| |
| |
| |
Pieces a l'appui et supplements.
| |
| |
Extraits de pieces authentiques.
Mariage des parents de Rembrandt.
Harman Gerijtsz., molenaer van Leyden, vergeselschapt met Cornelis Claesz., mede molenaer sijn behuwd vader, met Neeltgen Willemsdr., mede van Leyden, vergeselschapt met Willem Adriaensz. Zuytbrouck haer vader en Lijsbeth Cornelisdr. haer moeder.
Registres des mariages à l'hôtel de ville de Leyden, au 21 sept. 1589.
| |
Mariage de la soeur de Harmen
Pieter Claes, van Medenblick, met Marijtge Gerritsdr. van Leyden, vergeselschapt met Lijsbeth Roelen haer moeder.
Mariés à l'hôtel de ville de Leyden 13 avril 1584. L'annonce du mariage avait eu lieu le 29 mars.
| |
Acte du partage de l'héritage des grands-parents de Rt.
Wees en Arm-Boek
Register A, folio 79 verso.
Alsoe Harmen Gerijtsz. molenaer, ende de kindere van Marijtgen Gerijtsdr. die zij geteelt heeft aen Pieter Klaess van Medenblick in zijn leven schipper,..........
| |
| |
t samen bij 't overlijden van Elysabeth Harmansdochter heurluyder moeder ende beste moeder geweest zijnde, oock huysvrouwe van Cornelis Claess van Berckel molenaer haere tweede man, onder andere aenbestorven es seeckere huysingen en erven, staende ende gelegen binnen deser stadt Leyden, beneffens den andere omtrent de Pellecaen ende Weddestege bij de Witte poort, int geheel belent ende belegen hebbende aen deen sijde ten noorden door Claes Cornelisz molenaer en daer aen de vestsloot deser stede, ende aen dander sijde ten suyden de voors. Harman Gerijtsz. Molenaer selffs mit sijn huys ende erff eertijds bij hem van sijn stieffvader ende moeder voornoemt gecoft, streckende voor vuyt de Weddestege tot achter aen de huysingen en̄ erffe aencomende Meester Jacob Roeloffsz., en̄ nyet langer van meeninge sijnde mitten anderen in gemeenschappe te blijven soe sijn de voors̄. Harman Gerijtsz. molenaer ter eenre Ende Marijtge Gerijtsdr. voors̄. in den naem en̄ van wege haere weeskinderen als wesende Usufructuarise van de selve haerer weeskinderen onroerende goederen geholpen bij Cornelis Claessz. van Berckel molenaer haer stieffvader ende gecoose voocht In dese saecke, enz.... overeengecomen...
In den eerste dat Harmen Gerijtsz. voors̄. voor sijn helffte in rechter eygendom hebben sal de huysinge en̄ erffve mit 't nyen achterhuysge en̄ erve, wesende de suytsijde belent aen deen sijde ten suyden bij Harman selffs, mit sijn voorschreven eyge huysinge en̄ erffve en̄ aen dander sijde de kinderen van Marijtge Gerijts. voors̄. mit 't volgende percheel streckende voor vuyt de Weddestege tot achter aen Mr. Jacob Roeloffszs erve off tuyn toe,...... mits dat Marijtge Harmansdr. sijn moeye haer leven lang geduyrende 't voorschreven achterhuysge sonder eenige huyr daer offte betalen sal blijven bewoonen en dat se haer overpat ende uytgang
| |
| |
over 't erffve en deur de poort oft huysinge van de voors. kinderen aen de noortsijde hebben sal; -
Item de middelgevele aen noortsijde van Harmans percheel sal trechte scheyt, ende tusschen hem en sijn susters kinderen gemeen zijn; - ende sal voorts uyt deselve middelgevel en scheytmuyr recht uyt reyende over 't erff tot op drie roede voeten nae recht beneden den noortoosthouck van 't voors̄. achterhuysge voor dese reyse gemaeckt werden een houten scheyt, - en na Marijtge Harmans overlijden sal Harman Gerijtsz. tsijnen costen dat tselve scheyt verlengen tot aen de scheytmuyr om alsoe van den anderen gescheyden te blijven; -
Daer jegens de kinderen van Marijtge Gerijtsdr. voor haer helfte mede in rechter eygendom hebben zullen de huysinge en erve noortwaerts aen de westsijde gelegen, belent aen deen sijde ten suyden 't parched ende huysinge den voors̄. Harman Gerijtsz als hyervore aenbedeelt, ende aen dander sijde ten noorden voor Claes Cornelysz. Molenaer ende daeraen de vestsloot daeronder gaende, streckende voor uyt de Weddestege tot achter aen des voors̄. Meester Jacobstuyn en erffve toe; -
Item de deur mit het cossijn inde voorsz. scheytmure jegenwoordich staende, sullen bij Harman Gerijtsz. wechgenomen en de gaete van dien tsijnen coste mit steen ende calck toegeraetselt werden; sal oversulcx Harman Gerijtsz. ingang in de Weddestege moeten maecken.
