| |
| |
| |
Klucht van de Mof.
Eerste uytkomst,
Iochim Bueleke uyt het Veerschip van Zwol komende, spreeckt.
DAt wolde onser Furst, ont nimmer keen olt wijf,
Tom suke noch toe, woo seer deyt mick et lijf,
Als wen ik gerodert weer, mijn doogen kaam ick nicht wedder too scheepe,
Y tommelde sick, eft et dlo weer, ont hat soo ein seltzeme greepe
In maarse, dat ihm de hoore te barge stonden, ick reep tom suke,
Schipman, holt stille, wat let dick too vluke,
Doe blinde humling seed he, kanstu et moel nicht holden,
Ick sweeg ydel stil, man ick dacht wy scholden
Al ons doogen nicht wedder too lande kamen,
Den vorwoor de scheepknechten hadden al de seegels ingenamen,
Soo greslijck saag het door oet, on dat mich op 't meyst brude,
Ick hed soo eyn hechtken gevreten, ont al de lude
Dit lachede oft se roosende dol weeren, ick vroogde en woorom,
Dat weerste wol wijs worden sedense, kom
Man eyn luttick wijder in zee dat speck moeter wedder oet,
On eyn stunde 'er twey dar noo kreeg ik soo eyn gril aver de hoet
Dat ick swart om gen kop wert, ick speugh al wat ick in 't lijf hat,
Man 't is mick wol hondert mool leet dat ick nicht wedder op vrat,
Aber 't was nicht mochlijck est ick schoon doen wolt,
It was to mele hubsch swijne vleesch, soo geel as eyn dukoten golt,
't Was verwoor to euvel, soo as die besuckede wint weyde
Soo ongestuym ont soo heslijck, dat ihm de oogen im kop verdreyde.
| |
| |
Noe dat's tot door toe, herneughtst queemen wy by de dusse Stat,
Ick wust by mijnder arme keel nicht beter, den dat
Ick een wolt, oder eyn woestijn voor my hat, ont et were ydel schepen,
Ick dacht de hose koppen hebt oock seltzeme greepen
Im moorse, se meugense wol oet schijten
Mit beguntse alle toogels on segels los too rijten,
Dat help meiner seel seed ick, noe bin ick oet al mijn noot,
On wy steegen doe in eyn melck nap, die weer koem sesteynde part soo groot
Wiet ander, on et weer stickende voll,
Ick meen dat ick in angst weer, sudoor ick woll
Derwol eyn stijgh doolder om geven hebben, hat ick er oet gewest,
Ick dacht ick slacht de vette swijnen, ick bin noe al oet gemest,
Toch meinen gluk halp mik der noch oet, wo door bet mik een loes.
Hier siet hy een Aep op 't venster sitten.
Oomken mit verlof, woor geyt men hier na em roothoes?
Wo sy blar dynen duvel an, wil tu het nidt seggen loot et blijven,
Wat mangelt dy schayven hont wiltu mit my kijven?
Wen ick olt on wijs genoch weer, doe lutke hoosekop,
Ick mocht dijne voor wol weesen, versteystu dat doede dop?
Su wat scheerstu mick, dot dy de soepschijt in lijve voor:
Dat weer eyn heslick creatoer, 'k loef 't is de lijf-haftige bodde boor,
't Gift my nicht wonder dat de rijcke lu wanschoopen kinder krijgen,
Soo asse een minsch toe spreecken.
Iongens binnen.
Floor met een twee drie jongens die em uyt jouwen.
Hee, hee, heruyt, mof, mof.
Hee, hee hanneke de meyer, honichlicker, mof, mof.
| |
| |
Ick heb dyne mueme de moors geleeckt, versteytstu dat wol?
Loot mick de hoet op em kop blijven, y goddeloosen wichters,
Woo kan eyn minsch keyne vreede hebben? gans lichters
Ick werd mijne meus hulle het vuer soecken,
Lagh i door om, ick plegen voor eyn sloop mutse im schepe toe gebroeken:
Su soo noe steyt he vast, kaamen noe eyn mool wedder om
Iong segh ick loot bereemen, edder doe kright eyn oorvijch woo ick kom.
