|
| |
Het derde deel.
Hoe wel wy op den throon als Aertsche Goden prachtich
Een werelt buygen schier met onsen Scepter krachtich,
Hoe wel ons goude kroon blinckt met den diadem,
Daer is een grooter Heer, daer is een hooger stem,
Daer is een Koning noch die onsen glants verduystert,
En een bepeerlden Staf die heerlijcker luystert,
Daer is een Hemelsch rijc, 't welck 't wereltsch rijc omvangt,
Daer alle mogentheyt den Scepter van ontfanght:
't Is hy die boven woont, en heerscht oock hier beneden,
Die onse Zetels doet verschricken voor sijn treden,
Der Princen overhooft, der Koningen Monarch,
Die 't alles oversiet van sijnen hoogen berch,
Die op 't verhemelt ront gebout heeft sijnen troone,
De louter sterren zijn maer loovers van sijn kroone,
Die met sijn donder-stem den sterflijcken verschrickt,
En met het vuyrich root van sijnen blixem blick.
Meer pylen heeft hy op Egyptenlant gescherpt
Als zants; en barich schuym het roode Meyr opwerpet,
Als koren aders rijp den vochten Nyl besproeyt,
Wanneer van sijnen stroom de vliet-kruyt overvloeyt.
Wat baet my nu op 't hooft de kroone van Afriken?
Oft dat ick 't derdendeel van al des werelts Rijcken
Op myne globes zie? wat baet dar ick alleen
Maeck een triumphe van hooveerdige tropheen?
Oft dat ick op den boort van mynen vloet doe swieren
Dees vendelen gecruyst, dees bloedige banieren?
| |
| |
Oft dat den Arabier oft Moore martiael
Ontziet de puncten scherp en sneden van myn stael?
Wat batet (als ick doe myn oorlogs leger krielen)
Dat d'ander weerelt moet voor desen Scepter knielen?
Dat ick van 't oost tot west gevreest word en gheeert?
Als desen grooten Mars noch boven my regeert?
O Delta, Delta schoon! die met u graf pilaren,
Met u Mausolen schynt d'wtbreydselen te naren,
Daer Pharaos met syn kruyn de Firmamenten doet
Verschricken, en vertreet het Aerdrick met de voet:
Wat batet oft gy kont met flitsen en met pylen
Verdonckeren de locht? oft in zoo korten wylen
Gy een bosschagie maeckt van lancen wtgespeert?
Oft s' weerelts aensicht met u krijgers eclipsert?
Wat batet oft gy in u wapens voert geschreven
De teeckens van u deugt en vromicheyt vergeven?
Wat baet oft uwen Prins met slavernije strang
Zoo vele volcken druckt? oft dat den Ondergang
Syn roede nederworpt, en offert voor myn voeten,
Oft met sijn kroone my den Middach komt begroeten?
Als heel Egypten dus door blixem, wint en storm
Tot eenen Chaos kruypt weer in syn oude form.
Help Iupijn! wie gy zijt die met u oorloogs wempel
Ons boven 't hooft braveert, komt over uwen drempel
Int sterffelijck begrijp, en laet den Hemel staen,
Komt plant op platte velt de stenghe van u vaen:
Geen Koning is hier doch die om de beste kansse
Met my kroon tegen kroon derf zetten in balansse:
Ick waeg om 't Hemelsch Rijck noch op een goede hoop
Den ronden circkel groot van s' werelts ommeloop;
En brengdy my in 't graf op 't hoogste van myn dagen,
Zoo ist my eers genoech van u te zyn verslagen:
Komt slechts op 't aertsch toneel zo gy tournoyen wilt,
Op dat ick proeven mach de deugt van uwen schilt;
| |
| |
En ist dat ick u sweert noch spere niet ontvliede,
Zo wensch ick op myn graf geen schoonder Piramyde.
Oft gy al schoon d'Hebreen die mynen Scepter druckt
Van hunnen halse scheurt, en Pharao ontruckt
't Iock van hun dienst baerheyt, waerwaerts; wilt gyse brengen
Dat sy de hoornen van u Altaeren besprengen?
