Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Kommer]

KOMMER, z.n., m., des kommers, of van den kommer; zonder meerv. Eigenlijk, een luid gesteen, gezucht, gejammer, van het oude kuimen, zuchten, dat, bij Kil., nog te vinden is. Voords beteekent het mangel aan de noodwendigheden des levens: kommer en gebrek lijden. Sij sullen het broot met kommer eten. Bybelv. Maer sooder kommer (gebrek aan wijn) was R. Viss. Een hooge graad van angst en hartzeer over rampen:

[p. 565]

wat heeft mij dat eenen kommer veroorzaakt! Van kommer en verdriet verlost worden. Ist in mijn macht uwen kommer te stelpen. Houw. Maagd. In 't dulden van korten kommer. Hooft. Kommer is ook een jagerswoord, voor drek, of afgang, van hazen. Van hier kommerlijk, kommerloos, kommernij, bij Poot - kommernis, bij Camph. Zamenst.: kommerrijp, welk woord van vruchten gebruikt wordt, die geenen tijd gehad hebben, om volkomen rijp te worden.

Kommer, hoogd. kummer, Stryk. chumber, bij andere oude zwab. Dichters kumber, neders. en deen. kummer, eng. cumber, zw. bekymmer, wall. cijmwij. Het is van ons verouderde werkw. kuimen, oud hoogd. kumen, neders. quimen, lat. gemere, zuchten.