Twee Moffen, Hans en Michel al singende uyt.
Oet diesem hoese scheyd ick nicht
Het schijnt de morgen steern.
Helder noch penning heb ick nicht,
Onlijck wol soep ick geern, dat geyter mie, dat, &c.
Wat ducht dy Hans was dat nicht eyn hubse potse?
Ioo voorwoor y deeden recht.
Meende datse narren veur sich hedde, averst 't was 'er wat gescheeten,
Ick dacht doe bruetste boeren nicht, ick werd dat wol weeten
Woo seegstu dat nicht, de kennekens weeren koem half voll?
Woo scholl ick dat nicht seen, edder meenstu dat ick doll
Ben, et quammer al euvel wedder toes,
Doe weetst wol dat ick eyn sincke mooker bin.
Dat 's woor, doe hestze in de greep wie de pracher de loes,
Woo hest tot et den gemoockt?
Hans, wee hebben woll seven eder acht kennekens gehadt, on ick hebber drie of veer oet
Gewist, door wust die domme duvel nich van.
I wat hestoe eyn kloecken kop voorwoor doe bist eyn verstendig man.
| |
| |
Su is dat Iochim Buleke nicht met der mutse?
Tom hondert doesent storten suke, woor komst toe heer?
Dat dee twintich duvel hool, woo lang heb ick dy nicht seen,
Woo voorstoe mit Grayte, mach men dy geluck been?
Doe reedelijcke Michel, ick meen doe weerst al lang gehangen.
Woo geyter met Peeter van Meppel?
Och liefve Vrundt die is gevangen.
Verwoor, hee ont Geer Vollen.
Voor eyn mone edder twee.
Woo steyt et hier too lande toe, heb y luy y balt gedoon;
Ioo, we gedencken mit lief tavont wedder noe hoes too goon.
Michel begint weder te singen.
De olden wyver die sunt ons gram.
I sunt lyden lustich ducht my.
Iochim 't kan noe keen quoot, wee hebt de budel vol,
Ont om keyne hunden to weesen, hebben wy eyn wacker roes gesopen.
Woor krijgh y dat lustig beer? 'k wol ook wol voor eyn Seslinck edder twey koopen.
't Heet geyn bier doe nar, 'et heet Branjewijn,
Ioo woor kricht men den dat?
Kom heer mijn keerl, ick wert dy wol wijsen,
| |
| |
Su stoe dat breet wol oet hangen.
't Is eyn wit roech hondeken.
't Maegh dijne meums tassche, he heft joe eyn boort om smoel.
Noe lootet den soo wesen, den wegh schastu insloon,
Woor doe den eyn kenneke op 't venster sicht, door schastu in goon.
Wat gelt soo eyn kroesken: 'k wil nicht geern too veel geeven.
Drie Hollentsche stuber, noe by leeven
Edder starve Iochim, ick hoffe dein wolfaren, on go.
Ick wunsche jou veelle goedes, noe Hans on Michel to
Wedder seens, greut mick alle goe vrunden thoes,
Dat schollen wy wol doen.
Hans en Michel binnen.
Noe ick mach my eyn wackere roes
Goon soepen, dat ick de Kolloene dick krijg, on morgen goon om wark vroogen,
Su door dat geyter noo toe, al schollenser my met eyn buer door wedder van doon droogen.
binnen.
Lubbert een Schoenmaker, soeckt na sen gereetschap, en roept sijn wijf Neel, die met een Spinne-wiel voor den dagh komt, terwijl dat de knechts te werck komen.
NEel, Neel, weer is men sny-mes; hebje dat niet esien?
Moy, 't is al kartier over ien
Wel Ian, je weet wel datwe sulck drock werck hebben weer meughje dus lang blijven.
Nou Vaer de klock is noch niet kout, hoe meughje dus kijven.
