Greep naar de macht
(1994)–Bruno De Wever–
Auteursrechtelijk beschermdVlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945
5.2 Samenwerking tussen de DeVlag en het VNVHet zal wel geen toeval zijn dat nogal wat Duitse DeVlag-leden na 10 mei 1940 in België opdoken als functionarissen van het bezettingsregime. Rolf Wilkening werd chef van de cultuurafdeling van de Propaganda Abteilung Belgien. Die functie stelde hem in staat zijn plannen inzake de DeVlag door te drijvenGa naar eind4. Wilkening wou de organisatie zou gauw mogelijk nieuw leven inblazen. Al in augustus 1940 verscheen het tijdschrift De Vlag opnieuw. Op vraag van Wilkening had Jef Van de Wiele er zich voor ingezet. Dat Van de Wiele geen toelating kreeg van het Militaire Bestuur was geen bezwaar. De Vlag verscheen toch. Wilkening hield een beschermende hand boven het hoofd van de organisatie. De Propaganda Abteilung Belgien ressorteerde slechts formeel onder het Militaire Bestuur. De heruitgave van De Vlag kan dus worden beschouwd als een poging tot hineinregieren. In het eerste nummer omschreef de DeVlag zichzelf als het bindteken tussen Vlaamse organisaties, culturele en andere, met hun Duitse zusterorganisaties. Er werd een oproep gericht aan alle verenigingen, groepen en personen om toe te treden. De DeVlag verruimde haar werking dus drastisch. Ze wierp zich op als de koepel waaronder alle contacten tussen Vlaanderen en Duitsland konden plaatsvinden. De redactiesecretaris Jan Acke verwoordde in het eerste nummer zijn Grootnederlandse verwachtingen. Het nummer verscheen op het ogenblik dat Jef Van de Wiele zich actief inzette voor de Volksbeweging. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de DeVlag steun kreeg van het vnv. Volk en Staat maakte propaganda voor de organisatie en Jef Van de Wiele werd verzocht mee te werken aan de krantGa naar eind5. Hendrik Elias getuigde dat vooral onder impuls van Staf De Clercq en Ernest Van den Berghe jegens de DeVlag een politiek van noyautering werd gevoerd. Op die manier wilden ze de leidende posten in handen krijgen. De tactiek mislukte. Jef Van de Wiele verzamelde rondom zich een staf waarop het vnv niet de minste | |
[pagina 449]
| |
vat kreeg. Voorlopig leidde het niet tot spanningen. De vnv-leiding keek wel argwanend toe toen eind september 1940 in de schoot van de DeVlag een afdeling economie werd opgericht. Er waren toch de geruststellende verklaringen van Jef Van de Wiele. In De Nationaal-socialist schreef hij op 30 augustus 1940 dat de DeVlag geen ‘kampformatie’ wilde zijn ‘maar een soort algemene vormingsschool’. Jef van de Wiele schreef artikelen in Volk en Staat, 15 en 17 juli 1941, en in De Nationaalsocialist, 30 augustus 1941. Het vnv werkte mee aan DeVlag-initiatieven zoals de Kinderlandverschickung. DeVlag-activiteiten hadden plaats in aanwezigheid en met steun van plaatselijke vnv-leiders en vnv'ers in overheidsdienst. Op 13 augustus 1941 schreef Ernest Van den Berghe aan Thomas Debacker dat deze ten onrechte meende dat een zekere J. Verachtert zou worden aangesteld tot celleider van de DeVlagGa naar eind6. Verachtert was uit het vnv ontslagen. Van den Berghe had inlichtingen ingewonnen bij Jef Van de Wiele die hem had verzekerd dat hij nooit zou aanvaarden dat iemand die verwijderd werd uit het vnv celleider zou worden bij de DeVlag. Van den Berghe stelde Debacker gerust: de betrekkingen tussen de DeVlag en het vnv waren uitstekend en Van de Wiele had onlangs nog verklaard geen enkele beslissing te willen nemen die tegen de belangen van het vnv inging. Hij erkende immers het vnv als de politieke eenheidsbeweging. Midden 1941 leek er dus nog geen vuiltje aan de lucht te zijn. Toch waren er al tekenen dat de DeVlag zich opstelde als een concurrent van het vnv. Al in februari 1941 noemde Jef Van de Wiele zich ‘Leider’. De DeVlag begon van toen af te expanderen. Tot januari 1941 telde de organisatie een 1.700 leden. In de herfst van 1941 zou - volgens een schatting van het Militaire Bestuur - het ledental al gegroeid zijn tot 19.000Ga naar eind7. Jef Van de Wiele legde een rusteloze activeit aan de dag. Hij kreeg volop medewerking van de Propaganda Abteilung. Aan het Militaire Bestuur werd voorbijgegaan wat bij de militairen tot groeiende wrevel leidde. De DeVlag verlegde haar werkterrein ook naar Duitsland. In hun verslag van een bezoek aan Duitsland meldden Jan Timmermans en Jan Brans dat de DeVlag diverse afdelingen oprichtte en dat er van Duitse zijde groot belang aan werd gehecht. Het wees erop, aldus de auteurs, dat ‘men’ voor de DeVlag een rol had weggelegdGa naar eind8. |