Vaderlandsche historie. Deel 5

[p. 255]

VII.
Verdrag, waar by Gelder en Zutfen aan Karel den V. worden afgestaan.

Op den zevenden van Herfstmaand, sloot de Keizer hier een verdrag met hem, waarby, Willem zig verbondt ‘het regtzinnig geloof, in zyne landen, te zullen bewaaren, en de opgekomen' nieuwigheden te zullen afdoen. Voorts, deedt hy afstand van de Verbindtenissen, met den Koning van Frankryk, met den Hertog van Holstein, die zig Koning van Deenemarke noemde, en met den Overweldiger van Zweeden, aangegaan, beloovende, voortaan, den Keizer en den Roomsch-Koning getrouw en onderdaanig te zullen zyn. Van zyn Regt op het Hertogdom Gelder en het Graafschap Zutfen stondt hy voor altoos af, ten behoeve des Keizers. De Stad Amersfoort zou hy ook terstond overgeeven. Daarentegen, beloofde de Keizer hem, in 't bezit van 't Hertogdom Gulik, te zullen herstellen, hem met het zelve, zo wel als met het Hertogdom Kleeve, verlydende, gelyk, kort hierna, geschiedde^(f). Sittard en Heinsberg alleen zouden in 's Keizers magt blyven^(g).’ Het verdrag behelsde nog eenige andere byzonderheden, met welken wy ons niet ophouden. Weinige dagen hierna, deeden de Staaten van Gelder en Zutfen den Keizer, in zyne Tente voor Venlo, hulde. De Keizer bevestigde, van zynen kant, hunne Privilegien, beloofde geene Ampten te zullen geeven dan aan bekwaame luiden, die 's Lands taale spreeken konden, en de Ampten, in eigener per-

(f) Vide Cod. Diplom. post Teschemach. Annal. Cliv. p. 163.

(g) Groot-Geld. Plakaatb. I. Deel, Praelim. Punct. c. 20.

[p. 256]

soon, bedienden. In 't byzonder, verbondt hy zig, geenen Stadhouder over Gelder en Zutfen te zullen stellen, dan die 's Lands taale kundig was. Hy hadt, kort te vooren, den Prins van Oranje, Stadhouder van Holland, met dit Ampt beschonken. Wyders beloofde de Keizer, de Landen met geene schattingen te zullen bezwaaren, dan in welken Baanerheeren, Ridderschap en Steden, deugdelyk en naar onder gewoonte, bewilligd zouden hebben^(h). Van alle deeze punten werden den Staaten, sedert, open' Brieven verleend, die, op den twee-entwintigsten van Grasmaand des jaars 1544, te Spiers getekend waren⁽ⁱ⁾. De Prins van Oranje hadt, ondertusschen, terstond na 't sluiten van 't Verdrag te Venlo, eerst te Nieuwmegen en vervolgens in de andere Steden van Gelderland, en op den laatsten van Herfstmaand, ook te Amersfoort^(k), uit 's Keizers naam, insgelyks, de hulde ontvangen^(l). Maarten van Rossem, die, onder veele anderen, mede over 't sluiten der overeenkomst met den Keizer gestaan hadt, ging, sedert, over in zynen dienst^(m). Karel de V. zag zig dus, eindelyk, na eenen bloedigen en langduurigen oorlog, in 't gerust bezit gesteld van het Hertogdom Gelder en het Graafschap Zutfen. Deeze twee Landschappen waren de laatsten der Nederlanden, met welken hy zyn uitge-

(h) Groot-Geld. Plakaatb. I. Deel, Praelim. Punct. c. 27.

(i) Groot-Geld. Plakaatb. I. Deel, Praelim. Punct. c. 32.

(k) Goudhoeven bl. 613.

(l) Henr. van Erp, Chron. bl. 118.

(m) Pontanus Libr. XII. p. 833, 836.

[p. 257]

strekt gebied vermeerderde, voerende hy, wegens de heerschappye over dezelven, van deezen tyd af, zonder iemants wederzeggen, in zyne open' brieven, zeventien byzondere titels, als Hertog van Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelder; als Graaf van Vlaanderen, Artois, Henegouwen, Holland, Zeeland, Namen en Zutfen; als Markgraaf des Heiligen Roomschen Ryks of van Antwerpen, en als Heer van Friesland, Mechelen de Stad, Steden en Landen van Utrecht, Overyssel en Groningen.