Over handschriften en handschriftenkunde

Tien codicologische studiën

[p. 191]

Literatuurlijst

In de Literatuurlijst is alle in de tekst, voetnoten en toelichtingen genoemde bibliografie opgenomen. Daarbij is alleen afgezien van literatuuropgaven met betrekking tot de voorbeelden ter demonstratie van het betoog in IX: Paradox over den grooten nood der Nederlandsche philologie. Als leidraad voor titelbeschrijving en alfabetisering zijn de daarvoor geldende Nederlandse regels gevolgd, met dien verstande dat voor verschillende werken van één auteur en verschillende uitgaven van één werk de chronologische volgorde gekozen is.

Voor een viertal periodieken zijn de volgende afkortingen gebruikt:

Leuv. B.	-	Leuvense Bijdragen;
Med. V.A.	-	Verslagen en Mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie;
N. Tg.	-	De nieuwe Taalgids;
Ts.	-	Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.

Achten, Gerard und Hermann Knaus: Deutsche und niederländische Gebetbuchhandschriften der Hessischen Landes- und Hochschulbibliothek Darmstadt. Darmstadt, 1959. Die Handschriften der Hessischen Landes- und Hochschulbibliothek Darmstadt. Herausgegeben vom Direktor der Bibliothek.

Acquoy, J.G.R.: Het klooster te Windesheim en zijn invloed. Utrecht, 1875-80. 3 dln.

Album belge de diplomatique. Recueil de fac-similés pour servir a l'étude de la diplomatique des provinces belges au moyen age. Publié sous la direction de H. Pirenne. Bruxelles, 1909.

Album belge de paléographie. Recueil de spécimens d'écritures d'auteurs et de manuscrits belges (VII^e-XVI^e siècles) par J. van den Gheyn S.J., Bruxelles, 1908.

Apers, René F.: Ferdinand van der Haeghen en het ontstaan der Bibliotheca Belgica. In: Lode Baekelmans ter eere 1945 I. Antwerpen, 1946; 107 vlgg.

Atlas der Nederlandsche palaeographie bewerkt door H. Brugmans en O. Oppermann. 's-Gravenhage, 1910.

Axters o.p., Stephanus: Mystiek brevier. Verzameld en ingeleid door -. I Het Nederlandsche mystieke proza. Antwerpen, 1944.

Axters o.p., Stephanus: Geschiedenis van de vroomheid in de Nederlanden. Antwerpen, 1950-'60. 4 dln.

Beatrijs. Eerste integrale reproductie van het handschrift, naast de tekst in typographie, onder de leiding van A.L. Verhofstede; met een bijdrage van J. van Mierlo S.J.;

[p. 192]

een beschrijving van de codex door G.I. Lieftinck; een bibliographie door Rob. Roemans en een nota betreffende de middeleeuwse schrift door Louis de Man. Tweede aanzienlijk vermeerderde druk. Antwerpen, 1948.

Bedudinghe Die - naden sinne van Sunte Augustijns regule, met nota's, glossarium. Uitgegeven door Karel de Flou. Gent, 1901.

Benecke, Georg Friederich: Beyträge zur Kenntniss der alt-deutschen Sprache und Litteratur. Göttingen, 1810-1832. 2 dln.

Besterman, Theodore: Les débuts de la bibliographie méthodique^3. Paris, 1950.

Beuken, W.H. Het Middelnederlandse gedicht Vanden levene ons Heren. Purmerend, 1928-1929. 2 dln. I. Inleiding met kritische kommentaar (Proefschrift Utrecht). II. Uitgave van alle teksten.

Bibliotheca Belgica. Bibliographie générale des Pays Bas (door F. van der Haegen, Th.J.I. Arnold e.a.). Gand, 1880 -.

Bibliotheca hagiographica latina antiquae et mediae aetatis ediderunt Socii Bollandiani. Bruxellis, 1898-1901. 2 dln.

Bieler, Ludwig: The grammarian's craft. A professional talk. Folia X (1958) nr. 2; pag. 3 vlgg.

Bliscap. Die eerste - van Maria. Opnieuw uitgegeven en toegelicht door Willem de Vreese. 's-Gravenhage, 1931.

Bliscap, De sevenste - van Maria, mysteriespel der 15^e eeuw; uitgegeven door K. Stallaert. Gent, 1887.

Bo, L.L. de: Westvlaamsch idioticon, bewerkt door- en heruitgegeven door Joseph Samyn. Gent, 1892.

Boec, Dat - der minnen. (Die Rede von den 15 Graden). Door J.M. Willeumier-Schalij. Leiden, 1946. Proefschrift Leiden.

Boendale, Jan van: Fragment uit Jans teesteye. Uitgegeven door M. de Vries. Verslagen en berigten uitgegeven door de Vereeniging ter bevordering der oude Nederlandsche letterkunde II (1845) 58 vlgg.

Boendale, Jan van: Jans teesteye. In: Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw... uitgegeven door F.A. Snellaert. Brussel, 1869.

Boeren, P.C.: De bibliotheek van de Brusselse kanunnik Nicolaus Clopper Sr. Het Boek XXX (1950-'51) 175 vlgg.

Bogeng, G.A.E.: Der Bucheinband in seiner Entstehung und Fortbildung. Archiv für Geschichte des Buchwesens I (1956-'58). 3 vlgg.

Boitet, Reinier: Beschryving der stadt Delft,... nevens derzelver voorregten, handvesten, previlegien en regeeringsvorm, alles t'zamengestelt en getrokken uit oude hantschriften, memorien en brieven door Verscheide Liefhebbers en Kenners der Nederlandsche oudheden. Delft, 1729.

Borchgravinne, De - van Vergi. Diplomatische uitgave van het Hulthemse handschrift. (Koninklijke Bibliotheek te Brussel). Bezorgd door A. van Loey. Leiden, 1949. Textus minores 9.

Brink, Jan ten: Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Geïllustreerd onder toezicht van J.H.W. Unger. Amsterdam, 1897.