Sy raken elders licht in dieper slaverny,
Oft onder een gebiet van strenger heerschappy.
Gantsch Lybien is woest daer Athlas stygt om hooge,
En 't ingeseten volck geneert sich met den booge,
En oorloogt met de spriet gestadig tegen 't wilt,
Daer yder tot nootdruft sijn pylen op verspilt.
Gaen sy hun by den Moor oft Etiopier voegen,
Die heeft noch 't meeste deel wel van sijn Rijck te ploegen;
Oft hyse schoon ontfangt, en loopts' al in 't gemoet,
d'Uytheemsche als een Slaef sijn ackers bouwen moet.
Den ruygen Barbaros oock binnen sijn limiten
Geen vreemdelingen lydt, noch Meden, nochte Sciten,
Noch over onsen vloed, noch over de Iordaen
En sal de Philistijn oock geen Hebreen ontfaen.
Den vrecken Arabier sy passen op hun stucken,
Is oock genoeg bekent noch om sijn oude tucken,
Hy vilt, besteelt en pluckt, wie in sijn handen raeckt,
En die hy borger salft hy eygen Slave maeckt.
Noch daer den Assyrier der Koninglijcker staten
't Toneel eerst bouwen dorst, by 't stroomen der Euphraten,
Noch nergens waer het licht de duysternis verdooft,
Oft d'ingeseten is der vremden overhooft.
Oft soecken sy een Landt, oft soecken sy een wooning
Daer yder borger is, daer yeder is een Koning,
Daer yder Rechter is, en 't mes treckt uyt der schee,
Dien bodem is gelijck de diepte vander Zee,
Daer alle baergheschuym opryset met malkander,
Soo wil een yder hier oock heerschen boven d'ander,
| |
| |
En werden sy dan 't saem verdruckt in ongeval,
Wat Koning isser die hun sake rechten sal?
Oft trachtense onder een Climaet self te heerschappen
Daer sterflijck mensche noyt het spoor van sijne stappen
Geprent heeft laten staen, daer sonder arrebeydt
De willge natuyr het acker-veldt bereydt,
Sy sullen menichmael noch om Egypten wenschen,
Eer't tot voldoening streckt voor so veel duysent menschen,
Die buyten Pharao behoeven al ter noot,
Tot nootdruft eenen opgehoopte vollen schoot.
Moyses ende Aaron tot ten Koningh.
Monarche Misrayns hoe lang suldy noch konnen.
d'Oogh-appels sluyten voor de klaerheydt ender Sonnen?
Hoe lange ô Pharao! suldy beletten dat
Israël smoocken doe het heylig Altaer-plat
Des drie-mael hoogen Godts? Ay blint versteenigt Vorste?
Hoe priemdy op u hert, hoe steldy op u borste
Soo menich pyl en schicht, en welft u stout en trots,
Harneckich over 't hooft den strengen toorne Godts,
Die heel Egypten druckt 't onsterflijck eeuwich wesen
Dus met sijne stemme roept, ick heb voor 't laetst myn pesen
Noch eenmael uyt-gereckt en mynen krommen Boog
Gespannen, wee! ô wee! 't wit van myn grimmig oog
Is Heptapolis kroon, die trots myn Hemel schichten
Heeft negen-mael belet den Isralijt te lichten
Syn ancker van den Nyl: Wee! wee! indien sy stout
Noch dit twaelfstammich heyr van hun vertreck ophout:
Van d'oust gebooren af uyt Pharaonis lenden,
Tot d'alderminste toe die van d'Egypters benden
Sich d'eerst-gebooren roemt van Vader Moeder lief,
Niet een sal zijn die niet de doodt gelijck een dief
Sal rucken in het graf, geen hert dat niet sal voelen
| |
| |
Myn koude straelen in sijn heete bloedt verkoelen:
Dus loopt noch in 't gemoedt des Hemels Koning preuts
Terwijlen hy u dreygt, soo houdt u buyten scheuts
Van mynen stalen boog, die weder is gespannen;
En oorloft onsen tocht, dat d'Isralijtsche mannen
Op Horeb smoken doen hun Altaren beloedt.
