,
Daer Abradaet gebied, te Suse en zyn Panthee,
Ik hield my daer, terwyl Vorst Abradaet op zee
Of over lande reisde om 't hooft der Bactriaenen
Te spreeken, en hem tot zyn hulp en bystant maenen.
't Gebeurden onderwijl, dat 's Konings bedgenoot
Van myne komst vernam, en my by haar ontbood,
Maer wyl ze sprak, ik zag haer blanke en schoone leden,
'k Wierd opgetoogen, 'k gaf geen agt op haere reeden.
'k Wierd blind, en spraekeloos, dog na een oogenblik
Weer ziende en spreekende, niet egter zonder schrik,
Ontsteltenis, dee my haer zoete reên vergeeten,
| |
| |
In plaets van antwoord deede ik haer myn liefde weeten,
En klaegden dat ik door haer oogen was gewond,
Maer eer het laetste woord nog was uyt myne mond,
Begon de toornigheid in haer gezigt te blaeken,
En zy gebood my voort dees dwase reên te stacken,
Veragten alles wat ik sprak tot haere lof
En banden my een wijl uyt Abradates hof,
Tot, na ik dikmaels haer myn min had aan doen bieden,
Gewaer wierd, dat myn wil dog nimmer zou geschieden.
Dan op een ander wys, de Goôn in deesen tyt
Begunstigden myn wit, Vorst Cirus in den stryt
Versloeg al d'Assiriers, en nam de rest gevangen,
Panthea, hoort dees maar, met nat bekreeten wangen,
En kermt om Abradaet, haer lief en waerden man,
Geen ander mensch riep zy, die my vertroosten kan.
Helaes? waer mag hy zyn terwyl wy eenzaem klaegen,
En zugten om 't verdriet van deese nieuwe plaegen.
Zoo gaet het veeltyts, en daer gy u in verheugt,
Dat streekt een ander tot verdriet en ongeneugt;
Maer nu den uytslag, en hoe staekten zy haer klagten?
De droefheid nam geen end en bleef haar in gedagten;
Maer ik nam vast myn tyt en haet en liefde waer,
En maekten alles, tot myn reise herwaerds, klaer;
Dit deede ik stil, en liet myn dienaers hen bereiden,
Om in den morgenstont my na het Schip te leiden
Met een bedekte buyt, want zelf de Koningin,
Panthea, wist ook niet, wat ik had in den zin:
Nu wyl den avond viel, begost elk een te slaepen,
Behalven ik (in 't hof) om vroeg weer in de waapen,
En by de hand te zyn, de duysternis verdween,
Panthea lag in rust, geen mensch was op de been.
| |
| |
't Wierd endlyk tyt, dat ik myn wenssen zou volvoeren,
'k Zag haer een tyt lang aan, gelyk de jagers loeren
Op eenig wild, daar zy op hoopen, om hun boog
Wel regt te spannen, op het doel wit van het oog
Op datze zig niet zelf in 't schieten quetsen moogen;
Ik loerden meede zoo op haer twee glansryke oogen,
En dagt, hoe 'k zonder my te branden aan dien gloed
Beginnen zou, myn roof te schaeken, ik greep moed,
En liet die schoonen tyt niet zonder vrugt vertrekken,
'k Ging, om haer zaghjes uyt de zoeten slaep te wekken,
Myn volk stond vast beneên, en wagten op myn woord
Panthee ontwaekte, en riep, helaes! ik word vermoord.
Ach trouwe voedster, kom! ach helpt, u Koninginne,
En op dit naer gerugt komt dese voetster binnen,
En zogt, maer al vergeefs, Panthea by te staen,
De liefde, was myn schild, niets kon my teegen gaen.
Toen quam ik met myn schat de trap af na beneeden,
En raekten uyt het hof, de voedster roept, geeft reeden
Hoe gy dit durft bestaan, zal dan de Koningin
U strekken tot een roof en werden u slavin.
Wilt gy haar dooden, schelm, men zal het schelmstuk wreeken.
Dus riepze, en Panthee die wou, maer kon niet spreeken.
'k Had haer in d'armen vast, en droegze na het strand.
Ach! rukt men zoo Panthee van 't Vorstelyk ledekant.
Goôn riepze, vol van angst, maar eerze kon bedaaren,
Zoo waren wy alree een stuk weegs heen gevaaren,
Toen was myn hart gerust in alle swarigheên,
Maer 't gantse Susen was vol droefheid en geween,
En zogt haer Koningin, die niet meer was te vinden.