Briquet, C.M.: Les filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier dès leur apparition vers 1282 jusqu'en 1600. Genève, etc., 1907. 4 dln.

Brouwer, H.: Beknopte handleiding tot de kennis van het Nederlandsche oude schrift. Naarden, 1941. Bibliotheek voor geslacht- en wapenkunde 9.

Brouwer, H.: Atlas voor Nederlandsche palaeographie. Amsterdam, 1944.

[p. 193]

Bruin, C.C. de: Middelnederlandse vertalingen van het Nieuwe Testament. Groningen, 1935. Pag. 1-232, Proefschrift Utrecht 1934.

Bulletin codicologique. Bibliographie courante des études relatives aux manuscrits. I (1959) -. Door het tijdschrift Scriptorium uitgegeven in samenwerking met het in de Koninklijke Bibliotheek van België te Brussel gevestigde Centre belge d'archéologie et d'histoire du livre.

Campbell, M.F.A.G.: Annales de la typographie néerlandaise au XV^e siècle. La Haye, 1874. 1^e-4^e Supplément. La Haye, 1878-1890.

Casson, L.F.: The mediaeval manuscripts of the Grey collection in saleroom and bookshop. Quarterly bulletin of the South African Library XIV (1959) 3 vlgg.

Catalogue of books printed in the XVth century, now in the British Museum. Part IV. Italy: Subiaco and Rome. London, 1916.

Catalogue des manuscrits de la Bibliothèque Royale de Belgique par. J van den Gheyn [e.a.] Bruxelles, 1901 -.

Catalogus codicum hagiographicorum qui Vindobonae asservantur in Bibliotheca privata Serenissimi Caesaris Austriaci. Analecta Bollandiana XIV (1895) 231 vlgg.

Catalogus codicum manuscriptorum Bibliothecae regiae. Vol. I Libri theologici. Hagae Comitum, 1922.

Catalogus van de openbare bibliotheek te Arnhem. [Door P. Nijhoff]. Arnhem, 1858.

Catalogus van de openbare bibliotheek te Arnhem. [Door W.F.C. van Laak]. Arnhem, 1883.

Churchill, W.A.: Watermarks in paper in Holland, England, France, etc., in the XVII and XVIII centuries and their interconnection. Amsterdam, 1935.

Cleemput, J. van: Friedrich Wilhelms Corpus der altdeutschen Originalurkunden bis zum Jahre 1300. Wetenschappelijke Tijdingen XVII (1957) 57 vlgg., 345 vlgg. en 441 vlgg.

Codex argenteus Upsaliensis jussu Senatus Universitatis phototypice editus [a O.v. Friesen & A. Grape]. Upsaliae, 1927.

Collection. The Dyson Perrins -. (Part I. With an introduction by Francis Wormald.) London, 1958-1960. 3 dln.

Dain, A.: Les manuscrits. Paris, 1949. Collection d'études anciennes.

Delisle, Léopold: Le cabinet des manuscrits de la Bibliothèque Impériale. Paris, 1868-'81. 4 dln.

Dene, Ed. de: De warachtighe fabulen der dieren. Brugghe, P. de Clerck, 1567. Met afb.

Deschamps, J.: De Middelnederlandse vertalingen van de Legenda aurea van Jacobus de Voragine. Handelingen van het twee en twintigste Nederlands philologencongres. Groningen, 1952; 21 vlg.

Deschamps, J.: Die mittelniederländischen Uebersetzungen der Dialoge Gregors des Grossen. Neuphilologische Mitteilungen LIII (1952) 466 vlgg.

Deschamps, J.: De Limburgse Aiolfragmenten. Spiegel der letteren I (1956-1957) 1 vlgg.

Deschamps, J.: De herkomst van het Leidse handschrift van de Sint-Servatiuslegende van Hendrik van Veldeke. Handelingen XII (1958) 53 vlgg. van de Zuidnederlandse Maatschappij voor taal- en letterkunde en geschiedenis.

Diringer, David: The alphabet, a key to the history of mankind. London, 1952.

[p. 194]

Diringer, David: The hand-produced book. London, 1953.

Diringer, David: The illuminated book, its history and production. London, 1958.

Draak, Maartje: De Middelnederlandse vertalingen van de proza-Lancelot. Amsterdam, 1954. Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Nieuwe reeks, deel 17, n^o. 7.

Durrieu, Paul: La miniature flamande au temps de la cour de Bourgogne. Bruxelles, 1921.

Ebbinge Wubben, C.H.: Over Middelnederlandsche vertalingen van het Oude Testament. 's-Gravenhage, 1903. Proefschrift Leiden.

Elslander, A. van: Een Ruusbroec-handschrift uit het Roklooster. Album Edgard Blancquaert. Tongeren, 1958; 467 vlgg.

[Emtinck, Simon]: Bibliotheca Emtenckiana, sive catalogus librorum in omni facultate & scientiarum genere. Amsterdam, 1753.

[Enschedé, Joannes]: Catalogue de la bibliothèque.... formée pendant le 18^e siècle par... Iohannes Izaak et le Dr Iohannes Enschedé. Amsterdam, 1867.

Ermerins, J.: Eenige Zeeuwsche oudheden, uit echte stukken opgehelderd en in het licht gebragt. Eerste stukje. Middelburg, 1780.

Es, G.A. van: De attributieve genitief in het Middelnederlandsch. Assen, 1938. Proefschrift Groningen.

Esmoreit. Eerste integrale reproductie van het handschrift naast de tekst in typografie... Uitgave bezorgd door Al. de Maeyer en Rob. Roemans. Antwerpen, 1948.

Ferguut. Opnieuw bewerkt en uitgegeven door G.S. Overdiep. Leiden, 1925. Bibliotheek van Middelned. letterkunde.

Floris ende Blancefloer. Een ander handschrift van het Dietsche gedicht [door J.A. Alberdingk Thijm]. De Dietsche Warande I (1855) 493 vlgg.

Foerster, Hans: Abriss der lateinischen Paläographie. Bern, 1949.

