Maeghden
(1643)–Joost van den Vondel–
Auteursrechtvrij
[pagina 7]
| |
J.V. Vondels Maeghden.Het eerste bedryf.
Aertsbisschop. Burgemeesters.
O Constantin, die nu, by God, een waerder kroon,
Een' eedler scepter draeght, bezit een' hooger troon,
En heerelijcker Rijck, dan eertijds hier op d'aerde,
Toen ghy 't verwezen bloed verloste met dẽ zwaerde,
Gezegent zelf van God in uw manhafte vuist;
Op dat zijn heiligh zaed voortaen niet meer gekruist
Zou werden, als het vlood verzierde en valsche Goden,
By 't goddelijcke Recht, zoo hard, zoo scherp, verboden:
Ghy Held, die 't aerdsch paleis om 't hemelsch hebt geruimt,
Wat baet het toch, dat ghy den ganschen Rijnstroom schuimt
Van woeste vyanden, en Heidensche tyrannen,
Eendraghtigh tegens God, en Christus ingespannen?
Nadien die felle Scijth, en Noordvorst opgeweckt,
Germanje niet alleen, maer, 't aerdrijck overtreckt,
En, passende op geberght, noch duinen, nochte stranden,
Gaet overweldigen, en schenden alle landen,
Die Gode, en zijnen zoon oit waren onderdaen.
Onnoodigh was 't Maxent, en Maximin te slaen;
Dewyl de Noorman, ruim zoo wreed, en moordbaldaedigh,
De Christe Kerck vervolgt, de Neroos maeckt genadigh,
Al d'oude gruwlen weêr op heilooze outers zet;
De ziel, in 't klaerste bad gewasschen, wêer besmet
Met ongeloof, verdruckt 't geloof der eerste Vaderen,
Ons dreight met vier en strop, en opent Jesus aderen;
Als of te luttel bloeds gestort werd, toen de dwang,
En dolle tyranij drie eeuwen ging in zwang.
| |
[pagina 8]
| |
De vierige Matern, een leerling van Sint Peter,
Wees deze Stad vergeefs tot God, en op een beter;
Zoo Got, of Hun Gods disch, in rood tiras, en bloed
Des Martelaers gesticht, magh trapplen met den voet,
En op het smoockend puin gaen huppelen, en draeven,
Waer onder uw gemeent leit levendigh begraeven.
De Vindster van het Kruis, dat zoo veel harten treckt,
Uw Moeder, heeft vergeefs met louter goud gedeckt
De kerck van Gereon, en 's Gulden Martlers drempel;
Indien een roovers klaeuw dien Godgewijden tempel
Zal plondren, en 't rood goud, en schitterend gesteent,
En stroien in den wind der Heiligen gebeent,
En asch, met zorgh bewaert. waer toe de marmerzercken?
De toetsteen? het albast? zoo veel vermaerde wercken?
Gevaerten, trots gebouwt met schatten en vernuft?
d'Autaeren zijn onnut, waer voor zelf d'afgrond suft,
En ziddert. waer toe lamp, en kandelaer ontsteecken?
Op dat het den soldaet niet zou aen licht ontbreecken,
Na'et overrompelen van poort en wal, by nacht?
Wanneer hy, tempelen oploopende met kracht,
Kappel, en koor ontbloot van dierbre Heilighdommen.
Hoe snellijck velt men 't hoogh, zoo langsaem opgeklommen!
Waer berght mijn schaepskoy zich, in 't uiterste gevaer?
De myter valt voortaen mijn' ouderdom te zwaer.
Bur.
Eerwaerdste Vadet, hoe? my dunckt aen al dit klaegen,
Ghy beeld u zelven in ons droeve nederlaegen,
En spelt alree den val der Stad, 't welck God verhoe.
Ghy waert, in al 't belegh, noch noit zoo bang te moe,
Noch zwichte, schoon of al de klocken onraed klepten;
Dies Raed, en Burgery, in 't vechten, hoope schepten,
En moed uit uw gelaet, en voorhoofd even bly:
Ja nergens leed men last, d'Aertsbisschop quam'er by,
En steef met raed en daed de mannen op de muuren;
Dat waer hy slechs verscheen, daer moght geen vyand duuren,
| |
[pagina 9]
| |
Maer stoof, gelijck het stof, te rugh voor zijn gezicht.
Waer hy zijn oogen sloegh, scheen yeder blick om schicht,
Die 't grimmigh harte trof, en 't leger broght aen 't wijcken.
Eerwaerdste Vader, hoe? zoud ghy ons nu bezwijcken?
Wy hebben mannelijck tien stormen uitgestaen,
Geen elfste zal 't ons doen: hy koom vry echter aen.
't Ontbreeckt aen volck noch trouw. 't ontbreeckt aen hart noch handen.
Men heeft voor dezen oock Agripstad aen zien randen:
Maer hoe 't Vitel bequam, getuight ons Houtvaertfeest,
Het welck men jaerlix viert; wanneer Marsil zijn geest
Noch om zijn tombe danst; terwijlwe met ons allen
God loven in triomf, en, juichende om de wallen,
Gedencken aen dien Held, die Ridderlijcke ziel;
Hoe hy, gelijck een leeuw, die brult, ter poorte uit viel,
De voorste was, in streng beleggers voor te jagen,
En keerde gelauriert, gezeten op den wagen,
Van paerden, wit als sneeuw, getrocken t'zyner eer,
Die ons tot erfgoed liet zyn hart, en oud geweer.