Nu, wyeen langen tyt gedreeven door de winden,
Geraekten endlyk aan de Persiaanse kust
Wel, en gy zyt dan nu gerust,
| |
| |
O neen, de min doet zorgen,
In een verlieft gemoed lyd altyt vrees verborgen,
Myn vrees is grooter hier, dan in myn vyands land,
Want zo haer haet nog duurt, zy helpt my ligt van kant,
'k Vrees ook, zoo Cirus haer komt eenmaal aan te schouwen,
Door haere schoonheid, daerze veel op mag vertrouwen,
Haar ongelyk aanstonts zal wreeken, en.... maar zagt,
Kan ons hier imend ook verspieden onverwagt,
Dit zal ik u alleen versoeken, of ge iets hoorden
Van 't een of 't ander, dat den Koning zig verstoorden,
Dat gy my waerschoud, als u allertroutste vriend,
Zoo ik by u dees naam myn leeven heb verdiend.
Zou nu Araspes aen myn vrintschap twyfflen konnen,
Ik zal ten einde doen, gelyk ik heb begonnen,
Vreest nergens voor, en weest op myne trou gerust,
Geen ongeluk zo groot, dat onse vrindschap blust:
Maar nu 't zal tyd zyn dat wy gaan, wyl zig de menschen
Bereiden, om de Vorst geluk en heil te wenschen.
Wel aen vertrekken wy, ik zal aen myne kant
Myn trou betoonen waar ik kan, daer is myn hand.
Vaer wel, tot dat wy weer malkander moogen spreeken.
Vaer wel, ik laet u noyt in ramp of droefheid steeken,
Al 't hof verschijnt, ik zie den Koning met zijn stoet,
Wy gaan hem met ontzag eerbiedig te gemoet.
| |
| |
| |
Tweede toneel.
Cirus, Mazares, Oretes, Artabazis, Araspes, Soldaten, en gevolg van Lyfwagt, Charkas.
O Zeegenryke Vorst, wiens naam op alle tongen
Zal werden uitgespreid, en uwen lof gezongen,
Wy trouwe dienaers van u groote Majesteit,
Wy wenschen u al t'zaem geluk in deesen tyt,
En welkom uyt 't gevaer, waer in ge u hebt begeven,
Tot welstant van u ryk. Lang moet ge, ô Koning, leeven,
En al u vyanden doen beeven voor u kragt,
En hen gevoelen doen u dappere oorlogsmagt.
Wy wenschen u geluk met uwe ryke glori,
Nu vers verkreegen weer d'Assirischen victori,
Een ryken buyt, zoo veel gevangens, zoo veel goud,
En silver, als men ooyt ter wereld heeft beschouwd.
Wie moet niet op u daên, ô groote Cirus roemen,
De nyd zit stil en sust, en vreest u naem te noemen,
Om dat de waerheid haer natuur beklappen mogt,
Terwyl de goede faem u lof brengt door de logt,
Op snelle vleugels, van geen haeters na te speuren;
Dus moet, o groote Vorst, u niet als heil gebeuren:
Elk roep met my, lang leeve Cirus, door zyn daên,
Tot hy zyn vyanden doet al ter needer slaen.
Hy leeve, om zyn ryk voor onheil te bewaeren,
Zyn onderdaenen te regeeren veele jaeren.
Alle gelyk.
Lang leeve Cirus, door zyn daeden, dat de faem
Gestaeg zyn lof trompet, en roem zyn groote naem.
Opregte vrinden, en getrouwe onderdaenen,
Myn lyf beschermers, die in zugten, en in traenen
| |
| |
Altyt de zelfde zyt, en my in ongeluk,
Zo wel als in geluk hebt by gestaan: myn druk
Was ook de uwe, 't welk gy alle hebt doen blyken,
Door uwe hulp en deugt heb ik veel Koningryken
Gewonnen, dit ben ik aan u verschuldigt: 'k zal
Myn gunst u toonen, en gy zult ook over al,
Zo ver myn land zig strekt, u hof en lustplaets vinden,
En neemen u vermaek waer 't u gevalt, myn vrinden.
