Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Hel]

HEL, z.n., vr., der, of van de hel; het meerv. is buiten gebruik. Eigenlijk eene verholene, verborgene plaats, overeenkomstig met het oude saksische hil, waarvan ons hol, verholen, en het hoogd. hüllen, verhüllen afstammen. In dien eigenlijken zin heet, nog, een verborgen onderruim, voor in een schip, waar blokken en touwen liggen, de hel. De kleermakers kennen dit haatlijke woord, wanneer men van hunne hel spreekt, waar sommigen de overgeschotene nieuwe lappen van laken, enz. verstoppen. Zoo noemt men ook een pakhuis, waar geslokene goederen bewaard worden, als mede de plaats, waar

[p. 263]

men schepen aan den ketting legt, met den naam van hel. De gewone beteekenis, ondertusschen, welke men aan dit woord hecht, is die van de verblijfplaats der verdoemden: in de hel komen. Die daar verblijf houden; tevens met het denkbeeld van gezagvoerers: over die daad juichte de hel. Helsche straf: eene hel op aarde hebben. Een onverdraaglijk verdriet: een kwaad wijf is eene hel in huis. Groote twist en krakeel: de hel bouwen. Het woord hel heeft, volgends de oostersche fabelkunde, in de overzetting van den Bijbel, ook de beteekenis van het schimmenrijk; gelijk het daar somtijds ook die van graf heeft. Hiermede komt de spreekwijs zoo donker als de hel overeen; ook heldonker, helduister. Van hier helsch. Zamenst.: helhond, helleveeg, hellewacht, hellewicht, enz.