Fontaine Verwey, E. de la: Het onderzoek naar boekbanden in Nederlandse bibliotheken. Bibliotheekleven XXXIX (1954) 293 vlgg. Een aanvulling daarop verscheen in dezelfde jaargang op pag. 377 onder de titel Gegevens over boekbanden.

Foppens, Jean François: Bibliotheca Belgica. Bruxellis, 1739, 2 dln.

Fredericq, Paul: De geheimzinnige ketterin Bloemaerdinne (Zuster Hadewych) en de secte der ‘Nuwe’ te Brussel in de 14^e eeuw. Amsterdam, 1895. Verslagen en mededeelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, Afd. Letterkunde, 3de reeks, deel XII. 77.

Frederik III en Karel de Stoute te Trier 1473. Naar het Berlijnsche handschrift. En een fragment van: Die enighe sprake ende vereneghinghe die Sunte Augustinus hadde mit God. Naar het hem toebehoorend handschrift uitgegeven door H.E. Moltzer. Groningen, 1890. Bibliotheek van Middelnederlandsche letterkunde 44.

Gamillscheg, Ernst: Etymologisches Wörterbuch der französischen Sprache. Mit einem Wort- und Sachverzeichnis von Heinrich Kuen. Heidelberg, 1928. Sammlung romanischer Elementar- und Handbücher. III. Reihe: 5.

Gay, Victor: Glossaire archéologique du Moyen Age et de la Renaissance. Paris, 1887-1928. 2 dln.

Gebedenboek, Een Limburgsch - uit de XVde eeuw. Uitg. door F. Prims. Dendermonde, 1926.

Gebetbuch, Das schwarze - des Herzogs Galeazzo Maria Sforza. Miniaturen, hrsg. und erläutert von O. Smital. Wien, 1930. 2 dln.

[p. 195]

Gesamtkatalog der Wiegendrucke. Herausgegeben von der Kommission für den Gesamtkatalog der Wiegendrucke. Leipzig, 1925 -.

Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden. Onder redactie van F. Baur, W.J. M.A. Asselbergs, G.A. van Es [e.a.] 's-Hertogenbosch-Brussel [1939-].

Gevelers, Lib.: Antonius Gorys. Bulletin du cercle archéologique littéraire & artistique de Malines XII (1902) 317 vlgg.

Gils, P.J.M. van: Eenige opmerkingen over de middeleeuwsche boekenlijst der abdij Rolduc. Handelingen van het 5^e Nederlandsche philologencongres. Leiden, 1907; 128 vlgg.

Ginneken, Jac. van en zijn Nijmeegsche leerlingen: De taalschat van het Limburgsche leven van Jesus. Maastricht, 1938.

Goffin, Léon: La Bibliotheca Belgica. De gulden passer II (1924) 199 vlgg.

Gordon, Joyce S. en Arthur E. Gordon: Contributions to the palaeography of Latin inscriptions. University of California Publications in Classical Archaeology. Volume 3, No 3, pp. XII + 65-242, plates 10-17, 36 figures in text.

Gottlieb, Th.: Ueber mittelalterliche Bibliotheken. Leipzig, 1890.

Gouw, J.L. van der: Eenige problemen van de Nederlandse palaeografie. Nederlands Archievenblad LXII (1957-'58) 17 vlgg.

Gray Birch, Walter de en Henry Jenner: Early drawings and illuminations. An introduction to the study of illustrated manuscripts; with a dictionary of subjects in the British Museum. London, 1879.

Greidanus, J.: Beginselen en ontwikkeling van de interpunctie, in 't biezonder in de Nederlanden. Zeist, 1926. Proefschrift Utrecht.

Guide, A short - to books on watermarks. Hilversum, 1955. The Paper Publications Society.

Hadewych: Werken uitg. door J.F.J. Heremans, C.J.K. Ledeganck en J.F. Vercoullie. Gent, 1875-1905. 3 dln.

Hadewych: Proza. Uitg. door J. van Mierlo. Leuven, 1908.

Hadewych: Visioenen. Opnieuw uitg. door J. van Mierlo. Leuven, 1924-1925. 2 dln.

Haebler, Konrad: Die deutschen Buchdrucker des XV. Jahrhunderts im Auslande. München, 1924.

[Harderwijk, Isaacus van]: Bibliotheca Harderwykiana. Rotterdam, 1848.

Heawood, Edward: Historical review of watermarks. Amsterdam, 1950. (Overdruk uit: Dictionary & Encyclopaedia of paper & papermaking).

Heawood, Edward: Watermarks. Mainly of the 17th and 18th centuries. Hilversum, 1950. Monumenta chartae papyraceae I.

Hellinga, W. Gs: Zes verdwaalde verzen in de Beatrijs. Verschenen in: Huldeboek Pater Dr Bonaventura Kruitwagen O.F.M. 's-Gravenhage, 1949; 178 vlgg.

Hellinga, W. Gs: Principes linguistiques d'édition de textes. Lingua III (1952-1953) 295 vlgg.

Helten, W.L. van: Middelnederlandsche spraakkunst. Groningen, 1887.

Helwig, Hellmuth: Handbuch der Einbandkunde. Hamburg, 1953-'55; 3 dln. Maximilian-Gesellschaft Hamburg.

Herbst, Hermann: Bibliographie der Buchbinderei-Literatur 1924-1932. Leipzig, 1933. Ergänzungsband zu Wolfgang Mejer, Bibliographie der Buchbinderei-Literatur.

Heubach, Dittmar: Grisaillen und Federzeichnungen der altflämischen Schule. Aus einer niederländischen Bilderhandschrift vom Jahre 1410. Strassburg, 1925.

[p. 196]

Heures de Turin; 45 feuillets à peintures provenant des très belles Heures de Jean de France, duc de Berry. Reproduction en phototypie d'après les originaux de la Biblioteca Nazionale de Turin et du Musée du Louvre. [Tekst van Paul Durrieu.] Paris, 1902.

Higounet, Charles: L'écriture. Paris, 1955. Que sais-je? 653.

Hirsche, Karl: Prolegomena zu einer neuen Ausgabe der Imitatio Christi nach dem Autograph des Thomas von Kempen. Berlin, 1873-'94. 3 dln.