Maar laet onstempel waerds ons spoeden om de Goôn
Te danken, voor dat wy ons spiegelen in al 't schoon
Verkreegen, door haar gunst, en onse dappre handen;
Laet ons dan voor Jupyn een offervuur doen branden,
En storten voor 't altaer gebeeden als voorheên,
Men roep de Priesteren, en al het volk by een,
Om 't reuk werk, en al wat in dienst voor onse Gooden,
Tot dankbaerheid vereist, en wat ons is van nooden.
Een yder tooyt zig op, gelyk men is gewoon,
Met mirtekransen, om den tulband heen, en schoon
Met Paerlen, en Gesteent verciert aen 't hooft, de handen
Met gulde Scepteren gevult, en zilvre banden
Omwonden, alles tot cieraad, en plegtigheid
Men vang dan aen, en maek dat alles werd bereid.
Gy Heeren volg my, en wilt myne zy bekleeden
En na dees toestel, voort na 't heylig offer treeden.
Voorts, als de Zon is aen het ondergaen, en dat
Men 't offer staekt, zoo wil ik myn verkreegen schat
Bezien. 'k Hoor dat Arasp, de schoonste aller vrouwen,
My als Slavinne heeft gebragt, dog haar te aenschouwen
Zal niet geraeden zyn, misschien zoo ik haar zag
Gaf ik my over aen haer min, zelf deesen dag.
Maer nu een yder gaet zig dan om 't schoonst vercieren,
En helpt ons liever, nu dees blyde feestdag vieren,
Ik wil dat yder een zig daer ook vinden doet,
En met eerbiedigheid het heilig altaer groet
Laet ons ten offer ons vervoegen voor de Gooden,
| |
| |
Jupyn bedanken, en 't begraven van de dooden
Bezorgen, naderhand zoo zal men al den schat
Van Gout en Zilver gaen bezien, en alles wat
Assiriën ons liet: gevange Koninginnen,
En helden, nooyt gewoon als altyd overwinnen,
Die zyn in onse magt als slaven, om myn stoet
Te cieren braef van leên, als leeuwen zoo verwoed
In 't aenzien, en van hart grootmoedig, zonder vreesen
In allerley gevaer, al zaemen uytgeleesen,
En dappre helden, die zig queeten zoo opregt
Als eerlyk, voor hun land, kloekmoedig in 't gevegt.
Ik wil ook dat men hen, niet zal als slaven agten,
Maar vrinden, om hun lof, en spannen alle kragten
In 't werk, om yder een te eeren na waerdy.
Oretes neem dees last op u, Araspes gy,
Bewaer Panthea, maer geeft haer geen stof tot klaegen.
En wilt u in haer dienst beleeft en willig draegen.
Wel aen, kom laet ons gaen, men wagt misschien ons al
By 't Offer, dat men voor de Gooden slagten zal.
Alle gelyk.
Lang leef de Vorst, lang moet den grooten Cirus leeven,
Die ons tot vader van de Gooden is gegeven.
Wy staen gereet te doen al wat de Vorst gebied,
En dankbaer dat van hem ons zoo veel eer geschiet.
't Is alles vaerdig om op 's Majesteits gebooden
Het heilig offer te voltrekken voor de Gooden,
Die desen grooten dag begunstigen.
Men steeke de trompet, en doe de trommel slaen,
Terwyl wy ons met pragt, en op het cierlykst kleeden,
Myn hofstoet ga met my, gy Lyfwagt houd beneden,
| |
| |
En voor de Hofpoort nog een weynig tyts de wagt,
De wil des Konings werd volbragt.
Alle binnen.
| |
Derde toneel.
Araspes, 'k heb u als myn waerdste vriend betrout
Een slaefse Vrouw, zoo schoon, als imant heeft beschout;
Maer ziet dat gy haer houd gelykse u is gegeeven,
En laetse na haer lust gerust en eerlyk leeven.
'k Hoor datse kuys is, en een groote vyandin
Van schanden, en van ongeoorloofde min,
Wagt u, haer in haer eer in 't allerminst te krenken:
Laet haer gerust haer staet beweenen, laetze denken,
Troost haer, zoo 't mooglyk is, in 't reeds geleeden leed;
Dog ziet voor al, dat gy u pligten niet vergeet.
Ik ben, o groote Vorst, zoo veel geluk niet waerdig,
Als gy my heeden gunt, 'k zal ook bereid en vaerdig
U wil opvolgen: heeft de Vorst wel ooyt dien schat
Gezien die hy my geeft te bergen, 'k oordeel dat,
Zoo maar den Koning zag de minste van haer gaeven,
Zyn Majesteit wierd zelf een van haer minste slaeven.
