De briefwisseling Vosmaer-Perk

[29. 13 Augustus 1881]

29. 13 Augustus 1881. Brief van Perk aan Vosmaer; dubbel velletje, waarvan drie kantjes beschreven. - Vosmaerarchief.
De kwestie Daniëls-Vosmaer betrof ‘Het leven en de verdiensten van Petrus Camper’ door Dr. C.E. Daniëls, beoordeeld in de Spectator van 16 Juli 1881 door Dr. G.C.J. Vosmaer; een antwoord van Dr. Daniëls is opgenomen in het nr. van 6 Augustus.

Loenen: Oud Over

13 Aug 81.

Wat héb ik gedaan!

Ik meende u door de toezending van het kopje een genoegen te bereiden - en 't betooverde u! Ik moest mij indenken in uwe gewaarwordingen - en alle wonden zijn opengescheurd, die ik gesloten waande en bezworen had met de paaiende spreuk: Ongelukkige liefde is gelukkig! -

Toen ik gisteren uw schrijven had ontvangen, sprong ik in de jou-jou, die hier ter mijner beschikking is en roeide mij

[p. 74]

naar de uitgestrekte eenzaamheid van 't nabygelegen meer, liet het koeltje zuchten in 't geheschen zeil en dobberde den ganschen morgen op mijne droomen, pogende = zooals ik gewoon ben - mijn leed weg te denken, terwijl ik tusschen een dubbele oneindigheid, bóven en ònder mij glijd. Joanna, Ave! -

Ja - ik ben een van die Schoonheidssensitieven - Die stupor: zeker - ‘der Schoonheid huivrend schromen’ - Ach, wat heb ik in mijn korte leventje al veel en velerlei liefgehad en wat al schoonheid genoten!

Ik benijd u uw leeftijd!

Spanning en overspanning - ik heb ze gekend. Ze hebben me voor een jaar of drie - zooals u weet - de tering bijna op den hals gehaald: Het opgehoeste bloed was hartebloed. En mijne donna werkt al sinds Februari op mij.

Dezelfde Daniëls, die met uw zoon harrewart, moest mij reeds voor maanden de middelen toedienen, die mij een weinig rustiger stemden.

En nu komt de stroom uwer bewondering de mijne doorbruisen en alles golft in mij!

Beef niet voor wat mij nog staat te wachten - het ergste is geleden.

Verbeeld u dat ik dagelijks rust op eene sponde waar ook zij weken achtereen sluimerde en dat hetzelfde dek, dat mij beschut, drukte op hare schouders en lendenen en één kussen ons beider hoofd heeft geschoord.

Zelfs waren wij hier gelijktijdig gehuisvest en had ik het genot door het geopend raam van haar slaapvertrek in den vroegen morgen rozen te werpen, die zij met een lieven dank aanvaardde - omdat zij weet, wie ik ben en dat ik haar niet, als de banale, eene coquette zou schelden, wanneer zij mij toeliet haar de handen te kussen.

Wij wisselden vele brieven, wij waren veel te zamen alleen. Eens roeide ik haar over den Amstel. t Was schemering en achter haar ging de zon onder en verguldde de stad, die steeds verder week.

- Herinner je je 't vrouwtje van Paestum? - vroeg ik haar.

- En dien gouden gloed?

(Zij genoot uw roman en is in staat dien schoon te vinden)

- Ja...

[p. 75]

- Je gelijkt haar!

Haar hoofdje was omgloord van zonneschijn - zeer mooi te zien! En toen was zij verloofd en ik wist het

Zij is het niet meer.

Een enkelen dag was hare verloving openbaar, den volgenden brak ze die: t is al zes weken geleden. En zij leed er zeer door - ik weet het - en toch is zij voor mij onbereikbaar. Zij is nu ver, ver weg! - O, welk een roman!

Met Pinksteren kwam ik hare verloving te weten, door haar eigen handschrift. Ik ben toen hier - dit huis was nog onbewoond - radeloos geweest en eenzaam. En het geladen jachtgeweer heeft nevens mij geslapen. Waarom ik leef weet ik niet. t Is zoo'n prettig bewustzijn meester van zijn eigen leven te wezen en het ieder uur te kunnen eindigen.

Doch waartoe al die herinneringen op te diepen, die u niet zeer belangrijk zullen schijnen, doch mij leed doen?

Goed - behoud mijn portret een paar dagen en laat dit kopje voor uwe heldin poseeren, gelijk zij 't deed voor mijne Mathilde, zoowel als voor de Joanna.

Eigenlijk moest ik u veroordeelen op grond uwer zoete verbazing, uwer heldin mèt het figuur ook den naam van Joanna te verleenen. Dit zou de straf wezen voor uwe sympathieke verrukking.

U begrijpt dat ik liefst zoo spoedig mogelyk de vèrziende oogen in effigie voor mij heb nu de natuurlijken ver weg zijn en alleen in mijn droomen lichten. -----

Ik ben u zeer dankbaar voor de belangstelling die u in mijn lot en studie toont. Daarover later. Nu kan ik er niet aan denken. Ik ga aan Joanna schrijven, dat zij lief is en schoon - voor de 100ste maal - en dat u gedoogt dat ik haar openlijk huidige.

Dat zal haar genoegen doen. Zij vindt mijn verzen mooi.

Van verre mijn eerbiedige groeten aan uwe echtgenoote, die ik acht om hetgeen u mij van haar mededeelde en omdat ù haar liefheeft, en wees hartelijk de hand gedrukt door

uw     Jacques Perk

Ik verlang naar uwe aanmerkingen op mijn cyclus! Lees hem s.v.p. eens met het portret vóor u! - Dat dit u aangenaam aan 't werk brenge: is mijn wensch! -----