Hoffmann von Fallersleben, [A.H.]: Uebersicht der mittelniederländischen Dichtung. Zweite Ausgabe. Hannover, 1857. Horae Belgicae: I.

Horst, J.J. van der: De kerken en parochiën op Walcheren. XXII. O.L. Vrouwepolder. Bijdragen voor de geschiedenis van het bisdom van Haarlem. VIII (1880) 134 vlgg.

Huguet, Edmond: Dictionnaire de la langue française du seizième siècle. Paris, 1925-.

Hulshof, A.: Deutsche und lateinische Schrift in den Niederlanden (1350-1650). Bonn, 1918. Tabvlae in vsvm scholarvm 9.

Indestege, Luc.: Middeleeuwse bandstempels met tekst in de volkstaal. Album Dr. Jan Lindemans. Brussel, 1951; 233 vlgg.

Indestege, Luc.: Einbandkunst in den alten Niederlanden. Gutenberg Jahrbuch 1955; 239 vlgg.

Indestege, Luc.: De boekband in de Zuidelijke Nederlanden tijdens de 16de eeuw. Gedenkboek der Plantijndagen. Antwerpen, 1956. (De Gulden Passer XXXIV (1956) 166 vlgg.).

Jacobs, Jozef: Vergelijkende klank- en vormleer der middelvlaamsche dialecten I. Gent, 1911.

Jacobs, Jozef: Het Westvlaamsch van de oudste tijden tot heden. Groningen, 1927.

Jonckbloet, W.J.A.: Geschiedenis der Middennederlandsche dichtkunst. Amsterdam, 1851-'55. 3 dln.

Jonckbloet, W.J.A.: Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Vierde druk, herzien en tot den tegenwoordigen tijd bijgewerkt door C. Honigh. Groningen, 1888-1892. 6 dln.

Karel ende Elegast. Diplomatische uitgave naar de incunabel A van de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage. Bezorgd door G.G. Kloeke. Leiden, 1948. Textus minores 6.

Kernkamp, J.H.: Inventaris der familiepapieren Meerman, Van Westreenen, Dierkens en Van Damme, aanwezig in het Museum Meermanno-Westreenianum. 's-Gravenhage, 1948.

Kessen, A.H.M.C.: Het Cancellierboeck. Leiden, 1931. Proefschrift Leiden.

Kessen, A.: Over de taal der oudste Limburgse niet-literaire bronnen. Ts LIII (1934) 280 vlgg.

Kiliaen, Cornelius: Etymologicum Teutonicae linguae... Curante Gerardo Hasselto. Traiecti Batavorum, 1777. 2 dln.

Kist, N.C.: Het necrologium en het tijnsboek van het adelijk jufferen-stift te Hoog-Elten; medegedeeld uit het onuitgegeven oorspronkelijk handschrift; benevens een geschiedenis der abdij. Nieuw archief voor kerkelijke geschiedenis II (1854) 1 vlgg. en 474 vlgg.

[p. 197]

Koning, Jacobus: Algemeene ophelderende verklaring van het oud letterschrift. Leyden, 1818. 2 dln. Stukken het schoolwezen betreffende, uitgegeven door de Bataafsche Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. XI: 1. II Platen.

Kronenberg, M.E.: De verspreiding van de Arenberg-collectie. Het Boek XXXIII (1958-1959) 16 vlgg.

Kruitwagen O.F.M., B.: Catalogus van de handschriften en boeken van het Bisschoppelijk Museum te Haarlem. Amsterdam, 1913.

Kruitwagen O.F.M., Bonaventura: Laat-middeleeuwsche paleografica, paleotypica, liturgica, kalendalia, grammaticalia. 's-Gravenhage, 1942.

Kuenstle, Karl: Ikonographie der christlichen Kunst. Freiburg i.B., 1926. 2 dln.

Lacombe, Paul: Bibliographie des travaux de M. Léopold Delisle. Paris, 1902-'11. 2 dln.

Lameere, William: Pour un recueil de fac-similés des principaux papyrus de l'Iliade et de l'Odyssée. Scriptorium V (1951) 177 vlgg.

Lehmann, Paul: Alte Vorläufer des Gesamtkatalogs. Festschrift Georg Leyh. Leipzig, 1937; 69 vlgg.

Lehmann, Paul: Quellen zur Feststellung und Geschichte mittelalterlicher Bibliotheken, Handschriften und Schriftsteller. Erforschung des Mittelalters. Ausgewählte Abhandlungen und Aufsätze. 1^2. Stuttgart, 1959; 306 vlgg.

Leven van Sinte Lutgart 2^e en 3^e boek naar een Kopenhaagsch handschrift uitgeg. door F. van Veerdeghem. Leiden, 1899.

Liederhandschrift, Die Haager -. Faksimile des Originals mit Einleitung und Transskription. Hrsg. von E.F. Kossmann. Haag, 1940, 2 dln. in 1 bd.

Lieftinck, G.I.: De Middelnederlandsche Tauler-handschriften. Groningen, 1936. Proefschrift Amsterdam.

Lieftinck, G.I.: Codicum in finibus belgarum ante annum 1550 conscriptorum qui in Bibliotheca Universitatis asservantur. Pars I. Codices 168-360 Societatis cui nomen Maatschappij der Nederlandsche letterkunde. Lugduni Batavorum, 1948. Bibliotheca Universitatis Leidensis. Codices manuscripti V.

Lieftinck, G.I.: ‘Methodologische’ en paleographische opmerkingen naar aanleiding van een hert met een wit voetje. Ts. LXXII (1954) 1 vlgg.

Lievens, Robrecht: Jordanus van Quedlinburg in de Nederlanden. Een onderzoek van de handschriften. Gent, 1958. Koninklijke Vlaamse Academie voor taal- en letterkunde. Reeks VI Nr. 82 (Proefschrift Leuven 1951).

Liljedahl, Gösta: On vattenmärken och filigranologi. Historisk Tidskrift XIX (1956) 241 vlgg.

