Nederduitsch taalkundig woordenboek. A. B, C, D

[Buik]

BUIK, z.n., m., des buiks, of van den buik; meerv. buiken. Het verkleinw. is buikje. Elke buitenwaart gebogene rondachtige vlakte. Van hier de buik van een schip, van een vat, van een flesch, enz. Zoo heeft een muur eenen buik, wanneer hij, in het midden, uitgezet is. - Meer bijzonder, het voorste, gemeenlijk buitenwaart gebogene gedeelte der dierlijke ligchamen, anders het onderlijf genoemd: eenen buik hebben, krijgen. Pijn in den buik hebben. Den buik ontlasten. Eenen dikken buik hebben; ook overdragt., zwanger zijn. Van hier zijn eenige figuurlijke spreekwijzen ontleend, als: den buik dienen, meest voor het ligchaam zorgen. Den buik vooruit ste-

[p. 490]

ken, eene trotsche houding aannemen. Twee handen op eenen buik, twee menschen, die dezelfde neigingen en bedoelingen hebben. Bij de Ouden werd buik ook voor romp gebezigd. In navolging hiervan schreef Vondel: houwt hem 't hoofd wraakgierigh van den buik. Ook wordt het woord buik, somwijlen, met verachting, voor den geheelen mensch genomen: de Cretensen zijn luije buijcken. Bybelvert. Zamenstellingen zijn: buikachtig, buikdienaar, buikgordel, buikloop, buikloopig, buiknaad, buikpijn, buikriem, buikspraak, buikspreker, buikspreekster, buikstuk, buikvlies, buikvloed, buikwaterzucht, buikwee, buikworm, buikzuiverend, buikzuivering, enz.

Buik, oul. ook boech, hoogd. Bauch, zweed. buk, deen. Bug, angels. buce, komt van buigen.