Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Schuim]

SCHUIM, z.n., o., des schuims, of van het schuim; zonder meerv. Bruis, opwerpsel van bruisend nat; zoo als van bruisende watergolven: venus wordt gezegd uit het schuim der zee geboren te wezen; van bier, dat onder het inschenken aan het bruisen raakt: het schuim rees boven het glas uit; van geroerd zeepwater: er wil geen schuim opkomen; van kokend vleeschnat, enz.: is het schuim nog niet van den ketel geschept? van smeltend metaal: wat geeft dat tin een schuim op! om hemelsch gout te mengen met dat schuim. Vond. Daar nu zoodanig een opwerpsel van smeltend metaal, kokend vleeschnat, enz. uit deszelfs slechtste bestanddeelen ontstaat, is schuim, overdragtelijk, de heffe des volks, deszelfs slechtste gedeelte: het is het schuim der natie; en, op zich zelf, slecht gespuis: schuijm van boeven. Kil. Het schuim des woesten graeus. D. Deck. Al dat razende schuim der woeste barbaren. Vollenh. Het is schuim van volk. Eveneens noemt

[p. 413]

men slecht brood schuim van brood. Eindelijk is schuim bruisend speeksel: het schuim stond haar op den mond. Het schuim loopt den hond uit zijnen bek. Spreekw.: geen goud zonder schuim, men vindt zelfs in den besten kring van menschen slechte lieden. Op schuim loopen, of op een schuimpje loopen, rond loopen tot de daad van schuimen, die hier door schuim aangeduid wordt, dat is, om tafels te schuimen; en, dadelijk, tafelschuimen, tafellikken, anders ook schuimloopen. Van hier schuimachtig, schuimen, enz. schuimig. Zamenstell: schuimbeestje, schuimbekken, schuimblad, schuimloopen, schuimlooper, schuimlooperij, schuimloopster, schuimpapaver, schuimsteen, schuimwoord, bij Kil. ook schuimtermijn, enz. Goudschuim, meerschuim, zeeschuim enz.

Schuim, hoogd. schaum, fr. escume, eng. scum, ital. schiuma, spuma, lat. spuma, schijnt oorspronkelijk, even als in vriesl., schuum te hebben geluid; en, onder andere verbuigingen in andere talen, in het latijn in spuma te zijn veranderd, om dat eene soort van schuim niets anders is, dan speeksel, lat. sputum, en omdat meer andere soorten van schuim daarmede veel overeenkomst hebben.