Greep naar de macht
(1994)–Bruno De Wever–
Auteursrechtelijk beschermdVlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945
3.2 De stichting van het VNV en de andere partijenDe stichting van het vnv ging uiteraard niet onopgemerkt voorbij. Toch mag men de aandacht ervoor in de Belgische politieke wereld niet overdrijven. Sinds de verkiezingsnederlaag van 1932 was het Vlaams-nationalisme minder bedreigend geworden. De continuïteit van de parlementaire vertegenwoordiging verhulde de nieuwe grondslagen van de Vlaams-nationalistische eenheidspartij. Bovendien gold het Verdinaso als dé belichaming van het Vlaamse fascisme. Het optreden van de dinaso's en de leider ervan waren een dankbare schietschijf. Radicale linkse groepen als de Internationale Socialistische Anti-Oorlogsliga schermutselden geregeld met dinaso-militanten en zorgden ervoor dat het Verdinaso uit de | |
[pagina 180]
| |
actualiteit niet weg te branden was. De opening van verschillende dinaso-huizen in 1933 zorgde voor fysiek en verbaal geweldGa naar eind2. Toen de stichting van het vnv bekend geraakte, was de eerste reactie in de Belgische pers unaniem: het vnv was een kopie van het Verdinaso. De Verdinaso-pers die het denigrerend had over naäpers werkte dit in de hand. De vnv-weekbladpers getroostte zich veel moeite om van het Verdinaso-odium af te geraken. Titels als ‘Hebben wij het Dinaso gecopieerd?’ of ‘Waarom zijn wij geen Dinaso's?’ zeggen genoegGa naar eind3. In De Standaard schreef Jan Boon enige artikelen over de stichting van het vnv. Voor hem kon er geen twijfel over bestaan dat dit op termijn het overlopen naar het Verdinaso betekende. Achter de schermen zag hij Nederlanders als Carel Frederik Gerretson aan het werk die een ‘Oranje-staat’ wildenGa naar eind4. De socialistische pers beschikte over een wel zeer goed ingelichte medewerker: Herman Vos. In enkele artikelen maakte hij een knappe analyse van de stichting van het vnv. Hij wees op het belang van de stichting van het Verdinaso en het ideologische opbod dat erop volgde in West-Vlaanderen. Hij wees op Jong Dietschland waar dezelfde organicistische sociale ideeën werden verspreid. Hij beschouwde de grondslagen van de partij als ‘een troebele fusie’ tussen fascisme en een katholieke corporatistische staatsopvatting waarbij de twee vleugels hun onenigheid trachtten te verdoezelenGa naar eind5. De socialistische pers viel evenwel niet op door dergelijke fijne analyses. Het vnv werd van meet af aan bekampt als een zonder meer fascistische partij. Toch was de aandacht voor de nieuwe partij eerder beperkt. Het Verdinaso bleef de grote boeman. Het vnv deelde niettemin in de klappen die de Internationale Socialistische Anti-Oorlogsliga uitdeelde. Onder invloed van de gebeurtenissen in Duitsland, waar Hitler in januari 1933 aan de macht kwam, verscherpte de agitatie. Toen Staf De Clercq midden maart 1934 tijdens zijn rondgang door Vlaanderen in de provincie Antwerpen was aangeland, werden zijn meetings aanhoudend verstoord door de Liga. Op zaterdag 17 maart 1933 liep het in Niel uit de hand. Staf De Clercq werd er door militanten van de Liga zwaar toegetakeldGa naar eind6. Een maand later, op 22 april 1932, kwam het opnieuw tot zware ongeregeldheden toen De Clercq in Aalst sprak. De stad werd toen bestuurd door een coalitie bwp-vnv. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 1932 waren er tussen Vlaams-nationalisten en socialisten nog coalities gesloten in Denderleeuw, Mol en Geel. De vnv-afdeling Aalst stelde de bwp medeverantwoordelijk voor de incidenten en de drie vnv-schepenen namen ontslagGa naar eind7. |
|