Ten laetsten sal Harman Gerijtsz. aen sijn voorsz. susters kinderen toegeven in eens in baeren gereden gelde de somme van Hondert Carolus guldens te 40 grooten vlaems 't stuck.... geonderteyckent op ten 25n Aprilis Anno 1600; etc.
| |
| |
| |
Wees en Arm Boeck lett. A. folio 121 verso.
La teneur de cet acte de 1601 est mentionné à la page 22 et 23.
Le jardin en question est circonscrit ainsi:
Zeecker tuyntgen groot in 't geheel omtrent 18 roeden lands, gelegen tegen Corn̄. Claesz. van Berckel buyten de Rijnsburger poorte in den ambachte van Ougstgeest, belent ten oesten de voorn̄. Corn̄. Claesz. en ten westen Lucas Trelcatius predicant, strecken̄. voor van heerwech tot achter in den Rijn.
Dans cet acte de 1601 se trouve pour la première fois le nom de van Rijn, ‘Harman Gerijtsz van Rijn’
| |
Documents concernant le moulin.
Livre des Privilèges de Leyden E. pag. 367 verso à la date 23 nov. 1574. Jan Cornelisz. Schagen (le jeune) et Lysbeth Harmansdr. veuve de Gerrit Roélofsz. font construire ensemble un moulin ‘op de Walle van de Wittepoort, ter plaetse daer de Arck en Pellicaen gestaen hebben.’
Ce Pellicaen était la tour, et après la démolition de celle-ci, le bastion au coin septentrional du rempart.
Opdrachtsregisters lett. E. pag 305, - 3 sept. 1575. Cornelis Claes, meunier, mari et tuteur de Lysbeth Harmansdr, veuve de Gerrit Roelofs, vend leur moitié du moulin à Jan Gerritse, avec deux petites bâtisses ou granges au pied de ce moulin, sur le lieu o^u auparavant se trouvait le Weddesteeg, pour 1000 florins.
Deux lettres sur parchemin, du 4 août 1575, (copiées dans le grand livre des Privilèges E. pag. 394 verso et 395 etc.) délivrées à Cornelis Claesz. et son épouse Lysbeth Harmansdr.,
| |
| |
par lesquelles le magistrat de la ville donne permission, moyennant un payement de 4 florins 10 sous, de faire élever un moulin. Ce moulin était bâti en lois et fut achevé en août 1575.
Opdrachtsbrief, lett. E. pag. 328:
Leste november 1575: Wij schepenen enz. oorconden dat voor ons gecomen es Cornelis Claes, molenaer, als man en voocht van Lysbeth Hermansdr., en verclaerde dat sijn voors. huysvrouw zekeren tijt voorleden en alleer hij deselve heeft getrouwt van de Edele Joncheer Jan van der Does Heer tot Noortwijk gecoft heeft zeeckere coornwintmolen, dewelcke in de ambachte en heerlijkheyd van Noortwijk staende was, en bij sijne voors. huysvrouw binnen deser stede gebragt, gesteld en opgerigt is op het molenwerf gelegen noortwaerts dicht aen de Witte poort, - en bekende daarvoor schuldig te sijn f 900.
