[Vrede]
VREDE, z.n., m., des vredes, of van den vrede; meerv. vredes. Eigenlijk vrijdom van alle verontrusting en beleediging: wij leven steeds in volle rust en vrede. Laat hen met vrede! Gaat in vrede! Het huis van eindeloozen vrede. D. Deck. En nu in vollen vree den hooghsten feestdagh vierde. Vond. Ziet overvloed van vrede zich beschoren - Niets kan zijn waar genoegen stooren. L.D.S.P. Tevredenheid, vergenoegdheid: dit leven - laet geen vol vermaken, geen vollen vrede toe. D. Deck. Iemand te vrede stellen. Deze beteekenis van het woord is de moeder van die van tevreden; zie dit woord. Voorts beteekent vrede vrijdom van twist: ik ried hen tot vrede. Die van vrede spreken met hare naesten. Bijbelv. Zij spreeken nooit van vrede, neen! maar zij bedenken listigheen, ten val van hen, die, stil van zinnen, de vrede 't dierbaarst pand, beminnen L.D.S.P. Vrijdom van oorlog: den vrede breken, vrede sluiten, treffen, maken Om vrede bidden. De vrede, een schat bij velen onbekent. Vond. Al 't Christenrijk gezaligt met den vree. Moon. Heeft krijgsbloet vergoten in vrede. Bijbelv., waar vrede, zoo als een ieder weet, in navolging van het Hebreeuwsch, in groete, afscheidswensch, en elders, wegens allerlei heil gebezigd wordt; zoo als in: let op de vromen, ende siet na de oprechten. Want het
eijnde van dien man sal vrede zijn. Eindelijk, is vrede der ziel meermalen een gerust geweten. Van hier vreden, vredig, vreedzaam. Zamenstell: vredebreker, vredebreuk, vredegenoot, vredehandel, vredehandeling, vredekrans, vredelievend, vredelievendheid, vredemaker, vrederegter, vredesberigt, vredeschender, vredesfeest, vredeskus, vredesmin, vredesraad, vredestad, Vond. - vredesteeken, vredestempel, vredestijd, vredesverdrag, vredesvoorslag, vredevaders, Vond. - vredevlag, vredevuur, vredewensch, vreebesluit, Vond. vreepijlaer, Vond. - vreeverstoorder, vretrompet, Vond. vreverbond, Vond. enz. Landsvrede, rijksvrede, staatsvrede, tevreden, zielsvrede enz.
Vrede, vree, neders. free, frede, deen. fred, zweed. frid., Isid. frido, Kero fridu, hoogd.