Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Smeer]

SMEER, z.n., o., des smeers, of van het smeer; zonder meerv. Verkleinw. smeertje. Eene smijdige zelfstandigheid, geschikt, om over iets anders heen gesmeerd te worden: die laarzen hebben in lang geen smeer gehad. Dat is het beste smeer voor de ruidigheid. Bijzonderlijk, het vet, dat rondom de nieren en aan de darmen der slagtbeesten gevonden wordt: dat beest zal niet veel smeer hebben.

Zeshonderd pond vleesch, en tachtig pond smeer.
Die dommer, dan het vee, gedreven naer het nest,
Den drijver volgt, die zich op 't smeer der kudde mest.

Vond. - Spreekw.: wat is het goed, dat een klein beestje ook wat smeer heeft! een klein, of onvermogend, menschje mag wel een weinig overmoed hebben. Hij teert op zijn smeer, hij leeft werkeloos van het reeds gewonnene; even als men zegt dat een beer des winters

[p. 498]

van zijn aangewonnen vet leeft, en hetzelve bijzonderlijk uit zijne pooten zuigt. Van hier smeerachtig, smerig. Zamenstell.: smeerader, smeerbal, smeerblad, smeerbloem, smeerbol, smeerboom, smeerborstel, smeerbuik, smeerbus, smeerdoos, smeergoed, smeerkaars, smeerkalk, smeerkruid, smeerkwast, smeerlap, smeermaand, slagtmaand, - smeerpot, smeerpuist, smeersteen, smeerstruik, smeervlek, smeerwortel, smeerzalf, enz. Aalsmeer, hoofdsmeer, koesmeer, kaarsensmeer, oorsmeer, schapensmeer, schoensmeer, schurftsmeer, wagensmeer, enz.

Smeer, Kil. smere, smaer, hoogd. schmer, schmier, schmiere, zwab. schmirbi, neders. smer, angels. smero en smeoru, deen. schmor, zweed. smör, vries. smoor, komt van smeren.