Wie kijft, maer ick segter so by, je weet wel dat et klaer moet wesen,
Soo niet soo raeck ick licht het heerschap quijt sou ick vreesen,
| |
| |
T'sa lustigh Gasten, kloeck gearbeyt van deuse weeck,
Hou weer jonge, heestje wat, deer sinne drie paer kinder schoenen van ses steeck,
Ie moetse voort af maecken, dat segh ickje, verstaeje wel,
Ie kent wel asje wilt, nou leet sien, lustigh en fraey, as een gesel,
Op dat asje jou eygen voogt bint, je kost mit eeren kunt winnen.
Ia ja, men Kijnt, men moet kloeck wesen, alsmen beginnen
Groot te worden, wilme al mee as ien aer veur den dagh komen, o deer is soo veul van doen,
En dat moet gelt kosten, kijk de jonge luy willen altijt het nieu fatsoen
Met kracht volgen, dat den ien het dat willese allegaer hebben.
Vaer veur wie sinne die schoene mit die lange snebben,
Ick seg dat de luy wat weten, 't machme wel heuge dat mer niet of wist,
Seecker hy moet al wel estelt wesen dieder over pist.
Wat leyt jou daer an, as sy 'et soo versteen.
Ian de Graeyer hoe is 't, machme niet ien woort spreeken?
't Geer jou ummer niet an; meugh jy 'et dan niet lyen
Ia ick, maer je konter te veuren wel ien paer, of twie meer uyt een vel snyen,
As je nou doet, en je kreegh schier even veul gelt.
Dat is seeker niet weer, want men wort nou wel ien schelling mier etelt.
En asset naut ick kentje bewijsen mit men boeck.
Wel 't is mijn om 't eeven, weer sie jy nee, lustich as ien man kloeck.
| |
| |
Iochim door misverstant, in een onrecht Huys gheweest hebbende, en Oly voor brandewijn gedroncken, komt half sieck zijnde uyt, en seyd:
GAnt kreesem noch toe, woo euvel wert mick, o my
Wat weert hier oet weerden, doe leve barmhertigheyt ick spy
Al de Kolloene oet, joo oock al wat ick im lijve heb, o bloet:
Tom hondert goe Ioor noch toe, ick glue om de hoet:
Wie eyn lijf haftighe Koole vuer, woo schal dit aflopen,
't Sweyt breckt my hinder ont vueren oet, al weer ick bed roopen
Mit vet Suegen Speck, ick konder nicht ovelder oet seen,
Och meyn herts, et walgt my im balge: och door is noe geen
Hoop van lenger to leven, on schal ick hier den so ellendighe starven
Och mijn arme olde Meum, soo werd eyn ander komen, ont arven
Mijne Wootsack, one dat wol ick niet recht geerne, nee by mijnder trou
Op dusse bedroefde wijewelt gun ickse kemant leever den jou,
Iou kaamtse oock mit recht toe, went y geven my al den bruy teffens
Doe 'k wech reysde, als twey Hespen, vier Worste, ses Stoeten, neffen
Twey nieuwe Hemden, mit eyn halve Rijcxdaller an baer gelt,
Den heb ick oock soo trouw bewoort, jo nich eyn heller door van oet getelt,
Och lever got von Soest, moch ick nou oock verandren wie y deden,
In harde Specy doolder, och soo weer ick wol too vreeden,
| |
| |
Den al de jennyge die mick hantieren noo mijn doot, schollen my noch danck weeten,
't Weer oock veel beter dat ick jemant toe nut worde, den dat mick dee wormen vreeten.
O wee door komt wedder eyn vloogh, die wil mick de panse in twey byten,
't Wert mick so nat vor den hindersten, potslapperment ik moet schyten.
Hou weer jonge breng dat paer schoenen een reys tuys selje.
Dat's t'avont tijts genoech hy versuymt te veul.
En mens dus, wat en besukt werck, ist nimmermeer ne je sin gedaen,
Nou weer na staeje, gae voort segh ick, as ick spreeck soo selje gaen,
Komme ras weer ick segghetje, sie toe en wilter wel op letten,
Hem hey, maer vraag et heerschop of hy se voort betalen wil, dan of ickse te boeck sel setten.
Hou weer hebje gien mier,
Ay Neel roep Bregje een reys.
