Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Kavelen]

KAVELEN, bedr. en onz. w., gelijkvl. Ik kavelde, heb gekaveld. Bedr.; door het lot deelen: 't is geen goed, dat gekavelt en verdeelt kan worden. Brune. Zoo zegt men ook kiezen, of kavelen, d.i. kiezen, of bij het lot verdeelen. Door het lot verkrijgen, en, voords, op eene zeldzame wijs iets deelachtig worden: hij kavelt eer, zo wel voor 't een als 't ander lant. J. v. Burg. In juiste deelen scheiden, fijn berekenen: en is bij 't naareekenen van de loop der maane te bevinden, dat zij treflijk wel tij gekaavelt hadden. Hooft. Om gronden en getij te kavelen. Overz. v. Herveij. Van hier de spreek wijzen: tijd en tij kavelen - maat kavelen. Met

[p. 464]

den tijd zodanig te kavelen. Bogaert. Zoo veel is er aan gelegen, om tijd en tije wel te kunnen kavelen. Brune. Zoo dat zij geen tijdt van treffen konden kaavelen. Hooft. Zij zouden vlijtelijk maat kaavelen. Hooft. Onz., met hebben; loten: men kavelt, eer men die waren verkoopt. - Zulx men om 't opperbewindt kaavelen moest. Hooft. Van hier kaveling, dat niet alleen de daad van verdeeling door het lot, maar ook een deel aantoont: dat goed zal bij kavelingen verkocht worden. Zamenstell.: redekavelen, enz. Men kan dit woord tot kabel brengen, als eene verdeeling door een touw, een snoer, aantoonende. Dan, hierin is het denkbeeld van loten geenzins opgesloten. Misschien is het, daarom, beter, het zw. kafte en kaefting te hulp te nemen, beteekenende eenen kleinen, ronden staf. Dat men, ondertusschen, in de oudste tijden, zich, in het loten, van staven bediende, is bekend.