Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1791 en 1792
(1987)–Jozef van Walleghem–
Auteursrechtelijk beschermd[Oktober](1 oktober 1792)Op den 1 oktober is 's morgens met de barge van Gend naer het Generaele Correctiehuijs der stadt Gend vergeleijt voor den Lijdt van 8 jaeren, den hengsteboer van welken hiervooren fol. [80] is gemelt, voor het trouwen van eene tweede vrouwe en ander begaene strafbaere faiten. Zulks is geschiet zonder voorafgaende publicke condemnatie of zonder dat door den zelven zooals de spraeke alsdan algemeen was, amende is moeten gedaen worden. (LXXVIII gaset van 1 oktober, etc.). | |
(4 oktober 1792)- fol. 110 - Op den 4 oktober, naemdag van Zijne Majesteijt den keijzer ende koning Franciscus den II, begonde 's morgens om 10 uren het carilion op den thoren te spelen tot naer den 12 uren. Om 11 uren wiert in de cathedraele kercke van St.-Donaes ten bijwesen van d'agtbaere heeren der collegiën door onsen eerweerdigsten heer bisschop afgesongen eene pligtige misse in volle musik gevolgt door den Te Deum Laudamus en het luijden van alle de klokken der cathedreale kercke ter oorsaek dat onze stadt tot nog toe zonder eenige besettinge is, hoorde men ten eijnde van desen doorlugten naemdag geene canonnen ronken op de stadtvesten nog te uijt de musquetterije welke telkens wanneer er besetting van militaire in de stadt is, met groote pligtigheijd door de militaire gedaen wordt. Nu weet men door verscheijde maeren die men daegelijks uijt het camp voor Rijssel ontfingt, dat ontrent 30000 mannen troupen die stadt hebben ingesloten en opgeheijst, maer dat door de belegerde den grootsten tegenstant gedaen wordt, door de Oostenrijksche wordt de stadt reets met gloeijende kogels bestormt, waerdoor reets verscheijde kerken en huijsen afgebrant zijn, zoodat men met ongedult de tijding afwagt wat er van die gewigtige onderneming die vele bloed zal kosten zal gewordenGa naar eind(83). (LXXX gaset 4 oktober, etc.). | |
(8 oktober 1792)- fol. 111 - Op den 8 oktober verneemt men dat er over eenige daege tot Deijnse bij Peteghem eene grooten brant ontstaen is, in de zoogenaemde Halle of Stadthuijs, midden op de Mart aldaer staende. Alle de effecten in dezelve berustende zijn teenemael benevens het heel gebouw door de vlammen vemielt geworden, welke zoo hevig geweest hebben dat den brant door het menig inleggende brandhout tot meer dan twee uren verre gesien is geworden. De schaede aldaer veroorsakt wordt geschat op meer dan tweeduijzent pond groote, dog geluckig zijn door desen brant geene andere onheijlen veroorsakt geworden, want over circa 100 jaer die Halle nog eens afgebrant hebbende, heeft men sedert dan de archiven der collegiekamer op eene versekerde plaetse bewaert, die ook behouden zijn. (LXXXI gaset van 8 oktober). | |
[pagina 152]
| |
(11 oktober 1792)Op den 11 oktober verneemt men door tijdingen uijt het camp voor Rijssel dat de belegeringe aldaer door de Oostenrijksche staet opgebroken te worden als de onmogelijkheijd voorsiende, om wegens het naderende wintersaisoen die stadt te veroveren, waerom men zegt dat er eerstdaegs binnen Brugge een groot getal militaire de winterkwartieren zullen betrekken, wat hieraf zij, zal door de gevolgen haest gesien worden. (LXXXII gaset 11 oktober, etc.). | |
(12 oktober 1792)- fol. 112 - Op den 12 oktober 's morgens tusschen 6 en 7 uren gebuerde in den winkel van sr. Frans BulckeGa naar eind(84) bij het Goude Kussen eene stoute diefte, waer eenen vremdeling zijnde een smousGa naar eind(85), behendig de duere opengedaen hebbende, uijt den winckel ontweerde twee lappen flour de cotton op den disch liggende, zulks door eenen der gebuers afgesien zijnde, heeft desen hem naergelopen tot in de Munte waer het gestolen goedt liet vallen, dog desen hem naerloopende heeft hem vast gehouden tot dat er schaedebeletters ter handt waeren, die hem seffens naer gedaen rapport in egte van gevangenis hebben beweegt, waer hij met zijne voordere complicen nauwkuerig zal onderhoort worden, die in