Maer sel me een mingele bier
Hou weer deer is de kan en haelme ien paertje
Bier hier by, en segh datse je geven dat moy vars is,
Van de ouwe juch krijgh ick sulcken snyingh in men buyck, en om dat et so bars is.
Soo vraagh icker niet veul na, neen ick hou veul van een varsse teugh.
| |
| |
En princepael als je ien vaen vijf ses voor je neus hebt.
Weetje 't ouwe spreeckwoort van Piet hol niet? elck sen meugh.
Noe is mick wol veur eyn doolder beter im pansse, jo verworen sot,
Dat sagh er bysterlijcken mit my oet, wat eyn honsvot,
Ick daght by mijnder arme padentassche nicht dat icker dorch kamen schol,
Ne noe geytet on steytet, su door om keyne so Daller, wol
Ick die pijne weder oetstoon, nee by mijnder seel,
Ick leep wie eyn schijtende hont, on ick heel
De buckse in beyde hende, middelerwijl sagh ick eyn gangsken open, door wol
Ick mit verloeff mijne nootdruft doen, wo noe weerstu dol,
Reep door eyn besuckt olt wijf, se hed soo eyn lange snebbe,
Woo nae groot-meumeke seed ick al mit gemack: ick wilt nicht hebbe
Dat doe door schidts seedse, ick dacht dat scholdender wol doesent seggen jo verwoor,
Tom lesten vont ick noch yen steynen brugge, door
Ick my den ontsletygen drek toe hubschen quyt mookte,
Tom goe Ioor noch toe, wat effet veur tuygh weer door ick soo of broockte?
't Moet selseme krachten aver sich hebben, 'k loof 't heft vloogen,
Dat scholme joo seggen, den 't weer mine lantsluy in 't hooft on my in gen moors gesloogen.
Noe dat helpt my nicht, 'k hebt al lange genoch jegen my self verhoolt,
'k Moet seen woor ick eyn hoosekop opstommel, die mick dit wedder betoolt,
Den ick werd myne partremony om nicht verkleynen, al scholter nóch soo dol ofloopen:
| |
| |
Dort sie ick eyn schoester sitten, den wil ick seen dat ick em mijn hoedtken verkoopen.
Leever Frent geeft doch wat voor eyn arm verdreeven man dat bid ick jou.
Geevet doch eyn stuckke droogh broot,
Och bewaert ons, schaemje jou niet, jou groote knecht datje beedelen geet?
Ie bent ommers jonck en starck, sienje de luyse-vangers by de street
Te schoyen, men live knecht, se souwen je voort na et Rasphuys bringe.
Dat is door men 't bromsilgen sooget, dat wol kein mensch immer gehengen,
Geeft doch wat voor eyn vreemt arm kneght, die ter welt gans nicht heeft door hy van leeft.
Ay lieve loop heen, je kant jou broot wel winnen, hy doet sonde die jou wat geeft,
In Amsterdam kanme wel te recht komen, deer isser soo menigh duysenr die der aen de kost raken.
Men lieve vrouw, ick heb keen hantwerck geleert, wat schol ick den maken?
Datje deugen wout men sou je wel helpen by 't ien of 't are ambocht,
Och mijn hart leevester trouster vrunt, dat weer de rechte katze die ick socht.
Wat duncktje van 't schoen-maken, sou je deer wel sin in hebben, spreeck lustigh,
Woo lang schol ick wol leeren?
Keerl bint, ick segh van vier jaar.
Weerom gien vijf? vier dat's ommer te luttick.
Siet dat wijf komt mee altijt steuren, as ick met ymant in de praet ben:
| |
| |
Kenje jou besuckte murf niet houwen? deer vaar et vier in.
Hoe is 't nou, machmen niet spreecken Ian dreumel, elck wat wils.
Wie seyt vanje spreecken woudt-aep: maer om datje altijt soo veel bedils
Hebt, siet dat en begeer ick niet.
Heu, heu Iochim, maer weer van daen?
Woo ick van danne bin dat werd ick jou wol verhalen.
Ick hoor nicht wijt van Hooselunnen te hoes, en stadt in Westphalen.
Maer hebje dan hielendal niet e liert?
Nicht anjers den meyen, on 't lant to bouwen.
