Vaderlandsche historie. Deel 3

XXX. De Edelen en Steden besluiten een groot getal van Oorlogschepen uit te rusten. 1438.

De Ridderschap en Steden van Holland en Zeeland, tegen Bloeimaand des jaars 1438, ter algemeener Dagvaart beschreeven zynde, namen dan andere besluiten. Zy stelden vast, dat men den tyd te vergeefs met handelen spilde, en dat de Oorlog tegen de Oosterlingen, met allen ernst, begonnen en voortgezet moest worden. Straks daar op, gavenze, op den naam van Hertoge Filips, een bevel uit ‘om alle groote Schepen, als Hulken, Kraayers, Ballengiers, Buizen, Koggen, Evers, en anderen, die in 't Land gevonden werden, binnen veertien dagen, van want, bussen en ander gereedschap, te voorzien, en in staat te stellen, om zee te kiezen. Ook moest elk zig gereed houden, om te konnen ten oorlog trekken, daar 's Lands dienst hem vereischen zou. Eindelyk stelde men orde, om tusschen den dag der tekeninge van het bevel, zynde den zestienden van Bloeimaand, en Pinksteren daar aan volgenden, welk Feest toen op den eersten van Zomermaand viel, op stapel te zetten

[p. 535]

en voorts spoedig af te timmeren een getal van omtrent tagtig Baardsen, zynde eene soort van Oorlogschepen, die, door de volgende Steden en Dorpen, moesten geleverd worden. Haarlem vier; Delft twee; Leiden twee; Amsterdam vier; Gouda twee; Alkmaar twee; Hoorn met zyn toebehooren, vier; Rotterdam een; Vlaardingen een; Schoonhoven een; Heusden een; Oudewater een; de Stede en 't Land van Woerden een; Gorinchem een; Enkhuizen twee; Grootebroek twee; Medenblik twee; Monnikendam en Edam met de Dorpen in Waterland en van den Zeevang zeven; Purmerende en Purmerland een; Schellinkhout en Wydenesse een; Hem, Venhuizen en Zybekarspel een; Hoogtwoude een; Spanbroek een; Abbekerk een; Westwoude een; alle de Dorpen onder het Baljuwschap van Kennemerland en Friesland vyf; Schagerkogge een; Koedyk, met alle de Dorpen die op Nieuwburg hoefden, een; Beverwyk en Wyk op Zee een; Westzaanden en Krommenye een; Naarden, Muiden en Weesp met de Dorpen in Gooiland drie; de Dorpen van Amstelland een; 't Land van Texel twee; 't Land van Wieringen een; de Stad Middelburg een groote; Zierikzee een groote; Reimerswaale een; Goes een; Thoolen een; Poortvliet een; Brouwershaven een; Westerschouwe een; Vlissingen een; Veere twee; Kortgeene een; S. Maartensdyk een; Briele twee; en Goedereede een^(a).

(a) Zie het Plakaat, uit het Vierde Memoriaalb. van Rose gequot. B. 2. loc. fol. 9. by De Riemer 's Gravenhage, II. Deel, bl. 409.

[p. 536]

Wy hebben den inhoud van dit bevel een weinig omstandiger willen te boek stellen, om te toonen, op welk eene wyze, men zig, ten deezen tyde, hier te Lande, tot eenen Oorlog ter Zee in staat stelde. Ook ziet men 'er uit, welke Plaatsen het meeste belang by de Oostersche vaart hadden, te weeten de Steden en Dorpen van het Noordelyk gedeelte van Holland, Haarlem en Amsterdam hier onder begreepen. Aanmerkelyk is 't ondertusschen, dat men hier Dordrecht in 't geheel niet genoemd vindt. Veelligt heeft de Regeering deezer Stad, in deezen Oorlog, niet willen stemmen: en kan dit ééne der redenen geweest zyn, waarom zy, door Hertoge Filips, in 't jaar 1441, geheel veranderd geworden is^(b).

(b) Regeer. Lyst by Balen bl. 289.