|
Notices fournies par M. Elsevier: |
1602. |
Harmen Gerritsz. van Rijn comt vijff ach te parte aen dese moolen ēn Corn. Claesz. comt drie achte parten, daeronder 't eene achte part begrepen es 'twelck hij van de Weeskinderen van Marijtge Gerritsdr. heeft gecoft mit een huysge in de Weddesteech tsamen om XVC gl. |
1606. |
Cornelis Claesz. van Berckel ende Harmen Gerritsz. van Rijn hebben tsamen de gerechte vierde part van dees moolen vercoft aen Claes Cornelis molenaer. |
1627. |
Een vierde part met een vierde part van degereetschappen daertoe behoorende is bij Adriaentje Rembrandtsdr. wede. van Cornelis Claesz. molenaer, vercoft aen Claes Corn. molenaer. |
1636. |
De helft van dese molen mette gerechte helfte van alle gereetschappen, is bij Adriaen Paets Notar. als |
| |
| |
|
gestelde executeur van de uyterste wille van Za. Brechtgen Mourijnsdr. van Swanenburch wede. van Za. Claes Coruelis van Berckel vercoft aen Clement Lenaertsz. van Ruys molenaer. |
1640. |
De helft van dese molen bij scheydinge aanbedeelt Adriaen Harmansz. van Rijn, en is bij Harmansz. van Rijn speciael verbonden om den E. mr. Rembrant van Rijn sijn broeder voor eene somme van 3565 gulden. |
|
5 July 1646, Gerechtdagboek Y, bl. 55: |
Aen de E. Heeren van Gerechte deser stadt Leyden Vertoont - Adriaen Harmanszoon van Rijn, moutmolenaer aende molen staende opt bolwerck aen de Wittepoort, hoe dat hij suppliant hebbende door ordre van UE. achtbare sijn voors. moutmolen verset uytte noorisijde van de Wittepoort over d'selve heen tot op de suytsijde vant bolwerck aen de voors. Wittepoort - etc. versoeckende UE. achtbare ten dienste van sijn genoemde molen mede te doen maeken steene trappen.
Geconsenteert, etc.
1647. |
Clement Leenders van Ruys heeft sijne helfte van de molen en van de gereetschappen vercoft aen Adriaen Harmansz. van Rijn. |
1651. |
De helfte is bij Adriaen Harmansz. van Rijn vercoft aen Pr. Reyniersz. van Meckelenburch. |
1654. |
De helfte is bij Elisabeth Simonsdr. van Leeuwen wede. en boedelhoudster van Za. Adriaen Harmansz. van Rijn onder andere huysen belast met een losrente van f 50 s'jaers om Jan van Caerdecamp. |
1659. |
¼ van dese molen en de gereetschappen is bij Lysbeth Symonsdr. van Leeuwen, wede. van Adriaen Harmensz. vau Rijn vercoft aen Cornelis Arentz. van Rijn. |
1663. |
De helfte van dese molen is bij Cornelis Adriaensz. |
| |
| |
van Rijn en Matthijs van Caester getrouwt met Cornelia Adriaensdr. van Rijn, vercoft aan Quyringh Comelisz. |
etc.
| |
Vente d'immeubles à Harmen Gerrits.
Prothocol van Opdrachts ende Waerbrieven, Begonst in den jare 1589:
Wij..... schepenen te Leyden, oorconden dat voor ons gecomen ende verschenen es Cornelis Claeszoon, molenaer, Ende bekende vercoft te hebben..... Harmen Gerritsz. molenaer sijn schoonsoon de helfte van zijne moutmolen staende op deser stede walle bij de Witte poorte mit de helfte van alle de gereetschappen -
- vorder zoe vercoopt hij den voorszn. Harmen Gerritsz. de zuytzijde vant Molenhuys tot de voorsz. molen behorende ende staende beneden de walle aende Weddesteech, streckende tot aen de camer derzelver huysinge leggende aende noortzijde die de voorn̄. Cornelis Claesz. aen hem behout, Ende ten laetsten zoe vercoopt hij noch - Een nieūt gemaeckt huysken staende aen de oostzijde van het voorschreven gedeelte der molenhuyse leggende aende zuytsijde mit 't geheelo erff van dien, belent ende gelegen hebbende deselve vercofte gedeelten der molenhuyse ende erve ten zuyden Aernt Jansz. Smit mit een ganghe deurgaende, leggende mede aen de zuytsijde van 't voorschreven molenhuys, gelijck dat jegenwoordelicken affgeheynt ofte gemetselt es, streckende voor vuyt de voorsz. Weddesteech achter aen den thuyn van Mr. Jacob Cornz. (Westkorst) chirurghijn, -
noch gestipuleert dat de voorn̄. Harmen Gerritsz. alle het
| |
| |
vercofte voorseyt den eersten Septemb. anno 1589 zal aenveerden, -
voorts zoe bekende hij comparant hem ter zaecke van de geroerde vercopinge al wel voldaen te zijn - mit een schultbrieff innehoudende de somma van 1800 gulden van 40 groon 't stuck, te betalen staende opte termine hier naer volgende, etc.
| |
Mariage de Adriaen van Rijn.
16 Juny 1617.
Adriaen Harmens van Rijn, schoenmaker, jonkm. van Leyden, vergeselt met Harmen Gerrijts van Rijn, sijn vader; met Lysbeth Symonsdr. jd. van Leyden, vergeselt met Pietertje Symonsdr. haer moeder.
|
|