Gy singt al eenen sang, gelijck de Koeckoeck doet,
En oft gy Slaven trockt om uwen Godt spysen,
Daer Horeb met sijn spits ten wolcken gaet op-rysen
En oft myn Majesleyt gedoogde goedertier
Dat gy op-stijgen deed' 't Afgodisch offer-vier
Wt de Woestijnen schoot, om ick en weet wat Goden
Vermaken met het bloedt des Altaers opgesoden,
Soudt gy my sweeren dier te keeren al met vliet
Ter plaetsen die gy met verlof te rugge liet:
Oft veynsdy my den tocht die gy hebt voorgenomen;
Zegt waerwarts hy sich strect.
Het lant van Canaan, recht over de Iordaen,
Daer ons Voorvaders eerst hun stappen lieten staen,
Dat God zelf heeft belooft, dat God zelf heeft geswooren
Aen Isac synen knecht en Iacob wtverkoren.
Gy 't Lant van Canaan verkrijgen in 't bezit?
V Bogen zijn te slap om schieten na dit wit,
Meynt gy met lijf en ziel zoo in dit Landt te treden?
Gaet henen, vraegt te deeg na syn gelegentheden?
Hoort Idumea, hoort! hoe achtmen dy zoo licht,
Een ander heeft genoeg en schrickt van u gezicht,
Die rondsom afgepaelt ligt midden inde bergen,
Die met u mueren trotz den Hemel schijnt te tergen,
Waer voor zoo menich Rijck syn wapens heeft geschorst,
En daer de Pilistijn wt steeck syn hooge borst,
Daer elck Inwoonder stout is eenen Giges hooge,
En gy Sprinckhanen teer en Musschen in hun ooge:
Te wijt zijdy verdoolt! en timmert inde locht
En schildert op Neptuns azure golven vocht,
| |
| |
Dy 't Philistijnsche Rijck zoo wonderlijck voor oogen?
Help! 't geeft my wonder wt wat borsten gy gezogen
Hebt dees hoogdragentheyt, en hoe gy zoo verruckt
Dees stoute dwaesheyt in u herssens hebt gedruckt?
Wat Rijck is u belooft? My dunct gelijck de Muggen
Gy om de kaersse swermt, tot dat gy Bedel-pluggen
V vleugelen verbrant! ick rade, ick rade u blaest
Eer gy dit heete moes wilt proeven met der haest:
Oft wildy bancken in de Philistijnsche koken,
Eer hy u heeft genoodt, oft synen haert doen smoken,
Zoo keert dan onverzaedt: gy Kranen vliegt u mat,
Om gasten met den Vos, die al in schotels plat
De spijse toebereyt, en als gy meynt te drabben
In syn gestolen vet, zult gy u niet beslabben.
Zoeckt vry een aender aes, oft sich u kele belegt,
De brock is doch zoo groot dat gyder aen verswelgt:
Dus slaet dit inde wint, en laet vry aender Eycken
De Schilden hangen die gy niet en meucht bereycken
Met uwen lammen erm, al veel te kort en stram,
En voor dien Scepter eel van dynen Geytschen Ram
De kromme hroonen grijpt, 't welck beter u zal voegen,
Of 't Kouter, om de borst des Ackers te doorploegen
Van 't Palestijnsche lant.
Heeft God tot eenen Schilt en tot een vaste Borgt,
Den grootsten Capiteyn die hy wil overvallen,
En baet geen preuts gebergt van opgeworpen wallen,
Noch diepe vesting van een grondeloose zee,
Noch bogen, noch geflits noch sweerden uyt der schee,
Noch vele wapentuyg, noch s'werelts oorlogs heyren
In een slach-ordening en mochten sich verweyren
Voor synen stercken erm die nau verheven schier
Om stryden, al omvlecht is met den Lauwerier.
