Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1779

[Maart]

Den oorloog voor ses weken opgeschort.

- fol. 174 - Op den 2 maert hoorde men hoedat den tegenwoordigen oorlog nu voor den tijdt van ses weken opgeschort was, waerom alle de troupen nu op march, zijnde niet opperwaers meer moesten marcheren, hetwelck voor eenider tot groodt gevoelen van een aenstaende vrede veroorsackte temeer omdat door bevel van d'heeren van Brugge moesten gerepareet worden alle de lanteerenkens tot den wenteltrap dienende en dat nu alreede in 't werck geleijt waeren de blicke lampens tot een aenstande vieringe of deren vrede zijnen voortganck zal nemen of niet en konde - fol. 175 - niemant weten, want zulcks alles maer volgens presumatie was, zullende dit alles het eijnde moeten uijtwijsen.

Nieuwen ijsput gemackt.

Op den 7 maerte was over de Minnebrugge teenemal opgemackt eenen nieuwen ijsput den welcken is staende tusschen de Gentpoorte en de voorseijde Minnebrugge, zijnde dezelve sieraetelijck opgemackt met een poortken op de voornoemde veste, welckers hoedaenigheijdt hier noodeloos is aen te wijsen, want die ten allen tijden van ijdereen kan gesien worden.

Criminele sententie uijtgesproken in gebannen vierschaere door burgmeester en schepenen der heerlijckheijden van Zulte en Laeke, ten laste van Pieter Debro, filius Pieter, ende van David Debro zijnen broeder, baenstropers, boschrovers, etc. geexecuteert binnen de parochie van Zulte den 10 maerte 1779.

