Vaderlandsche historie. Deel 3

Waarom hy de Goede bygenaamd is.

Graaf Willem de III. heeft, of by zyn leeven, of ten minsten kort na zynen dood, den bynaam van den Goeden gedraagen^(v): en onder deezen bynaam, is hy, by de laatere Schryvers, meest bekend geweest. 't Zy dat dezelve goedertieren, vroom of Godvrugtig betekene, uit het gene van zyne bedryven tot onze kennis gekomen is, beken ik niet te konnen opmaaken, waarom dezelve zo byzonderlyk op hem gepast is geworden. Men mag, met reden, twyfelen, of de Geestelyken van zynen tyd hem een goed hert toedroegen: want, schoon hy maar weinige jaaren geregeerd hadt, toen hy een Kapittel van S. Pieter te Middelburg stigtte^(w), 't welk

(v) Wilhelm. Procurat. ad annum 1328. p. 682. Fragm. Chron. Vet. apud Mattheum Anal. Tom. I. p. 62, 63.

(w) Beka in Guidone p. 107.

[p. 236]

hem de gunst der Geestelykheid scheen te moeten doen winnen; toonde zyn handel in 't Stigt, sedert, hoe weinig hy haar ontzag. Ook bleek dit, uit een bevel, in 't jaar 1328, door hem gegeven, waar by verbooden werdt ‘eenige Landen, Ambagten of tienden aan Kloosterlingen te verkoopen: willende den Graave niet gedoogen, dat zyne inkomsten, door dit aankoopen van Geestelyke goede, ren, verminderd werden^(x).’ Zulk een gedrag kon hem den naam van Goeden niet doen verwerven by de Geestelykheid. Doch een enkel voorval heeft somtyds gelegenheid gegeven, om den Vorsten bynaamen toe te passen, die hun geenszins gevoegd zouden hebben, als men, op den algemeenen loop hunner bedryven, behoorlyk agt geslaagen hadt. Men vindt, dat Graaf Willem eenen Kruistogt naar 't Heilig Land in-'t hoofd hadt, en andere Mogendheden hier toe zogt te beweegen^(y). Zekere Venetiaan, Marinus Sanuto genaamd, die zig, omtrent den jaaro 1324, veel moeite gaf, om deeze onderneeming voort te zetten, vervoegde zig, terstond, by Graave Willem, by wien hy merkelyken ingang vondt⁽³⁾, en voor wien hy

(x) Brief van Willem III. by Brandt Hift. der Reform. I. Deel, bl. 25.

(y) Wilhelm. Procurat. ad annum 1332. p. 716, 717.

(3) Wide Marin. Sanut. Epist. VI. p. 298. VII. p. 299. VIII. p. 300. In deeze twee laatste Brieven, geeft Sanuto onzen Graave zyne vollen titel, op deeze wyze: Gulielmus Comes Hanonioe, Vlandioe & Xilandioe ac Frixioe Dominus. Hy hadt een Boek geschreeven, over de middelen, om het Heilig Land te winnen en te behouden, 't welk hy den Graave hadt aangebooden. Zie Epist. XIV. p. 303.

[p. 237]

zo groote agting gekreegen hadt, dat hy, in verscheiden' zyner Brieven ‘den Graaf van Henegouwen aanmerkt, als den bekwaamsten, om Lodewyk van Beieren, met den Paus, te bevredigen^(z).’ Veelligt heeft men 's Graaven yver, om de Kruisvaart voort te zetten, voor zulk een voldoend bewys zyner Godvrugtigheid gehouden, dat men hem, hierom alleen, den bynaam van Goeden of Godvrugtigen waardig geoordeeld heeft.

(z) Marin. Sanut. Epist. XVII. p. 310. conf. Epist. XVI. p. 307. Epist. XIX. p. 312. Epist. XXI. p. 314.