'k Beken, toen ik haar 't eerst zag zitten in haer tent,
Met al haer Juffers, zy zig regten over end,
Dat ik gewaer wierd wie de kroon der reye spanden;
Dit was Panthea, die 'k u hier met eygen handen
Geleevert heb; zy was zeer droevig en beschreid,
Beweenden 't ongeluk, dat haer nu was bereid;
Maer door haer traenen blonk de glans van twee schoone oogen,
| |
| |
Veel schooner, als de Son, aen 's heemelsblauwe boogen.
Zy stont als een Godin, in 't midden van haer stoet,
Dus sprak ik teegens haer, na eenen diepen groet:
Roemwaerde Koningin, wat doet u heden treuren,
Kan aen u schoonheid nog verdriet en ramp gebeuren,
Wie zou zoo wreed zyn, die met uwe ramp niet zou
Bewoogen werden door uw traenen, schoone Vrou,
Zeg my wat is het dat uw zugten doet en klaegen,
Ik zal, zoo 't mooglyk is, u smerten helpen draegen.
Ach! sprakze, wyl 't gezigt van traenen overstraelt,
Gy weet dat Cirus over ons nu zeegenpraelt.
Wy zyn vast door zyn magt vermeestert, en verslagen,
Hoe moogt gy na de reên van myne klagten vraegen,
Dog, al die droefheid, valt my half zoo swaer, nog niet,
Als 't afzyn van mijn man, helaes! een swaer verdriet,
Ach was ik niet zoo ver van Abradaet gescheyen!
En dus al zugtende, begonze weer te schreyen.
'k Zogt haer te troosten in haer droefheid en elend;
Dies zeide ik tegens haer: de Vorst die my hier zend,
Zal u 't verlies van Abradates weer vergoeden,
't Is Cirus, die u zal voor verdre rampen hoeden:
Een Koning zo beroemt, van schoonheid als van naem,
Ja weergaloos van deugt, en magt, seer aengenaem
Van tael, dien Cirus zal u haestig doen vergeeten,
't Geen anders, door de tyt, zeer langsaem werd versleten.
Dien Koning zal u doen veragten, door zyn min,
Die gy onweetende verheft in uwen zin.
Kom dan, o Schoone, gaet met ons, ik zal u brengen
Daer geene Gooden uwen ondergang gehengen:
Maer wat ik tot haer hulp en troost te zaemen bragt,
Niets was 'er dat haer deede ophouden van haer klagt.
Toen heb ik met geweld haer met my hier doen koomen:
Deed ik hier quaelyk aen vergeef my.
| |
| |
'k Vergeeft u, en om u te toonen hoe ik 't meen,
Zoo zult gy hoeder zyn van haer aenminnigheên.
Ik zag haer nooyt, dog als ik haer quam aan te schouwen,
Wyl't my gebeuren mag, het zou my namaels rouwen,
Dat als het mooglyk my niet beuren mogt, ik my
Niet weer ontslaen kon van die zoete slaverny.
Kom gaenwe, want de tyt verloopt die ons moet leiden
Na 't heilig Tempelchoor.
Wy volgen van ter zeiden.
| |
Vierde toneel.
WY zyn dan Clelia, helaes! gevangen, laet
Ons zaem beweenen onse jammerlyken staet.
Ag! was ik dood, terwyl ik nooyt die vreugt kan wagten
Van weer te zien 't wit van myn zinnen, en gedachten.
Neen, leef Mevrou, en laet ons hoopen op een tyt
Dat gy weer uw verdriet en ramp te booven zyt,
En weer ontbonden moogt uw Abradaet aenschouwen,
Ei laet ons moed, Mevrou, in onse droefheid houwen,
Toont wie gy zyt, ik zal u bystaen in de nood,
Ja schoon gy sterven wilde ik ga met u ter dood,
Ag! Clelia, u trou is my altyt gebleeken,
Gy hebt my nimmer in myn droefheid laeten steeken,
Maer in myn ongeluk getroost en hulp getoont,
Uw groote deugt zal ook niet blyven onbeloont;
| |
| |
'k Heb moeds genoeg, maer 't hert dat moet zig wel eens sluyten,
Wanneer ik denk om al myn vrinden, die nu buyten
Myn oog zyn; ag! en dat ik mis myn waerdste schat,
Myn Abradates, die myn ziel verkooren had:
Dog die gedagten doen my egter niet verslappen,
Om zyn groothertigheid, en voorbeeld na te stappen,
Ja hoe ik meerder denk om Abradaet, hoe meer
Ik moed schep in myn druk, hoewel het hert is teer
In ongeval, en kan zomtyts niet van zig wenden
Teschreyen in verdriet, en jammerlyke elenden:
Al zyn wy voor de dood niet bang, wy zyn geen stael;
De rotzen werden nog wel week, en 't hart metael.