En of tLandt open stont van alle Philistynen,
Hoe raeckty door de dorre Arabische woestijnen,
| |
| |
'T onvruchtbaer woeste velt, de doornen wildernis,
Daer niet myn ruyg gediert als wilt geboomt en is,
Daer is noch vrucht tot spijs, noch vochticheyt om laven,
T'waer pas een Kerchof om u t'zamen te begraven.
God is de volheyt zelf wins overmilden schoot,
Voor Iacob over vloeyt van 't zoete Hemels broot,
Die 't al geschapen heeft wt niet, kan op der heyden
En 't stekel-doornich velt ons Tafel toe bereyden:
De zelfd' waer door den Nyl noch jaerlijcx overvloeyt,
Waer door den Oceaen wt zoo veel stroomen groeyt,
En zal ons nimmermeer aemachtich laeten dorsten,
De moeder zal veel eer 's kints lippen haere borsten
Ontrecken wreedt en stuers, eer onsen Herder zal
Vergeten syne kud' in 't aerdsche tranen-dal.
Stuyt u den Philistijn, zoo hebdy te passeren
T' rood grondeloose Meir, maer wildy henen keren?
Die met syn Water-pas bepaelt de groote Zee,
En heeft gecompasseert den boord van yeder Ree,
Dies Hemels bouten schoon te zamen heeft gewrongen,
En 't Aerdsche Centrum swaer hout allesins gedrongen,
Heeft lang de weg bereyt, heeft lang den padt gebaent
Voor 't volck van syn verbont, die stoutlijck en verwaent
Gy aen u opzet boeyt, en derft noch 't hooft opsteken
Als oft het aende macht des Hemels zou gebreken
Te blixemen den trots van u hartneckicheyt,
Daer u de vinger van Gods hooge Majesteyt
Zoo strengh' heeft aengetast, eylacen! wordt eens wyser,
En noch de wraeck verstompt van syn rechtveerdich yser
Treckt henen, maer ick wil, ick wil u Beestiael
Hier blijft tot roof en buyt: Treckt henen uwer straten.
Wy sullen van ons Vee geen klauw' hier achter laten.
Soo blijft dan die gy zijt: Hoe sullen dees Hebreen
Ons trotsen? Neen, eer werdt den alderleegsten steen
| |
| |
Nemphidis omgekeert: Het Vee dat sal hier blijven,
Treckt met u Kinders heen, u Hoeren en U Wijven.
Waer 't Vee blijft blijven wy, grootmogende Monarch,
Als wy gekomen zijn by Sinai den bergh
Wy Godt een offerhand' van Ossen ofte Stieren
Op 't heylige gesteent danckbarig moeten vieren,
Tot eenen soeten reuck, en tot een teecken bly
Dat hy ons heeft verlost van al ons slaverny,
De palen synes Wets wy niet en overtreden,
Dus oorloft ons vertreck, en hoort syn stemme heden.
Soo blijft de straffe handt
Des Heeren over u, en over 't gantsche Landt:
Godt zoud eer eenen berg of harde rotz bewegen.
Is hy een lustig Haen hy kray noch eens te degen,
Den sleutel van myn Rijck zy u voor 't lest ontseydt,
En welcker tijdt gy in myn tegenwoordigheydt
Hier weer verschynen dorft, ick sweer by mynen Throone,
Misraijns edel Hof, en by myn groote Kroonen,
Ick sweer by desen Staf bepeerelt en vergult,
Dat gy van stonden aen u kerck-hof vinden sult.
Pharao binnen.
O Diamanten hert! oysere natuyre.
Het yser wort gedweeg in 't gloeyen van den vuyre,
Den Diamant hoe hardt versachtet Bocken bloedt,
Maer desen blijft verstockt, versteent in syn gemoedt.
'T glas van ons slaverny is nittemin verloopen,
Ick sie, ick sie den weg tot ons verlossing' open,
Egypten siet om hoog, het sweert is uyt der schee,
Dies Iacob morgen licht syn Ancker van dees Ree.
Binnen.
