Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

[Opsteken]

OPSTEKEN, bedr. en onz. w., ongelijkvl. Van het scheidb. voorz. op en steken: ik stak op, heb en ben opgestoken. Bedrijv., op iets steken, bijzonderlijk in de hoogte: eene vlag opsteken, boven aan den mast vast maken. Hooi opsteken, op den zolder. Zij stak eene pluim op haren hoed. In de hoogte steken: het hoofd opsteken, figuurl., zich trotschelijk verheffen, zich veel laten voorstaan. Zijne vingers opsteken, figuurl. eenen eed doen. Zijne ooren opsteken, figuurl, aan 't razen en woeden raken. Eene keel als een klok opsteken, hard schreeuwen, bij Vond. Openen: een slot opsteken - eene deur opsteken. Ontsteken: een vat - wijn, bier opsteken. In de scheede steken: zijnen degen, zijn mes opsteken; ook enkel opsteken: steek op! Aansteken: eene kaars opsteken. Op

[p. 751]

nieuws steken, of opsnijden. Zoo plegen de plaatsnijders eene afgebruikte plaat op te steken. Onzijd., met zijn, aanwakkeren, toenemen: de wind stak geweldig op. Zich prachtig en boven zijnen staat kleeden: zij begint al te zeer op te steken; ook opsteken in kleeding. Om iets raden: willen wij er om opsteken? anders uitsteken. Sommigen bezigen, in het verled. deelw. opgesteken: hebben sij de hoofden opgesteken. H. de Gr Doch opgestoken is thands meest in gebruik. Van hier opsteker; ook voor een groot mes - en opsteker van de lantarens, anders lantarenopsteker - opsteking.