Livre d'heures de Gysbrecht de Brederode éveque élu d'Utrecht. Reproduction de 38 pages enluminées du manuscrit Wittert 13 de la Bibliothèque de l'Université de Liège. Publiées avec une introduction par Joseph Brassinne. Bruxelles, [1924].

Loey, A. van: Bijdrage tot de kennis van het Zuidwestbrabantsch in de XIII^e en XIV^e eeuw. Fonologie. Tongeren-'s-Gravenhage, 1937. Nomina Geographica Flandrica. Studiën IV.

Loey, A. van: Middelnederlands leerboek. Antwerpen, 1947.

Loey, A. van: De l'état actuel de la philologie néerlandaise. Koninklijke Belgische Academie. Mededelingen van de Klasse der letteren. Brussel, 1951; 155 vlgg.

Loey, A. van: Middelnederlandse spraakkunst. 2^e herz. en verm. uitg. Groningen, 1955-1957. 2 dln.

[p. 198]

[Long, Isaäc le]: Een uitgezochte bibliotheek van de allerraarste boecken... Alle het welke... sedert omtrent 50 jaren by een vergadert, staat verkogt te worden op den 17 Augusti 1744. Amsterdam, 1744.

Long, Isaäc le: Boek-zaal der Nederduitsche bybels... Tweede uitgave. Hoorn, 1764. 2 dln.

Mabillon, J.: De re diplomatica. Luteciae Parisiorum. L. Billaine, 1681.

Maerlant, Jacob van: Naturen Bloeme, uitg. door Eelco Verwijs. Groningen, 1878. 2 dln. in 1 bd. Bibliotheek van Middelnederl. letterkunde.

Maerlant, Jacob van: Sinte Franciscus leven. Uitg., ingeleid en toegelicht door P. Maximilianus. Zwolle, 1954. 2 dln. Zwolse drukken en herdrukken 7.

Maerlant, Jacob van: Fragment van een handschrift van Maerlants Spiegel Historiael, gevonden te Zutphen, medegedeeld door W.G. Brill. Nieuwe reeks van werken van de Maatschappij der Nederlandsche letterkunde VII 2 (1856) 219 vlgg.

Maerlant, Jacob van: Spiegel Historiael, met de fragmenten der later toegevoegde gedeelten bewerkt door Philip Utenbroeke en Lodewijk van Velthem. Uitgegeven door M. de Vries en E. Verwijs. Leiden, 1863. 3 dln.

Mallon, Jean: Paléographie romaine. Madrid, 1952. Scripturae. Monumenta et studia III.

[Marcus, Jacob]: Bibliotheca Selectissima, sive Catalogus praestantissimorum & exquisitissimorum librorum... nagelaaten door den Heer -. Amstaelodami, 1750.

Marichal, Robert: Paléographie précaroline et papyrologie. Scriptorium I (1946-'47) 1 vlgg.; IV (1950) 116 vlgg. en IX (1955) 127 vlgg.

Mariken van nieumeghen. Reproductie van de postincunabel van W. Vorsterman, berustend op de Beierse Staatsbibliotheek te München. Uitg. door J. van Mierlo, L. Debaene en A.L. Verhofstede. Antwerpen, 1950.

Maximilianus O.F.M. Cap.: De interpunctie in Maerlant's Sint Franciscus' leven. Leuv. B. XXXIX (1949) 92 vlgg.

Meer, S.W.G. van der: Venloer Stadttexte. Nijmegen, 1949. Proefschrift Nijmegen.

Meinsma, Koenraad Oege: Middeleeuwsche bibliotheken. Amsterdam, 1902. Proefschrift Amsterdam.

Mejer, Wolfgang: Bibliographie der Buchbinderei-Literatur. Leipzig, 1925.

Mendes da Costa, M.B.: De handschriften der Stedelijke Bibliotheek. Vooraf eenige mededeelingen over de geschiedenis van de bibliotheek en hare handschriftenverzameling door C.P. Burger Jr. Amsterdam, 1902. Bibliotheek der Universiteit van Amsterdam. Catalogus der handschriften II.

Menhardt, Hermann: Verzeichnis der altdeutschen literarischen Handschriften der Oesterreichischen Nationalbibliothek. Bd. 1. Berlin, 1960. Veröffentlichungen des Instituts für Deutsche Sprache und Literatur 13.

Meurier, Gabriel: Coloquios familiares muy convenientes y mas proue chosos... de saber hablar y escribir Espanol y Frances. Anvers. J. Waesberge, 1568.

Meurier, Gabriel: Vocabulaire françois - flameng. Reveu, augm., et de plusieurs synonimes et formes de parler de rechef enrichy. Anvers, Jean Waesberghe, 1570.

Meurier, Gabriel: Thresor de sentences dorées et argentées. Proverbes et dictons communs etc. Avec le Bouquet de philosophie morale faict par demandes et reponces. Genève, Fr. le Febure, 1617.

Michel, Edouard: Abbayes et monastères de Belgique. Leur importance et leur rôle dans le développement du pays. Bruxelles-Paris, 1923.

[p. 199]

Mierlo Jr. S.J., J. van: Was Hadewych de ketterin Blomardinne? Dietsche Warande en Belfort. 1908 (2^e halfjaar) 267 vlgg.

Mierlo S.J., J. van: Encore Hadewych et Bloemardinne. Revue belge de philologie et d'histoire VII (1928) 469 vlgg.

Mierlo S.J., J. van: Een katalogus van handschriften in Nederlandsche bibiotheken uit 1487. Ons geestelijk erf II (1928) 275 vlgg.

Mierlo S.J., J. van: De anonymi uit den katalogus van handschriften van Rooklooster. Ons geestelijk erf IV (1930) 84 vlgg. en 316 vlgg.

Mierlo, J. van: De letterkunde van de middeleeuwen^2. Eerste en tweede deel van de Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden.

