Vaderlandsche historie. Deel 3
(1750)–Jan Wagenaar–
AuteursrechtvrijXXI. Verschil van verscheiden' Steden met Dordrecht over 't Stapelregt.Dordrecht, thans de voornaamste Koopstad van Holland, hadt, in 't jaar 1299, van Graave Jan den I. en van Jan van Avennes, het Voorregt verkreegen, dat alle Wynen, Graanen, Houtwaaren en andere Koopmanschappen, die de Merwe en de Lek afgebragt werden, aldaar geveild moesten worden, eer zy verder mogten worden gevoerd. De Tollenaars van Geervliet en Stryenmonde kreegen, ten zelfden tyde, bevel, om geene Koopwaaren de Tollen voorby te laaten, ten ware hun bleeke, dat dezelven te Dordrecht gekogt warenGa naar voetnoot(o). Dit Voorregt werdt, federt, nog nader bevestigd, en verder uitgebreid, en in 't ge- | |
[pagina 209]
| |
meen Stapel-regt genaamd. Willem de III. voegde 'er verscheiden' Voorregten by. Om den Oosterschen handel naar Dordrecht te trekken, hadt hy, in 't jaar 1313, den Oosterlingen tolvryheid verleend van alle waaren, die zy aldaar ter markt brengen zoudenGa naar voetnoot(p). En in 't jaar 1322, verleende hy den Dordrechtenaaren tolvryheid, door alle zyne LandenGa naar voetnoot(q). Zo dat het geenszins vreemd schynen moet, dat die van Dordrecht, zo zeer begunstigd, den Graave; in 't volgend jaar, zo rykelyk eene Bede toestonden. Doch de gunst, die Dordrecht genoot, en, zo men wil, ook het misbruik, dat 'er die Stad van maakte, stak den anderen Hollandschen Steden in 't oog: vooral, morde men, over 't Stapelregt. Men vondt het vreemd en onredelyk, dat elk genoodzaakt werdt, de bovenlandsche waaren te Dordrecht te moeten koopen. De gantsche Gemeente van Noordholland, waar door men, ten deezen tyde, al 't Land tusschen de Maaze en Kennemerland verstondt, spande dan samen. De Dordrechtsche Koopluiden werden aangetast en van 't hunne beroosd. Die van Dordrecht namen hier wraak over van de Noordhollanders. De oneenigheid scheen tot eenen volslaagen binnelandschen Oorlog te zullen uitbarsten. Doch de Graaf, door zynen Broeder, Jan van Beaumont, die, als Heer van Gouda en Schoonhoven, 't belang der Noordhollanderen voorstondt, onderrigt van de | |
[pagina 210]
| |
Dordrechtsche knevelaaryen, kwam 'er, met zyn gezag, tusschen beide. De dienst, hem, zo onlangs, door die van Dordrecht, gedaan, verhinderde hem niet, Heirvaart tegen de Stad te doen beschryven. 't Gerugt hier van was genoeg, om haar 't hoofd in den schoot te doen leggen. Zy deedt eene bezending aan den Graave, en verwierf, met veel moeite, vergiffenis van 't gebeurde. Ook behieldt zy, ter naauwer nood, de oude Voorregten: alzo de Graaf oordeelde, dat dezelven haarGa naar margenoot+ met regt benomen mogten worden. Dit gebeurde, in 't jaar 1325Ga naar voetnoot(r). |
|