Mevrou, geen mensch kan zo hier op de werelt leeven,
Die niet eens zugt, wanneer hem reden werd gegeeven,
Dat is natuurlyk, en gy hebt u deel daer van.
't Is waer, 'k ly ook zoo veel als ik verdraegen kan,
Geduldig myne tamp, met myn voorgaende leeven
Dat al u quelling, die gy u voorspelt hebt, mag
Verdwynen als de nagt, voor 't opgaen van den dag:
Zoo zal u deugd en moed de bitze nyd verduuren:
Zoo leeft myn Koningin tot troost der nagebuuren
En uwe naem zal nooyt verdwynen door de tyt,
Maer zelf nog leeven als gy lang gesturven zyt.
Om myne naem en faem onsterffelyk te maeken,
Daer heb ik lust toe, en daer hoop ik toe te raeken:
Dat dood, en leeven my niet anders als tot eer
En lof mag strekken, dat is al wat ik begeer:
Maar laat ons denken wat ons hier kan overkoomen,
Ons als gevangene, staet veel gevaer te schroomen
| |
| |
En zyn myn vrinden dood, en staen wy hier alleen,
Dan schiet niet over, als haer moedig na te trêen,
Na alle rampen zoo veel droefheid, en elenden:
Dog zoo 't de Goôn gelieft, my zoo veel goeds te zenden,
Dat ik myn Abradaet, myn waerde man, met rust,
Nog eenmael voor zyn dood mag zien, om zoo myn lust
Te boeten, dat ik hem mag in zyn graf verzellen,
Wat vreugt genoot ik dan, ik zou my nimmer quellen,
In dees myn slaefsche staet, ja 't Persiaense juk
Dat viel my ligt, zoo ik mogt hoopen zulk geluk.
Elk mensch heeft zynen aerf, den eene sterft met vreugden,
Een ander roemt nog op het doodbed van zyn deugden,
En wil niet aen de dood, maar sterft gemeen en laf,
Een ander gaet weer groots en moedig in zyn graf,
En nog een ander zal het weinig scheelen kunnen,
Wat dood de Gooden hem op 't lest eens willen gunnen:
Maer gy, Mevrouw, gy wenst te sterven zoo gy leeft,
Waer door gy yder een een wakker voorbeelt geeft:
Dog laet een braeve dood u niet te haest verleiden,
Wens liever nog een tyt waer in ge u moogt verblijden.
Die hoop, ô Clelia, is ydel in myn zin.
De vrees, Mevrou, daer steekt geen nut, of voordeel in:
De hoop is zoeter, en in hoope moetmen leeven;
Wat kan een droevig hert dog meer genoegen geeven:
Dat tussen hoop en vrees niet weet wat vreeslyk quaet
Het overkoomen kan, zoekt by de hoop nog raed.
| |
| |
Ag! Clelia, 't is ligt van zulk een zaek te spreeken
Wanneer men onbeschroomt mag leeven, niet versteeken
Van 't goed geluk, maer die zig vind in zulk een staet
Als ik, gevangen, en als een slavin gehaet,
Moet vreesen, of maer na een eerlyk sterfuur haeken;
Een loffelyke dood kan ons gelukkig maeken:
Maer 't wort al tyt dat wy eens staeken onse reên,
Gaet hoort eens hoe 't 'er gaet, ik zal myn swakke leên
Terwyl wat rusten doen, en zoo ge iets quam te hooren,
Doet my het weeten, en laet niemand my hier stooren.
Ik ga, Mevrou, en keer weer met een blyde maêr.
Dat geef de Heemel, en maek uw gedagten waer.
Clelia binnen.
| |
Vyfde toneel.
Cirus, Araspes gevolg, Panthea.
MYn lyfwagt, ga en laet my met Araspes spreeken,
Hoe zyn wy hier alleen, waer is Panthee geweeken.
Binnen.