Miraeus, Aubertus: Bibliotheca ecclesiastica, sive nomenclatores VII. veteres: S. Hieronymus [Stridonensis], Gennadius Massiliensis, S. Ildefonsus Toletanus, Sigebertus Gemblacensis, S. Isidorus Hispalensis, Honorius Augustodunensis, Henricus Gandavensis, - auctariis ac scholiis illustrabat. Antverpiae, J. Mesius, 1639-1649. 2 dln.

Modius, Franciscus: Novantiquae lectiones, tributae in epistolas centum, & quod excurrit... Francofvrti apud heredes Andreae Wecheli, 1584.

Mohlberg O.S.B., C.: Nachrichten von belgischen Sammelkatalogen des 15./16. Jahrhunderts. Historisches Jahrbuch XXXIII (1912) 365 vlgg.

Moll, W.: Johannes Brugman en het godsdienstig leven onzer vaderen in de vijftiende eeuw. Amsterdam, 1854. 2 dln.

Moll, W.: De boekerij van het St. Barbara-klooster te Delft, in de tweede helft der vijftiende eeuw; eene bijdrage tot de geschiedenis der middeleeuwsche letterkunde in Nederland. Amsterdam, 1857. Verh. der Kon. Ak. van Wetenschappen. Afd. Letterk. I; 1 (1858). Verbeterde herdruk in Kerkhistorisch Archief IV (1866) 209 vlgg.

Moll, W.: Gerlach Peters en zijne schriften. Eene bijdrage tot de kennis van den letterarbeid der school van Geert Groote en Florens Radewijns. Kerkhistorisch Archief II (1859) 145 vlgg.

Moll, W.: Acht collatiën van Johannes Brinckerinck. Eene bijdrage tot de kennis van den kanselarbeid der Broeders van het gemeene leven. Kerkhistorisch Archief IV (1866) 97 vlgg.

Moll, W.: Kerkgeschiedenis van Nederland vóór de hervorming. Arnhem-Utrecht, 1864-1871. 2 dln. (Deel II in 4 stukken). Toegevoegd 1 deel Registers.

Mone, Franz Joseph: Uebersicht der niederländischen Volks-Literatur älterer Zeit. Tübingen, 1838.

Moors, Joseph: De oorkondentaal in Belgisch-Limburg van circa 1350 tot 1400. Tongeren, 1952. Bouwstoffen en studiën voor de geschiedenis en lexicografie van het Nederlands 2.

Muller Fz., S.; J.A. Feith en R. Fruin Th. Az.: Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven. Ontworpen in opdracht van de Vereeniging van Archivarissen in Nederland. Tweede druk. Groningen, 1920.

Munby, A.L.N.: The formation of the Phillipps library up to the year 1840. Cambridge, 1954. Phillipps studies: 3.

Munby, A.L.N.: The formation of the Phillipps library from 1841 to 1872. With an account of the Phillipps art collections by A.E. Popham. Cambridge, 1956. Phillipps studies: 4.

[p. 200]

Nomenclature des écritures livresques du IX^e au XVI^e siècle. Premier Colloque international de paléographie latine. Colloques internationaux du Centre national de la recherche scientifique. Paris, 1954.

Nijhoff, Wouter en M.E. Kronenberg: Nederlandsche bibliographie van 1500 tot 1540. 's-Gravenhage, 1923-.

Nijland, J. Aleida: Vondels ‘Godefroy of Hierusalem verlost’. 14^e-22^e Verslag van de Vereeniging ‘Het Vondel-Museum’. Amsterdam, 1931-1946.

Oorkonden, De oudste Middelnederlandsche - voor onderwijs en eigen studie verzameld en naar het oorspronkelijk uitgegeven door H. Obreen en A. van Loey. Med. V.A. 1934; 239 vlgg.

Overdiep, G. S.: Over de vormen van het aoristisch praeteritum in de Middelnederlandsche epische poëzie. Rotterdam, 1914. Proefschrift Groningen.

Overdiep, G. S.: Verzamelde opstellen over taal- en letterkunde. Voor den druk bezorgd door G.A. van Es. Antwerpen, 1947-1948. 3 dln.

Papyrus Bodmer I: Iliade, chants 5 et 6. Publié par Victor Martin. Bibliotheca Bodmeriana, 1954.

Paquot, Jean Noel: Mémoires pour servir à l'histoire littéraire des dix-sept provinces des Pays-Bas, de la principauté de Liége, et de quelques contrées voisines. Louvain, 1763-1770. 18 dln.

Paschasius, Radbertus: De corpore et sanguine Domini liber, ad multorum veterum exemplarium fidem, emendatus: opera Joannis Vlimmerij. Lovanii apud Hieronymum Wellaeum, 1561.

Patrologia. Patrologiae cursus completus, seu bibliotheca universalis, integra, uniformis... omnium SS. patrum, doctorum scriptorumque ecclesiasticorum, sive latinorum, sive graecorum, qui ab aevo apostolico ad tempora Innocentii III (anno 1216)... floruerunt. Series Latina. Accurante J.P. Migne. Parisiis, 1844-1904. 221 vol. in 222 bdn.

Penninc en Pieter Vostaert: De jeeste van Walewein en het schaakbord. Artur-epos uit het begin van de 13^e eeuw uitg., verklaard en ingeleid door G.A. van Es. Zwolle, 1957. 2 dln. Zwolse drukken en herdrukken 26a, 26b.

Pennink, R.: Een onbekend fragment van Renout van Montalbaen. Het Boek XXV (1938-1939) 66 vlg.

Peters, Gerlach: De Dietse vertaling van Soliloquium. Uitg. door J.J. Mak. Asten, 1936. Proefschrift Utrecht.

Petit, Louis D.: Bibliographie der Middelnederlandsche taal- en letterkunde. Leiden, 1888-1910. 2 dln.

Piccard, Gerhard: Die Wasserzeichenforschung als historische Hilfswissenschaft. Archivalische Zeitschrift LII (1956) 62 vlgg.

Plancke, R. L.: Middeleeuwse inventarissen van Belgische kloosterbibliotheken. De Gulden Passer XXVI (1948) 237 vlgg., en XXVII (1949) 24 vlgg.