- fol. 176 - Criminele sententie uijtgesproken in gebannen vierschaere door borgmeester en schepenen der heerlijckheden van Zulte en Laeke, ten last van Pieter Debro, filius Pieter, ende van David Debro, zijnen broeder, baenstropers, boschrovers, etc., geexecuteert binnen de parochie van Zulte den 10 maerte 1779; zijnde dees sententien hier binnen Brugge te bekoomen bij Parin en La Croix, boeckdruckers, voor een stuijver. Ommedieswille, dat gij Pieter Debro, sone van Pieter en van Therese Sijnhaeve, - fol. 177 - oudt tusschen de 37 en 38 jaeren, geboortig der parochie van Zulte en voor U gevang aldaer woonagtig, visscher en schiptrecker van stijle, en gij David Debro, ook soon van Pieter en van dezelve Therese Sijnaeve, oudt 29 jaeren, geboortig, woonachtig en van slijle als Uwen broeder, U beijde zooverre hebt vergeten van benevens nog voorder complicen van jongs af tot korts voor U gevang troupsgewijse te gaen kanten, stelen ende rooven, de bosschen, boomen en kanthaegen in verscheijde - fol. 178 - plaetsen binnen dere parochie, alsook de koeijvette uijt de weijden en die ten deele te vertransporteren naer Uwe woonste ende ten deele die te verkoopen tot Vijve St.-Eloij, mitsgaeders door U brutael, roeckeloos en baldaedig leven U zoo vreeselijck te maecken dat de goede ingeseten uijt vreese van ongelucken en van hun leven te verliesen, daeraf den aenklagten aen het officie niet en hebben derven doen, alsmede dat gijl beijde zoodaenig den toom gevende aen Uwen boosaerdigen aerdt, niet bevreest en zijt geweest, ook benevens drij der zelve Uwe complicen - fol 179 - nu ledent ontrent de twee jaeren op de publicke baene tusschen Beveren en Haerlebeke ontrent den middernagt aen te houden den waegen en de peerden van sekeren Jan Van Belle, den welcken gelaeden was met mosselen en gedistineert naer Rijssel, mitsgaeders alsdan den hondt van den zelven Van Belle doodtgeslaegen hebbende met Uwe knotse stocken, waer gij beijde ordinairelijck waert voorsien als ook van degens en sackpistolen, den voornoemden Van Belle met gewelt hebt getrocken van zijnen waegen - fol. 180 - en den zelven zoodaenig geslaegen, zoo met de geseijde knotsestocken als met vuijsten, omme elck te hebben een vregt mosselen, dat hij genootsackt is geweest zulcks toe te staen om zijn leven te behouden en aldus daernaer door dezelve aggressien als verdwelmt zijnde nauwelijcks tot Haerlebeke is konnen geraeken, alwaer hij gedwongen is geweest te verblijven en zijnen broeder met den waegen voort te laeten vertrecken. Dat gij beijde benevens dezelve Uwe complicen ook zoo onbedagt zijt geweest ten verscheijde stonden insgelijcks stroupsgewijse gewapent met - fol. 181 - knotsestocken, degens en sackpistolen, de schiptreckers treckende de schepen van de stadt Gent tot hunne gedistineerde plaetse en aengekomen zijnde ontrent dere parochie, te beletten hunne reijse voort te setten met abominabel vloecken en swieren en het doen van afgreijselijcke dreijgementen dezelve treckers te ontweldigen van de lijne, midtsgaeders alzoo tegen danck en wille van de schippers hunne schepen te trecken en den vollen treckloon daervan te eijsschen, zoo onder ander is gebuert op den 16 april 1773 - fol. 182 - aen den schipper Matheus Dewaele den welcken gij beijde en de nog geseijde Uwe complicen par force hebt doen geven de vijfentwintg guldens die hij geaccordeert hadde te geven tot het trecken van zijn schip van St.-Denijs tot Haerlebeke, aen de schiptreckers Joannes Decuijper, Pieter Dekee ende Lucas Peirs dewelcke gij beijde en Uwe complicen hebt verdreijgt hun van 't leven te berooven ter plaetse die gij hun aenwees, waer 't dat sij het voorseijde schip nog voorder hadden getrocken en waerom sij zoo voorseijt is, het werck hebben moeten verlaeten - fol. 183 - boven dat gij beijde alom in differente herbergen en andere plaetsen verscheijde persoonen zonder de minste redenen deerelijck hebt geslaegen en mishandelt, mitsgaeders hebt gesproken met de aldergrootste misagtinge van de wet en van de justitie. Dat Uwe roekeloosheijden zooverre zijn gegaen en den boosaerdigen aerdt in U beijde zooverre is gewortelt dat gij David Debro publickelijck U hebt gevanteert onder abominaebel vloecken en swieren van seven persoonen te zullen vermoorden willende daerdoor te kennen geven geheel de wet deser parochie en bovendien - fol. 184 - nog twee huijsen in brandt te zullen steken, midtsgaeders om hals te zullen brengen den gonen die U van justiewege zoude hebben geapparendeert ende gij Pieter Debro ook niet alleen onder gelijck schroomelijck swieren, vloecken en blasphemeren, U insgelijcks hebt gevanteert van te moorden en te brandt stigten, nemaer ook nu ledent beth drij jaeren, des middernagts zijt gegaen naer den huijse van Louis Cottens, binnen dere parochie en op U kloppen de duere niet aenstonts opengedaen zijnde, die seffens op den vloer hebt geslaegen, waerdoor de luenen en grendels, - fol. 185 - midtsgaeders een stuck van den stijl waeraen de duere was hangende in stucken zijn gebroken ende gij in huijs gekomen zijnde als een raesenden mensch hebt geseijt dat gij aldaer waert gekomen om te mishandelen den schoonsone van den zelven Cottens, den welcken gij mogelijcks deerelijck zoude hebben gerieft, waer 't dat hij thuijs hadde geweest, alsmede ook dat gij op eenen anderen middernagt ten huijse van Pieter Himper geklopt hebbende op 't pretext van een glas genever te drinken, - fol. 186 - midtsgaeders den zelven Himper roepende dat hij de duere quaem opendoen, aenstonts aen dezelve duere hebt afgeschoten een fusicque ende aen hem Himper daernaer geseijt hebt dat gij hem zoude geschoten hebben waer 't dat hij dien nagt de duere hadde opengedaen. Dat gij Pieter Debro bovendien versuijmende en ter zijden stellende de eerbiedigheijdt die men schuldig is aen d'Heijlige sacramenten bij misagting en inreverentie der zelve op den 25 meij 1778 des middernagts zijnde ten huijse van Judocus Ketels aldaer al swierende, - fol. 187 - vloeckende ende blasphemerende, hebt geseijd dat gij den zelven nagt den pastor ende den koster zoude gaen opkloppen op het valsch pretext van Uwe moeder te administreren met d'Heijlige sacramenten ende effectivelijck daer naertoe zijt gegaen, als wanneer den pastor in meijninge zijnde dat Uwe moeder sieck en in perijkel van sterven was, met het Alderheijligste naer Uwen huijse is gekomen om Uwe geseijde moeder te administreren en alsdan heeft gesien en ondervonden dat Uwe moeder niet sieck was. - fol. 188 - Ter causen van alle welcke en voordere faiten niet lijdelijck in een landt van regte zonder condigne straffe, andere dieven, baenstropers, boschrovers, straetschenders, stoorders der gemeijne ruste, midtsgaeders geweldigaers en onteerders der Heijlige sacramenten ter exemple, en wanof gebleken is niettegenstaende Uwe hertnekkige loogeningen ende bewimpelingen, den regter om genoegen. Zoo is 't dat leemannen, borgmeester en schepenen der parochie en heerelijckhede van Zulte en Laeke, gesien den schriftelijcken criminelen heesch en de conclusien daerbij gemackt ende genomen, - fol. 189 - ten eender sijde jegens ende ten laste van U Pieter en David Debro, criminele verweerders ter andere, op alles gelet met advijs van regtsgeleerde postulerende in den raede van Vlaender, binnen de voorseijde stadt Gent, regt doende in criminele gebannen vierschaere wijsen en condemneren U Pieter en David Debro ter causen voorscheven aen het pelerijn binnen dere parochie door den schepregter op Uwen blooten rugge met scherpe roeden gegeesselt te worden, tot den loopenden bloede en t'eijnden - fol. 190 - dies gij Pieter Debro te worden gecolloquert in het tugthuijs provencial binnen de stadt Gent voor den tijdt van 25 consecutive jaeren en gij David Debro voor den tijdt van 20 naereenvolgende, omme geduerende dies respectivelijck aldaer te (te) wercken benevens de voordere tugtelingen alles naer slaekinge van vangenisse, condemnerende Uw beijde voorts in de kosten van den processe en misen der justitie ter tauxatie. Aldus gedaen in extraordenaire gebannen vierschaere en te zelven daege geexecuteert. Onderteeckent A. Vanrenterghem.