Heb ik niet deese plaets, tot haer verblyf gestelt,
Ag! hier staet, ô braven helt,
Hier staet, ô groote Vorst, Panthea uw slavinne
De Vrou van Abradaet, en Susens Koninginne,
Die schoon zy is gevaên, de moed niet vallen laet;
Maer als een krygsheldin hier voor uw oogen staet,
Hoewel de traenen, die vast biggelen langs myn kaken,
| |
| |
Gedagten van een slegte onosele swakheid maeken,
'k Ben egter in myn staet, en slaverny te vreên,
En wens niet anders, als om maer te zyn alleen,
Indien zyn Majesteit geliefde my te gunnen
Dees plaets met myn vertroud en dat my niet zou kunnen,
Beletten; dit is 't geen dat ik verzoek; dog al
Begeer ik, 't geen de Vorst het best gelieven zal;
Ik agt zyn wil een wet, waer aen ik my zal binden,
Opregt en trou, gelyk men my altyt zal vinden,
Schoon gy mijn vyand zijt, en ik u tot een buyt
En roof verstrekt heb, ik neem egter een besluyt,
Niet uyt lafhertigheid, of om mijn dood te vreesen,
Maer grootsheid, dat ik als slavin u trou wil weesen.
Al kost ik door uw dood my met verraed zien vry,
Ontbonden van de Persiaense slaverny,
'k Zou zulk een vryheid niet begeeren; myn geweeten
Moet ook gerust zijn, dat ik my heb wel gequeeten;
'k Wil liever sterven, als dat ik u zou verraen:
Het was geen eer genoeg om zoo te boek te staan.
U edelmoedigheit, en cierlijkheid in 't spreeken,
By al de Schoonheid die in u komt uyt te steeken,
Doet my al u versoek, 't zy wat het weesen mag,
Goedwillig toestaen: ik beloof u na dees dag
Dat niemand als ik zelf u zal bezoeken moogen,
Ook gy Arasp, zult niet verschijnen voor haar oogen.
Ik zal my draegen zoo 't my voegt,
U wil is my een wet: 'k ben zoo nog niet verhoegt.
‘Panthea uw gelaet zalme uyt mijn pligt doen wijken;
‘Voor u moet Vorst en wet, en al de vlagge strijken:
‘Ik ga eer mijne min zig by de Vorst ontdekt,
‘En door mijn oogen toont door wienze is opgewekt:
| |
| |
Ga, laet ons hier alleen, ik wil eens met haer spreeken.
| |
Sesde toneel.
PAnthea, gy hebt my gewond door 't lieflijk smeeken,
Gy hebt de groote Vorst van 't Persiaense Rijk
Vermeestert door de min; ik ben met u gelijk,
'k Ben mee gevangen gy, zijt in den strijt gewonnen:
Ik die uw oogen niet kon aenzien als twee zonnen
Moet voor u buygen: hier hebt gy my toegebragt,
Ik ben uw slaef, en gy slavin zijt in mijn mijn magt:
'k Wil egter nooyt uw eer of mijne deugt bevlekken,
En dwingen my daerom die vlam niet op te wekken;
'k Zal toonen hoe ik van mijn zinnen meester ben,
Om uwe kuisheids wil, die ik my schuldig ken
Te bergen, voor geweld en schennis te bevrijden.
Zijt hier gerust in, want gy zult geen last hier leiden.
't Is waer, ô Schoone: 'k heb uw eer hier in myn hand,
Gy zijt nu een slavin, 'k heb u hier in mijn land,
Maer 't is u groot geluk dat ik u heb bekoomen,
Dat gy door Cirus magt gevangen zijt genoomen,
Troost u hier meede, en denk dat door u schoon gezigt
Ik meer geplaegt ben als gy zelf, om dat mijn pligt
En Koninklijke staet niet toe laet u te minnen,
Hoewel mijn hart zig voelt als brandende van binnen;
Mijn meededoogenheid met u is 't die my bind,
U niet te minnen, schoon gy waerdig zijt bemind
Te werden van een Vorst: dies hebt gy niet te vreesen,
'k Ben winnaer slaef, en wil ook u beschermer weesen.