Praet, Jan: Speghel der wijsheit of Leeringe der zalichede... uitgegeven door J.H. Bormans. Brussel, 1872.

Priebsch, Robert: Deutsche Handschriften in England. Erlangen, 1896-1901. 2 dln.

Proza, Middelnederlands geestelijk -. Verzameld door C.C. de Bruin en ingeleid door C.G.N. de Vooys. Zutphen, 1940.

Pulles, J.A.M.: Structuurschema's van de zin in Middelnederlands geestelijk proza. Nijmegen, 1950. Proefschrift Nijmegen.

[p. 201]

Rand, E.K.: A survey of the manuscripts of Tours. Cambridge (Mass.), 1929; 2 dln.

Renout van Montalbaen. De Middelnederlandsche fragmenten en het Middelnederduitsche fragment. Uitgegeven en toegelicht. Inleiding en teksten. Door P.J.J. Diermanse. Leiden, 1939. Proefschrift Leiden.

Ricci, Seymour de: Léopold Delisle. Revue archéologique 4^e serie - XVI (1910) 105 vlgg.

Ricci, Seymour de en W.J. Wilson: Census of medieval and renaissance manuscripts in the United States and Canada. New York, 1935-1940. 3 dln.

Richthofen, Karl von: Friesische Rechtsquellen. Berlin, 1840.

Ridolfi, Roberto: Le filigrane dei paleotypi. Firenze, 1957.

Rieu, W.N. du en S.G. de Vries: Codices Graeci et Latini, photographice depicti duce-. Lugduni Batavorum, 1897-1915. 31 dln. Met Supplement 1-9. 1902- 1912.

Rime, Dietsce -. Geestelijke gedichten uit de 13^e, 14^e en 15^e eeuw; uitgegeven door K. de Gheldere. Brugge, 1896.

Römer, R.C.H.: Geschiedkundig overzicht van de kloosters en abdijen in de voormalige graafschappen van Holland en Zeeland. Leiden, 1854. Nieuwe reeks van werken van de Maatschappij der Nederlandsche letterkunde VIII.

Ruh, Kurt: Bonaventura deutsch. Ein Beitrag zur deutschen Franziskaner-Mystik und -Scholastik. Bern, 1956. Bibliotheca Germanica VII.

Ruland, Ant.: Franciscus Modius und dessen Enchiridion. Serapeum XIV (1853) 81 vlgg., 97 vlgg.; 113 vlgg. en 129 vlgg.

Ruusbroec, Jan van: Dat boec van den gheesteleken tabernacule. Uitg. door J.B. David. Gent, 1858. 2 dln.

Ruusbroec, Jan van: Dat boec vanden twaelf dogheden. Die spieghel der ewiger salicheit. Van den Kerstenen ghelove. Uitg. door J.B. David. Gent, 1860.

Ruusbroec, Jan van: Dat boec van VII trappen inden graet der gheesteliker minnen. Dat boec van seven sloten. Dat boec vanden rike der ghelieven. Dat boec vanden vier becoringhen. Uitg. door J.B. David. Gent, 1861.

Ruusbroec, Jan van: Dat boec vanden twaelf beghinen. Uitg. door J.B. David. Gent, 1863.

[Ruusbroec, Jan van]: Joannis Rusbrochii Opera omnia. Nunc..... reddita Latine per Laur. Surium. Coloniae, Haer. J. Quentel, 1552.

Sanderus, Antoine: Bibliotheca Belgica Manuscripta, sive elenchus universalis codicum MSS. in celebrioribus Belgii coenobiis, ecclesiis, urbium ac privatorum hominum bibiothecis adhuc latentium. Insulis, 1641-1643. 2 dln.

Sattler, Paul en Götz von Selle: Bibliographie zur Geschichte der Schrift bis in das Jahr 1930. Linz a. D., 1935. Archiv für Bibliographie. Beiheft 17.

Schreiber, Heinrich: Einführung in die Einbandkunde. Leipzig, 1932.

Spiegel, Die - der sonden. Uitgeg. door J. Verdam. Leiden, 1900-1901. 2 dln.

Spitzen, O.A.: Hendrik Mande's ‘Spiegel der volcomenheit’ teruggevonden. De Katholiek XCI (1887) 289 vlgg.

Sporham-Krempel, Lore: Die Wasserzeichenkartei im Württembergischen Hauptstaatsarchiv zu Stuttgart. Philobiblon I (1957) 231 vlg.

Sterfboec, Dat - of tdie conste van sterven. [Zwolle, Peter van Os, 1491, in de maent Junio op St. Bonifaciusavont = 4 Juni].

[p. 202]

Tafereelen uit het leven van Jesus, een handschrift van de XV^e eeuw. [Uitg. door C.P. Serrure]. Gent, 1863. (Facsimile-uitgave).

Tannenbaum, A.: The handwriting of the Renaissance. With introd. by Ashley H. Thorndike. London, 1931.

Thomas a Kempis: De imitatione Christi libri quatuor. Ed. C. Hirsche. Berlijn, 1874. Heruitgave door Lud. Peters. Leiden, 1902.

Thomas a Kempis: De Middelnederlandse vertaling van De imitatione Christi. Uitg. door C.C. de Bruin. Leiden, 1954.

Tiecke, J.G.J.: De werken van Geert Groote. Utrecht, 1941. Proefschrift Nijmegen.

Tondalus' Visioen en St. Patricius' Vagevuur. Uitg. door R. Verdeyen en J. Endepols. Gent, 1914 - 1917. 2 dln.

Trithemius, Joannes: Liber de scriptoribus ecclesiasticis. Basileae, Johann Amerbach, 1494.

Usuardus: Martyrologium, quo romana ecclesia ac permultae aliae utuntur: jussu Caroli Magni conscriptum ex Martyrologiis Eusebij, Hieronymi, Bedae et Flori, ac aliunde.... Operâ Joannis Molani. Lovanii, H. Wellaeus, 1568.

Vaernewijck, Marcus van: Vlaemsche audvremdigheyt. Ghendt, J. van Salenson, 1562.