Hoe gaet 'et daer met den oorlogh kanje ter noch geende houwen?
Och liefve deucht wat scholle wy, de krijgers verdarvent soo schoon, dat 'er nichts averblift,
See seen nicht an geystligh noch weltligh, wat plegender in stist
Munster on Oosenbrug, voorneme Hernhusei too wesen, on christelicke Kaspelen.
Sinne die dan nou miest wech?
Dat leuf ick wol, soo asse haspele
Iegen eyn ander, wen de Keysersche eyn plecke in-nemen, alto hant
Kamen de Sweeden ont Hessen, ont joegense veur twentig duyvel, ont steecken de bru in brant.
Dat moeten wy met goe oogen anseen, ont duren der nicht eyn woort wedder seggen,
Man krijgen wyse dan eyn mool to vatten, in stroecken edder heggen,
Soo moetense wedder anholden, door geyt et dan taf taf,
Door schol y seen wat veur balbiers wy sunt, wy scheren hoor on boort mit eyn streeck af.
Maer men gelt en men goet was ick as jey, dat sou ick begraven.
| |
| |
Hen jou de deeven sunt to arch, se hebt veur eyn gewenst,
Datse dy in eyn backoven steecken, en smueken dy soo lang dat doe et bekenst,
Edder neemen eyn dobbeltseel, datse dorch twee stocken steecken, ont wringen
Dy door den kop twisschen, dat dy ducht hee schal an doesent stucken springen.
Soo hoor ick wel weet 'er ien een ditje, d'aar weeter een datje teugen.
Ia 't magh wesen hoe 't wil, 't sijn altoos stucken die niet deugen.
Men leeve vrou wat schalme doen, 't gooter nicht anjers heer in onsen lanje?
Maer weer leyt je lant, in Vranckrijck of in Spanje.
Sie die besuckte ouwe best een reys, hy seyt ommers in Westphalen,
Wat schortje te schempen en smaalen?
Segh hanggat, ick wil spreeken, en ick sel spreeken, wat roert et jou
Hoor vaer steurje jou niet an me vrou,
Se het soo een mutsje brandewijn drie of vier op, en deer kense niet hiel wel teugen.
Dats weer krimpkloot, ick denck dat ick en jy het alle bey wel meugen.
Wel wie drommel sou deyncken datse dat hoorde.
Dat overgeslagen sijn man, om weer tot onse veurigen woorden
Te komen, nou wat seghje van de vier jaer?
Doet soo wol on lootet drie wesen.
Dat sal ick niet toestaen, al sou we jou ons leven niet krijgen.
Wel ick segh dat et veul is, gans lichters je selt swijgen,
Nou vertooren jou nicht meyster,
Hoort veerdenhalven joor werd ick jou dienen.
| |
| |
Vaer inje kinnebacken, jou beseete ouwe vel;
Nou wat segje wiljet doen?
Noe lootet den soo weesen.
Ey bewaerme, wat 's dat veur een groene veugel, ay lieve segh
Die selt ambacht by je vaer lieren.
Met sulcken hansje hange-broeck; ist al van de geck!
Vaertje deer is je bier, nou dat 's ierst ien hoddebeck.
Wat dunckje van die vrijer Breghje, is die seecker soo beus?
Wat neen, hy lijckt wel ien brackje had hy maer een dubbelde neus,
Avoes lochim, ick brengt jou een reys.
Dochterken 't wert jou eyn mool gelden.
Waeyen, hoe komt Paessen dus vroech in 't lant?
Hou weer drinck je voor mijn Ian.
Met verlof, woor geyt men hier on de hemmelickheyt door men sijn behoef doen kan?
Deer onder die brugh verstaeje wel?
Io, jo, 'k werd noe wol vinden.
Heer vaertje wat selje met sulcken knoet doen?
Ia wel ick segh moer en dochter selme noch geck broen,
Wat roert et jou, ick weet wel wat ick doen sel sou ick immer hopen.
Nou kijnt zwijgh jy stil, laet de bul al sen best heen loopen.
| |
| |
Ist niet gelijck ick segh? se passen op mekaer als de klock op elff.