Uw goedheit, groote Vorst, verciert uw heerschappy,
En 't gantsche Koninkrijk maekt onderdaenen bly
En willig in uw dienst; voor my ik vinde reeden,
O Cirus, tot veel danks, voor zoo veel waerdigheden
| |
| |
Als gy aen my bewijst in mijn geboeiden staet:
Ik ongelukkige Panthe, die buyten raed
Van mijnen Abradaet, moet zugten, klaegen, treuren,
Verheug my noch, dat my hier hulp, en troost mag beuren,
En dat mijn Vijand zelf, my noch wil bijstant doen:
Een groote goedheid, die ik nimmer zou vermoên;
Maer dat mijn schoonheid u kan eenigsins behaegen,
Is buyten reên; helaes! dit zijn weer nieuwe plaegen.
Wat zegt Panthea, heeft zy noch tot zugten reên?
Ei, droog uw traenen af, en staek u droef geween;
Verwagt van my geen leet, ik zal my gunstig toonen.
U zagte en minzaame aert, past by de Konings kroonen.
Zoo houdmen land en Rijk, en onderdaenen t' zaem
En wint by yder een onsterffelijken naem.
Men zal na uwe dood, door u noch 't volk regeeren,
Uw lof zal na u tijt niet mindren, maer vermeêren:
Die zig bemind maekt by zijn Volk en land en staet,
Dien gaet het altijt wel, daer 't andren quaelijk gaet.
Gy hebt my blijken van uw groote deugd gegeeven
In deesen korten tijt, ik zal ook al mijn leeven
U daer voor dankbaer zijn; laet toe, grootmagtig heer,
Geen onderdanigheid, ik wil dat gy u oude
Groothertigheit, en moed, voortaen noch onderhoude,
En leeve in mijnen Hof, zoo als het u behaegt;
Maer denk alleen wie dat de Kroon der Persen draegt,
Wie hier regeert, en wie dat u heeft overwonnen.
| |
| |
Zoude ik myn ongeluk zoo haast vergeeten konnen?
Neen, ik zie u gestaeg als mijnen vyand aen;
En dit is 't voorwerp dat my doet van spijt vergaen,
Geef my die vryheit niet, maer laet my eet gebonden,
Op dat ik u niet zie met Lauwerier omwonden,
Tot spijt van d'Assiriers, en my, helaes! die 't luk
Zoo dwars de nek toe keert, en brengt my onder 't juk
Van slaverny, in 't rijk der Persen, om myn leeven
Te slyten in verdriet, daer gy moet wetten geeven
Denk wat my nu die spijt misschien zou kunnen raên.
Zoo zoud gy naer het schijnt, wel naer mijn leven staen,
't Is wel, men wagt zig dan voor uwe list en laegen,
Araspes breng haer weg, ik kan dit niet verdraegen.
Neen Cyrus, denk niet dat ik u verraden zal
Of list gebrnykende, verhaesten uwen val;
'k Wil my niet wreeken, of ik wil my eerlijk wreeken,
Vaer wel, ik gae, mijn wil is u genoeg gebleeken.
Binnen.
| |
Zevende tooneel.
IK wreek my liever niet als zonder eer: wat reên,
Wat grootsheid, welk een hart, wel waardig aengebeên,
Hoe vry en onbeschroomt durft zy haer haet verklaeren,
En zelf my in 't gezigt haer oog wit openbaeren,
Schoon ik gants Persiën naer mijnen wil regeer,
Haer in mijn Hof onthael, en geef haer noch dees eer,
Dat ik haer liefde draeg, zy moet my eewig haeten,
'k Zal ook, zoo 't mooglijk is, dees dwaese min verlaeten
| |
| |
Die raed geeft my de kroon, 'k za ze ook niet laeken, neen,
Een Koning laet zig van geen minzugt overreên,
Al is de liefde sterk, men kun haer egter dwingen,
Een half geworgde kan de dood noch wel ontspringen;
Die half gequetst is door een spooreloose min,
Volg nimmer zulk een vlam in 't hert zoo veel niet in,
Hoewel het valt al swaer zig zelve te overwinnen;
Maer wijl het zijn moet, ik blijf meester van mijn zinnen,
En om dat haer gezigt mijn Vorstelijk hart ontsteckt,
Wil ik haar schuwen, eer dat my de magt ontbreekt:
'k Wil al haer schoonheid, al haer deugden gaen veragten,
Alleen haer slaeffen staet behouden in gedagten,
En dwingen zoo mijn hart tot haet, in plaets van min,
En endelijk Panthé verbannen uyt mijn zin.
Wel aen, ik wil haer best niet halen noch beminnen,
Vergeeten wy haer heel, zoo blyven we overwinnen.
Binnen,
Einde van 't eerste Bedryf.
|
|
Auteursrechtvrij