Vaernewijck, Marcus van: Den Spieghel der nederlandscher audtheyt. Gheeraert van Salenson, Ghendt, 1568.

Vaernewijck, Marcus van: Van die beroerlicke tyden in die Nederlanden en voornamelyk in Ghendt 1566-1568, naar het oorspronkelijk handschrift uitgegeven door F. Vanderhaeghen. Gent, 1872 - 1881. 5 dln.

Vanden VII vroeden van binnen Rome. Uitgeg. door K. Stallaert. Gent, 1889.

Van den vos Reynaerde. Diplomatisch uitgegeven naar de bronnen vóór het jaar 1500 door W. Gs Hellinga. Zwolle, 1952. I Teksten.

Vander navolginge Christi ses boeke [door Thomas a Kempis] aus dem Codex M.S. der Bibliothek des Benedictinerstiftes Schotten zugleich mit einem ‘vijften boeck van Qui sequitur’ nach der Handschrift der Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde zu Leiden herausgegeben von Cölestin Wolfsgruber. Wien, 1879.

Veldeken, Henric van: Sint Servaes legende. Naar het Leidse handschrift uitg. door G.A. van Es. Met medew. van G.I. Lieftinck en A.F. Mirande. Antwerpen, 1950.

Verdam, J.: Tekstcritiek van Middelnederlandsche schrijvers. Leiden, 1872. Proefschrift Leiden.

Verheyden, Prosper: Boekhandelaars te Mechelen in de 16^e eeuw. Bulletin du cercle archéologique littéraire & artistique de Malines XV (1905) 289 vlgg.

Verheyden, Prosper: Banden met blinddruk bewaard in het Museum Plantin-Moretus. Tijdschrift voor boek- en bibliotheekwezen IV (1906) 28 vlgg.; 51 vlgg.; 117 vlgg.; 163 vlgg.

Verheyden, Prosper: La reliure en Brabant. Le livre, l'estampe, l'édition en Brabant du XV^e au XIX^e siècle. Gembloux, 1935; 141 vlgg.

Verheyden, Prosper: De boekbinderij van Groenendaal. Ons geestelijk erf XVII (1943) II (Groenendael-herdenking), blz. 82 vlgg.

Vermeeren, P.J.H.: De Bibliotheca Neerlandica Manuscripta van Willem de Vreese. Utrecht, 1953. Proefschrift Amsterdam.

Vermeeren, P.J.H.: Kroniek der handschriftenkunde. Sedert deel XXXII (1955-1957) verschijnend in Het Boek.

[p. 203]

Vermeeren P.J.H.: Sint Bonaventura in het Middelnederlands. Spiegel der Letteren II (1958) 185 vlgg.

Vermeeren, P.J.H. en A.F. Dekker: Inventaris van de handschriften van het Museum Meermanno-Westreenianum. 's-Gravenhage, 1960.

Verschueren, Luc.: Kloosterbibliotheken in Nederland vóór de Franse revolutie. Bibliotheekleven XXII (1937) 161 vlgg.

Verschueren, Lucidius: De bibliotheek der Kartuizers van Roermond. Tilburg, 1941. Historisch Tijdschrift. Serie Studies 6.

Verwijs, E. en J. Verdam: Middelnederlandsch woordenboek. Voltooid door F.A. Stoett. 's-Gravenhage, 1885-1952. 11 dln. In het tiende deel van dit werk zijn opgenomen de door Willem de Vreese samengelezen Tekstcritiek van J. Verdam: en de door Willem de Vreese (A-F) en G.I. Lieftinck (G-Z) bewerkte Bouwstoffen.

Vet, W.A. van der: Het Biënboec van Thomas van Cantimpré en zijn exempelen. 's-Gravenhage, 1902. Proefschrift Leiden.

Vooys, C.G.N. de: Middelnederlandsche legenden en exempelen. Bijdrage tot de kennis van de prozalitteratuur en het volksgeloof der middeleeuwen. 's-Gravenhage, 1900. Proefschrift Leiden. - Herziene en vermeerderde uitgave: Groningen, 1926.

Vreese, Willem de: Een nieuw fragment van Valentyn en Nameloos. Ts. XI (1892) 140 vlgg.

Vreese, Willem de: Sente Augustijns Regule in Dietsche met een fragment van ‘De Bediedenisse’. Het Belfort IX (1894, 2^e halfjaar) 5 vlgg., 98 vlgg. en 165 vlgg.

Vreese, Willem de: De handschriften van Jan van Ruusbroec's werken. Uitgave van de Koninklijke Vlaamsche Academie. Eerste stuk - Gent, 1900; tweede stuk - Gent, 1902. Niet verder verschenen.

Vreese, Willem de: De gedenkstukken onzer middeleeuwsche letterkunde. Med. V.A. (1905); 431 vlgg.

Vreese, Willem de: Het Gruuthuse-handschrift. Met 5 facsimiles. Ts LIX (1940) 241 vlgg.

Vregt, J.F.: Eenige ascetische tractaten, afkomstig van de Deventersche Broederschap van het Gemeene Leven, in verband gebragt met het Boek van Thomas a Kempis De navolging van Christus. Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht X (1882) 321 vlgg.

Wauters, Alphonse: Histoire des environs de Bruxelles ou description historique des localités qui formaient autrefois l'ammanie de cette ville. Bruxelles, 1855-'57. 3 dln.

Weiss, W.: Die Bedeutung der Wasserzeichenkunde für die Geschichtsforschung. Archivmitteilungen V (1955) 18 vlgg.

Wilt S. J., A. de: De Acta Sanctorum en de Bollandisten. Folium V (1958) 163 vlgg.

Winkel, Jan te: Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Deel I. Haarlem, 1887. Niet verder verschenen.

Winkel, Jan te: De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde^2. Haarlem, 1922-'27. 7 dln.

Wijk, N. van: Over de betekenis van Middelnederlandse handschriften voor de studie van dialekten. N.Tg. VII (1913) 137 vlgg.

Ypey, A.: Beknopte geschiedenis der Nederlandsche tale. Utrecht, 1812-1832. 2 dln.