NV't Manen-schynsel sich gaet ronden,
En met heur kromme hooren naeckt
Vast eenen halven circkel maeckt
Wert den Hebree van druck ontbonden,
En van 't tyrannig jock ontlast:
Siet hoe elck juygt met blyden geeste,
Sier hoe sy nu haer Paesshen-feeste
Met vrolijckheyt bereyden vast,
| |
| |
Hun jaer'ge Lammerkens sy slachten
Met dat de schaduw' sich uytstreckt
En s' Hemels oog syn licht vertreckt
Om schuylen inde water-grachten.
Siet, hoe sy met de roode stralen
Van 't suyver Lams verkoren bloet
De dropels ende posten vroet
Van hare poorten vast bemalen:
O heylig klaer ken teecken! om
Te vryden al u eerst gebooren.
Voor d'Engel die in s' Heeren tooren
Gaet maeyen met een Zeyssen krom,
Al d'eerstelingen van den Nyle,
Al d'eerste die uyt s'Moeders schoot
Beschouden Phoebi stralen root,
Door schicht hy met eert Hemel-pyle.
D'Israeliten rusten twylen
Hun toe na s'Heeren wil en eysch;
Om hun te geven op de reys
Van soo veel stadien en mijlen:
De Lammerkens die nu gedoot
Syn, sy gaen voor den vuyre speten,
Daer na met bitter sausse op-eten,
Met surig ongehevelt broot,
Omgort geschoeyt, den staf in handen,
Een yeder vlijtig 't Lamken eet
Al staende als wandel-gasten reet,
Om scheyden vande Nylsche stranden.
Schoon morgen root begint te blosen,
Sy met verlangen roepen t'saem,
Komt werpt u stralen aengenaem
Eens in ons blijschap over Gonsen
Blau Hemels licht doorschynt de Locht,
Beschaemt den silver schyn der Manen,
En distilleert de peerel tranen
Die van ons wangen rollen vocht,
Niet meer van droefheyt als voorhenen,
Maer al van blyschap en van vreucht,
Om dat den Hebree met genucht
Syn soete vryheyt is verschenen.
O soete vryheyt! wat een Krooning
Dunckt u den genen die verruckt
Nu soo veel eeuwen heeft gedruckt
'T slaefsch jock van een tyrannich Koning:
Oft schoon 't wildt vogelken met lust
In 't korfken tierreliert en fluytert
En inde traly 't wyl het tjuytert
Verdient 't gekochte zaedt gerust,
'T zou liever in de raexkens schieten,
En klieven met syn vlercxkens locht
Den blauwen Hemel, soo het mocht
Slecht mager synen kost genieten.
Waerom versteeckt sich in de stoppels
Der bosschen 't hoorn getackte Hert,
De rancke Hind' waerom soo hart
En snel vlucht sy voor s' Jagers koppels?
Waeromme vliet het schuw Konijn
En d'achter-lamme bloode Hasen,
Die als een schaduw wech geblasen
Soo flocx in hun zant-holen zijn?
D'azure Visschen waerom duycken
Sy voor 't doorluchtig net soo ras
In 't diepste van het water-glas
In 't diepste van Thetidis Kruycken?
Ach! om hun vryheyt, die soo naeckte
Een yeder van naturen wis
Syn voorhooft in geschreven is,
Van dat hy éerst in 't licht geraeckte.
O driemael edel vryheyts kroon!
Die Isac d'hooft slapen omvlechtet,
Waerom den lieven Hemel vechtet,
Die met syn vleugelen ten toon
Beschaduwt d'Isralijtsche benden,
En helpt hun uyt 't Egyptisch zandt,
In 't rijcke Palestijnen landt,
Wt al hun droef heyt en ellenden.
T'wyl Jacob dus van vreugden reyet
Den held'ren witten dag aenbreeckt,
De gulden Sonne 't hooft opsteeekt,
Die over Nylus golven spreyet
Het straligh licht van syn flambeel,
Die haest ontdeckt hoe dees Comedi
Rijst uyt de bloedige Tragedi
Van Deltas schreyende Toneel,
Daer d'oust-geboren voor hun magen
Op 't bedde ligghen kout en styf,
En laten 't graf hun doode lijf,
Dies Isr'el wert van 't jock ontslagen.
|
|
Auteursrechtvrij