De fûgel fan Oegel

[p. 72]

XVI It briefke fan de professor.

De oare moarns is der al in telegram fan de professor. Hy is fan doel tiisdeitojoun to kommen.

‘Dat is joun,’ seit Tseard, ‘mei ik ek komme?’

‘Jawis,’ anderet master, ‘en nim heit en mem ek mar mei.’

‘Ik wit hwat oars,’ seit masters juffer, ‘Tseard en syn heit komme hjirre en ik gean joun nei frou Anema. Ik haw it neat op dy man stean.’

‘Moat omke Douwe der ek by?’ freget Yfke, mar neffens master hat dy yn 'e wike gjin tiid. Hy wie fan doel om sneon wer to kommen.

Jouns om acht ûre skillet de professor oan. Hy is allinne. ‘Sa, nou moatte jo my fuort fortelle, hwer't jo dy fûgel wei ha.’

‘Gean earst mar ris efkes sitten,’ seit master en hâldt de professor in doas segaren foar, ‘ik woe jo earst freegje hwer't jo jou fûgel wei ha.’

‘Ikke,’ stammeret de professor, ‘dat witte jo dochs! Nei jierren fan ûndersyk en krusingen...’

‘Krekt,’ seit master, ‘sa binne wy der ek oan kommen.’ ‘Dat bistiet net,’ seit de professor, ‘dêr binne harsens foar nedich.’

‘Krekt,’ laket master, ‘dêrom kin dy fan ús ek sjonge! Ik bin tige muzikael!’

‘Hwer hawwe jo dy fûgelkennis opdien? Ik ha der jierren foar studearje moatten.’

‘Soks waeit my samar oan.’

‘Hoefolle moatte jo foar dy fûgel ha?’

‘Sinten hoech ik net,’ anderet master, ‘en Anema ek net. Wy hawwe de auto forkoft en kinne ús wol even rêdde.’

[p. 73]

‘Mar oars haw ik net.’

‘Jo hawwe miskien ien of oare mesjine dy't wy brûke kinne.’

‘Dat is de ôfdieling fan de frou, dy giet oer de mesjines. Dêr haw ik gjin forstân fan.’

‘Hwat fynt jou frou al sa út?’ wol Anema witte.

‘Eh... eh... ja, dy mesjine dêr 't wy mei de bosk yn west ha... enne... enne...’

‘Hawwe jo wolris lêst fan dieven?’ freget master.

‘Dieven?... Hwat bidoele jo?’

‘Nou krekt hwat ik siz. Jo witte dochs wol hwat in dief is. Hjir hat fan sneon op sneintonacht al ien west en by Anema's ek.’

‘Né... by ús fan snein... op... né... ik wit fan gjin dief. By ús is ek neat to stellen.’

Master glimket. Dêr forpraette de professor him raer.

‘As ik útfine koe,’ forfettet master, ‘dan wist ik wol hwat ik útfoun.’

‘O ja,’ seit de professor, ‘hwat dan?’

‘In robot.’

De professor forblikt. ‘In robot?! Hoe dat sa?’

‘Och, dat liket my noflik ta.’ Hy kin de sommen fan de bern neisjen en al sa mear.’

‘Kin jou frou net ien foar ús útfine,’ freget Anema, ‘miskien dat wy dan ruilje kinne.’

‘Marre... mar...,’ stammeret de professor, ‘dêr sit jierren wurk yn. Dat is samar net klear. Dan kin de fûgel wol dea wêze.’

‘Ha jo ek net mear ien yn foarrie?’ master wer.

‘Né... net mear... ik jow leaver jild.’

[p. 74]

‘Hwat hiene jo tocht, neam ris in bidrach.’

De professor lûkt de foarholle yn tearen en prakkesearret. ‘Fiifentweintich goune,’ seit er dan, ‘hoe liket dat?’

‘Hahaha,’ laitsje se allegearre, ‘fiifentweintich goune.’ ‘Is it tofolle? Dan wol ik wol hwat sakje.’

‘Nou moatte jo ris earlik sizze, professor,’ seit master, ‘hokfoar fûgel is moaijer, uzes of jowes.’