Twee persoonen binnen Brugge op eenen nagt verdroncken.

- fol. 191 - Op den 22 maerte gebuerde het dat er binnen Brugge twee persoonen op eenen nagt verdroncken. Zijnde den eenen den soon van sr. Brol, cuijper, den welcken 's avons ontrent den agt uren komende uijt een kelder ontrent den Augustinen, doordat het heel doncker was, met zijn been tegen de kaeij liep en dezelve daerdoor teenemael gequest zijnde, stuijcktte hij nog met zijn hooft op dezelve kaeije in 't waeter, waerdoor hij terstont stierf, waerschijnelijck al doodt zijnde eer hij in 't waeter viel, want - fol. 192 - hij daer terstont uijtgehaelt wiert, zoodaenig door het bloedt en slijck bestelt zijnde dat het wel een halve ure geduerde eer men konde onderscheijde wie zulcks was. D'ander was een vrouwe, woonende op Steenhouwersdijck in d'herberge genaemt Boomjen, dewelcke naerdat sij 's avons en misschien bijnaer den geheelen nagt met haeren man gekeven hadde, 's morgens ontrent den vijf uren uijtgegaen is, niet anders aenhebbende als haer onderock en hemde, zeggende hem den sloter van de geldtkasse die hij geduerig wilde hebben te zullen gaen brengen, sij de duere toegetrocken hebbende, - fol. 193 - heeft haer regt over haer duere met het hooft vooren over de kaeij geleijt haer zelven alzoo moetswilliglijck laetende met het hooft vooren in 't waeter vallen, ook terstont verdrinckende, hetwelck differente persoonen saegen tot zelfs eenen priester die sig besig was met kleeden en nog tot haer riep wat sij ging doen. Sij wiert ook terstont doodt uijt het waeter gehaelt, alzoo door haer eijgen moetwilligheijdt haer leven verliesende.

Groote dolheijdt van een peert.

Op den 27 maerte gebuerde het dat het peert van sr. Friese, molenaer - fol. 194 - binnen Brugge, teenemal dol geworden was, zoodaenig dat hetzelve uijt het stal gerogt zijnde, geloopen is in de singels tusschen de Cruijs- en Gentpoorte, alwaer het zoodaenig dol en verwoet geloopen heeft, dat het door raesernije eenen boom teenemael in stucken gebeten heeft en alzoo met het schuijm op zijn muijle in de veste loopende, heeft het sig zelfs zijnen kop onder 't waeter stekende laeten verdrincken, hetwelck een groodt geluck was dat het alzoo verdronck, want hadde het gelijck of 't martdag was, moeten in de stadt loopen het hadde mogelijcks seer veel menschen aen den hals gebragt.