Weer of die besuckte moff blijft? kedeer is de man selff,
Wel hey hoe was dat soo, dat quaem je schielick over?
I dat weer nicht een bru, 't ging to hans wol teyn mool groover,
Ick meende dat ick worme im lieve had, on etweer mit reverenti klincklaer dreck.
Wat duncktje van die egalen gast.
Dat vaer em selfs in sen beck.
Hoe hadje een purgasi ingenomen datje soo los brande?
Des dinghs verstoo ick nicht.
Of je een stoelganck ingenomen had?
Woo ben ik soo dom, met verleuff y meenen eyn schijtery:
Ne docht nicht, door was van mijn lants volck door ick by
Quam, ont die hedden eyn wackeren roes gesoopen,
Yder voor drie stuver, ick docht 'k werd oock wat koopen,
Al schol ick in twey doogen nich eeten, eft ick nu in 't rechte hoes ghewest bin dat weet ick nicht,
Don osse my schelms bedroogen hebben, altoos mijn goe meyster, sicht
Toch, 't weer in dat strootken, ont in dem hoese, door i dat kenneken op dem venster seen,
An eyn syt dat oethanghbret.
Wat of die geck uyt sen kruyn sloot, deer verkooptmen geen
Dat ducht my oock, ruyck eyn mool woo mick de vinger stincken.
Wat brutsme de besuckte dickkopte Moff, geeje man
Oly veur Brandewijn drincken?
Maer hy doetet om beste wil vaertje, ick prijs de
Dat hy de pis bekijckers geen gelt gunt, seecker hy hetter gien duert an.
| |
| |
Tom hondert goe joor noch toe, moet y oock noch kamen,
Doe looser meken, om my arme stumper to beschamen?
Leet sien wie sal ik het brengen, avoes 't gelt jou een reys vrouw.
Blijf sitten ick selt wel krijgen.
Leet sien op dat we vast geen, en ons weten te regeleeren in deuse saecken,
Soo selt dunkktme noodigh wesen om een schriffje van ons ackoort te maecken.
Woo et jou beleever, man ik heb noch wat vergeten,
Dat wy ein den anderen verstoon, woo schallewe et mit eten
Holden, edder geef y dat toe wie de pelser et krijt.
Sie deer schep op met de groote pollepel, dat de kat schijt
Selje hebben, doet ghelijck as andere doen, ick weet dat hier soo veul binnen
Van jou lants luy, dat nou al groote Miesters sinnen,
Die er kost van de goe luy by de huysen plegen te halen,
En nou datse wat mier as mient sinne, wetense niet genoeg te smalen
Op een andereen elck sen liet te segghen.
Dats weer se benne elck ien te wijs, 't is altijdt van er rijckdom, po ho gien dingh kan 't hindere,
Maer isser hier of deer een vettjen open, dan ist ick ben een arm man met een huys vol kinderen,
Aensiet men nootdruft Heerschop, ick bidde guntet my doch,
Ia se troggele soo lang tot datset wech hebben, noch,
Ick geloof datmen geen onbeschaemder ondankberder volck inde hiele werelt sou weten te vinden as sy,
Soo weynigh gedenckense an weldaet, genome jy ginckter by
En bat'er om ien aelmoes, ick weet soo waer as wy leeve,
Al benje duysentmael er lantsman, datse jou niet en beet geeven.
| |
| |
Dats weer sucke Indassen loopender ongder.
Maer seker vaertje, je echt men moer slimmer as een hont,
Ie hoort onse liest wel blaffen, en meughje heur dan niet hooren spreecken.
Was ick in jou plaets schijtkousje, ick souwer men neus mee in steeken.
Ian schey uyt 't wort laet, jonge brengt 't rietschop inde winckel,
Kom, we sellen op 't goet succes een reys drincken.
Hou weer Ian, is dat je klopschinckel
Ia, kom langmese eer ickse vergeet.
Maer lieve mortje wat of men vaer mit die besuckte mof doen sel? 't is teugen men sin.
Ie weet toch wel dat hy alles na sen kop wil hebben, wat brust 'et my, kom gae me in.
binnen.
|
|