Nederduitsch taalkundig woordenboek. T-U. V

[Vrouw]

VROUW, z.n., vr, der, of van de vrouw; meerv. vrouwen. Verkleinw. vrouwtje. Eigenlijk, geheel iets anders, dan wijf, en eene toekenning van dezelfde waardigheid aan iemand van het vrouwelijk geslacht, die men door den naam van Heer aan eenen man toekent: gehoorzaam uwen heer en uwe vrouw. Aan de vrouw dezer heerlijkheid. Deze beteekenis heeft dit woord bijzonderlijk in: onze lieve vrouw, moeder van onzen lieven heer, die in vrouwendag, vrouwenkerk, vrouwenpoort, enz. enkel vrouw heet; en in jonkvrouw, en het verbasterde juffrouw en juffer. Want dit is eene zamentrekking van jonkver; en ver was oulings evenveel als vrouw; blijkens ver Aleijt sijn swegher, bij M. Stok. Eindelijk ontleenen wij van de beteekenis van vrouw ons freule, eene verbastering van he: hoogd. fraulein. In de tweede plaats, bezigen wij vrouw voor eenen gehuwden persoon van het vrouwelijk geslacht: het is mijne vrouw. Sij wert hem ter vrouwe, ende hij haddese lief. Bijbelv. Of voor eene weduwe:

[p. 518]

vrouw N.N. gaat wederom trouwen, en wordt vrouw N.N. In de derde plaats, voor evenveel welken persoon van het vrouwelijke geslacht: men ziet er meer vrouwen dan mannen. Menichten beijde van mannen en vrouwen. Bijbelv. Deze beteekenis oefent het woord in vrouwenklooster, en meer andere zamenstellingen. Voorts is vrouw nog eene bijzondere kaart in een kaartenspel: de vrouw van schoppen. Ook noemt men de eigenares van een' hond vrouw: hebt gij uw vrouw gevonden. Vond. Van hier vrouwachtig, vrouwelijk, enz. Zamenstell.: vrouwenader, eene ader aan de binnenzijde van den schenkel: vrouwebeeld, vrouweborst, vrouwebroeder, een Carmeliet, voluit onzer lieve vrouwe broeder, vrouwebroek, vrouwebuik, vrouwendag, vrouwendistel, vrouwengek, vrouwenglas, zeker slag van glimmer, anders Marienglas, vrouwenhaar, vrouwenhuis, vrouwekerk, vrouwenklap, vrouwekleed, vrouwenklooster, vrouwekracht, vrouwenkruid, vrouwenliefde, vrouwenlist, vrouwenlust, vrouwemelk, vrouwepoort, vrouwenpraat, vrouwerok, vrouweschoen, vrouweslaaf, vrouwentimmer, vrouwlieden, of vrouwlui, vrouwmensch, vrouwspersoon, vrouwtjesappel, vrouwvolk, vrouwziek, vrouwzuchtig, enz. Allemansvrouw, ambachtsvrouw, breidvrouw, burgemeestersvrouw, burgervrouw, buurvrouw, groenvrouw, huisvrouw, Jonkvrouw, Jufvrouw, koopvrouw, kraamvrouw, landsvrouw, leidsvrouw, marktvrouw, melkvrouw, naaivrouw, officiersvrouw, pensvrouw, schippersvrouw, schoolvrouw, schutsvrouw, slaapvrouw, vischvrouw, voedstervrouw, vroedvrouw, waschvrouw, weduwvrouw, zoogvrouw, enz.

Vrouw, Ottfrid. frouuo, Notk. frouuu, opperd. frow, en frowe, neders. frow, deen. frue, ijsl., zweed. fru, hoogd. frau, komt van frauja bij Ulphil., fro bij Ottfrid., angels. frea, dat eenen heer beteekende.