eene herberg op de Vrijdagmart gelogeert zijn, wegens andere strafbaere faiten waermede zij betogen worden, want op den 15 oktober 's avons eene dochter publik over de Mart gaende, is ook door twee moetwillige aengerant, die haer de falie van 't hooft hebben getrokken en zoo er seffens geen volk op haer schreeuwen hadde toegekomen, zouden haer ook van haere juweelen ontrooft hebben. Van diergelijke strafbaere faiten hoort men bijnae daegelijks eenige zelfs tot het geven van gelt, met gewelt langs de straete's avons aengesproken wordende. (LXXXIII gaset 15 oktober, etc., op den 18 oktober volgende, dito). | |
(22 oktober 1792)- fol. 113 - Op den 22 oktober zijn alhier binnen Brugge 's middags met de barge van Gend aengekomen meer dan vijftig Fransche democraten, afgesakt en verdreven uijt het leger der vereenigde Fransche princen welke nog van menige andere zullen gevolgt worden. Zulks doet in 't algemeen geloven, het gerugt sedert eenige daegen verbreijt, dat het leger der uijtgewekene Fransche princen eene groote nederlaege ondergaen heeft en uijt welke door het heele Nederland ongemeijne en twistsoekende gissingen gemakt worden. (LXXXV gaset van 22 oktober, etc.). | |
(25 oktober 1792)Op den 25 oktober gefixeerden dag, op welken volgens d'algemeene spraek van menigvuldige deser stadt en omliggende plaetsen dat de Fransche met een vereenigt leger van 80000 mannen de Nederlanden langs verscheijde kanten zouden hebben overvallen en ons alle dompelen in eene zee van d'ellenden des oorloogs is er niets het minste voorgevallen behalvens dat er weder veele Fransche vlugtelingen zijn aengekomen, want van de duijsenden gerugten die er alle daeg worden verbreijt siet men tot nog toe geen effect nemen, terwijl andere nu willen doen gelooven dat er keijzelijcke troupen zullen toekomen temeer omdat geduerende den gepasseerden nagt alle de draeijers der bruggen hun hebben moeten alle ure veerdig houden en dat er door de schaedebeletters sterke patrouilliën zijn gedaen geworden. (LXXXVI gaset van 25 oktober, etc.). | |
[pagina 153]
| |
Vlamingen eenen inval in Vlaenderen zouden hebben gedaen en reets tot Meenen en Kortrijk zouden aengekomen zijn. Zulks veroorsakt een groote stoornisse in d'algemeene ruste temeer omdat men genoegsaem voorsiet dit alles maer door de nog zoogenaemde patriotten te worden verbreijt, van welke zommige reets met sekerheijd willen zeggen dat de Fransche morgen of overmorgen binnen Brugge zullen aenkomen, dog alle welpeijsende houden dit alles niet als voor verdigtels, zoodat nu meer als oijt alle maeren van welke men geene siet uijtvallen door alle gesinten verbreijt worden. | |
(29 oktober 1792)Op den 29 oktober waeren aen de barge van Gend op 't aenkomen meer als duijsent nieuwsgierige vergadert om te sien aenkomen, gelijk nu daegelijks geschiet meer als 50 mannen van het leger der Fransche princen, van welke aengekomen men nu met sekerheijd verneemt dat dezelve zooals men hier eerst zeijde door overmagt niet zijn moeten vlugten, maer voor den tijdt van drij maenden verlof hebben bekomen om van hetzelve leger afwesig te wesen. (LXXXVII gaset van 29 oktober, etc.). | |
(30 oktober 1792)- fol. 115 - Op den 30 oktober 's morgens saeg men door de stadt eene groote beweging van de nog zoogenaemde patriotsgesinde, die meijnden dat sij gewonnen waeren en seffens den keijser uijt 't heele Neerland gingen verslaen, en dit alleen op eene verdigte maere die hun uijt Oostende toegekomen was dat er verscheijde schepen met Fransche soldaeten toegekomen waeren en die stadt reets in besit hadden, dese maere wiert hoe langer hoe meer verbreijt tot dat men nog heden door egte maeren uijt Oostende van het contrarie onderricht was, welke niets anders meldeden dan dat er gisteren eenige schepen gelaeden met stokvisch waeren binnengekomen en dat er van 't aenkomen van eenige Fransche niets was. De patriotten die zulks hebben gelooft en verdicht worden nu zoo veel temeer bespot, omdat sij de stokvisschen voor Fransche militaire aensien hebben. |