‘Dat hat de jury al útmakke,’ is't andert. ‘Mines is moaijer. Nou ja, dy fan jo kin sjonge... mar hwat makket dat út.’

‘Né,’ seit master, ‘dat makket ek neat út. Tseard kin sjonge en Yfke net, mar dêrom is Tseard noch net djûrder as Yfke. Mar, om op de fûgels werom to kommen, jo seine dat jou fûgel de djûrste op 'e hiele wrâld is, hwer skatte jo him op?’

‘Op in heal miljoen,’ anderet de professor.

‘Dan moat ik dat ek foar mines ha,’ bislút master. ‘Ik wol der in goune ôfdwaen yn forbân mei dy iene punt, mar fierder gean ik net.’

De professor kriget syn hoed en giet stean.

‘Dan falt der net mear oer to praten,’ seit er.

‘Jo sille der wol mear fan hearre. Dy fûgel sil ik ha. Goeijendei!’ En fuort is er.

‘Dat is dat,’ seit master, ‘ik bin tige binijd hwat se nou dwaen sille. De fûgel moat mar nei de souder, dêr moat de robot mar op passe.’

As Tseard en heit fuort sille, komt krekt Pakstra masters stekje yn. Hy hat in grou boek ûnder 'e earm.

‘Ik ha nijs,’ seit er, ‘kom noch even mei.’ Yn 'e keamer leit er it boek op 'e tafel en blêddet der yn.

[p. 75]

‘Is hy dit of net?’ freget er en wiist op in foto.

‘Ja,’ roppe se allegearre, ‘dat is hy.’

‘Hwa is't?’ seit Yfke.

‘Harkje mar,’ anderet Pakstra, ‘it stiet der ûnder.’

Jan Hogeveen, bijgenaamd Lange Janus, geboren 29 februari 1920 te Amsterdam.
Gezocht wegens diefstal, oplichterij en verduistering. Op 25 juli ontsnapt uit de gevangenis te Leeuwarden, sindsdien spoorloos. Vermoedelijk in gezelschap van Hendrik Lageveen, bijgenaamd ‘de professor.’

‘Dat is Oegel,’ ropt master.

‘Ja,’ seit Pakstra, ‘dat woe ik jimme freegje. Der stiet wol in foto fan Lageveen yn 't boek, mar ik ken de professor net, dus kin ik it net sjen.’ Master skodhollet as er de foto sjocht. Dat is hy net. It liket der net op. En dochs komt er my bikend foar. Hwer haw ik dy man faker sjoen... Dus Pakstra, dy Hogeveen kinne jo ynrekkenje?...’

‘Né,’ seit Anema, ‘noch net dwaen. Dan forbalje wy de hiele saek. As't kin moatte wy it hiele saekje yn ien kear opromje. It is dêr grif gjin suvere kofje. Hwat se útspoekje wit ik net, mar folle goeds is't net.’

‘Soene se hjir fannacht net komme?’ seit Tseard. ‘De professor sei dochs dat er perfoarst de fûgel ha wol.’

‘Dat soe bêst kinne,’ ornearret master. ‘Wy moatte fannacht mar wacht hâlde. As jo hjir fannacht komme Anema en jo ek Pakstra...’

‘En ik ek,’ ropt Tseard.

[p. 76]

‘Dan meist it wol even tsjin mem sizze,’ seit Anema. ‘Wy bliuwe hjir dan mar.’

‘Gean dan ek even by my thús oan,’ freget Pakstra, ‘as der in boadskip komt, kinne se my hjir fine.’

‘Giest mei Yfke?’ freget Tseard.

De memmen fûterje raer. ‘Aenst binne jimme siik,’ sizze se, ‘sliep krije jimme net mear.’

‘Mem tocht dochs al dat ik siik wie,’ seit Tseard, ‘der foroaret dus neat.’

Masters juffer sil fannacht mar by frou Anema bliuwe. ‘Ik ha skjin myn nocht,’ seit hja, ‘alle dagen is der wol hwat.’ ‘Forjit de nachten net,’ suchtet frou Anema.