Aer.
De Burgemeester kan mijn' geest niet zeer vermaecken
Met een gelijckenis van ongelijcke zaecken.
Het leger van Vitel valt veel te licht en dun,
Gewogen tegens heir, en heirkracht van den Hun;
't Geweld, daer geen gewelt schijnt tegens opgewassen.
Het vruchtbaerste gewest van menschen (best zou 't passen
Dat ick hen dieren noemde, in menschelijcken schijn)
Door 't welck de Tanais loopt, waer meê d' Europers zijn
Van hunnen nagebuur, den Asiaen, gescheien,
Zend krijghsvolck uit, als mut, en sterckt zich met livreien
Des Konings Valamir, en 't heir van Harderick,
Vermaert ten ooreloogh, en veeler landen schrick.
Hier onder mengen zich de Duringers, en Zwaven,
En Marckmans, met al die zich onder Scythen gaven,
En vleiden de Fortuin van Attila, wiens maght
Tot zijn gehoorzaemheid de forsse Gotten braght,
| |
[pagina 10]
| |
De Rijcken reegh aen een, en zegenrijck ten lesten,
Zich meester maeckend, streeck de sluierkroon van 't Westen.
Stoot die zijn' staelen kop voor deze glaze Stad?
Neen Aquileia, 't welck de zee te baete had,
Ja onverwinbaer scheen, en drie jaer uit kon harden,
Verscheurde hy, als ragh, en spinneweb, in flarden,
Met zijn bloeddroncke kling, 't gelogen zwaert des Gods:
Ick rep geen zwacker steên, op veer na niet zoo trots.
O landstad, droogh van graft! ick zie uw' grontvest spatten.
't Geduurigh stormen moet de beste Burgers matten.
Bur.
Wy zijn dien Dwingeland noch voor een wijl getroost.
Wie weet hoe 't midlertijd wil daegen uit het Oost?
De zon zou Martiaen den keizer eer verdrieten,
Dan tegens 't godloos Hoofd het harnas aen te schieten.
Aer.
O Rijn, een krancke troost, in 't bitterst van uw smart.
De Bosphorus zit zelf beneepen en benart
Van overal, en heeft te vyand de vier winden.
Hy bid, en smeeckt om hulp al zijn gelijckgezinden.
De Persiaen van 't Oost, de Visigot van 't West,
In 't Zuiden de Vandael, in 't Noord dees Hunsche pest
Hem dreigen, elck om 't felst. wie zou 't verduuren kunnen?
Bur.
Hy sluit bestant met drie, en demp dan eerst dees Hunnen.
Aer.
Wat hoor ick voor gerucht daer buiten, op de straet?
Bur.
Hier koomt een drommel volx. hier komt een Bo.
Aer.
Men laet
Hem daedlijck binnen staen. Wat wil ons wedervaren?
Mijn geest voorzeit niet goeds. ick vrees voor quade maeren.
Bode. Aertsbisschop. Burgemeesters.
GElooft zy God, dat ick dien klaeuw des doods ontsprong.
Noch liever oud en grijs gestorven, dan zo jong.
Aer.
Wat tyding? wat's er gaens?
Bur.
Wat tyding brengtge? Bode.
Bo.
Ick zweet van al 't gedrang. qua tyding maecktme bloode.
Aer.
Zegh op. wie lijdt'er last? waer lijd mijn Bisdom nood?
Bo.
Vrouw Ursul is in 't net met haer geheele vloot.
| |
[pagina 11]
| |
Aer.
Die zwaerigheid heeft my, als lood, op 't hart gelegen.
Noit tygers, op hun jaght, onnosler kudde kregen.
Bur.
Och Ursul, komtge zoo den ouden Maurus t'huis?
Hoe laedge op uwen hals dit zwaer en lastigh kruis?
Aer.
Verhael ons 't gansche stuck.
Bur.
Hef aen, om tyd te winnen.
Bo.
Ick zal vrouw Ursuls toght van deze kaey beginnen,
En leien haer te Rome, in 't Pauselijck paleis,
Van Rome weder hier; nadien ick al de reis
Het Ioffrenleger volgde, uit lust tot zien en hooren.
Bur.
Begin, wy luistren toe.
Aer.
Al is 't met droevige ooren
Bo.
Van Keule quam de vloot, voor wind, en onvermoeit,
Te Bazel aen, waer door dit blonde water vloeit,
En snijd de stad in twee doch ongelijcke deelen.
De Bisschop Panthalus ontfing dees Reisgespelen
En Koningklijcke Maeghd met een beleeft gemoed.
Men liet de schepen hier, en gaf zich voort te voet
Naer Rome, 's weerels hooft, tot dat men ons kon wijzen
Die sloten hoogh gebout, daer zeven heuvels rijzen,
Ontrent den Tibervliet. Maer nauwelix vernam
Ons komst Cyriacus, haer landsman, of hy quam,
In Goddelijck gestalt, met alle Kardinaelen,
En Kerckelijcke pracht, dees Koningin onthaelen.
Hy opende het hof, en offerde al zijn' schat,
En ley 't verwelkomt heir in 't beste van Gods Stad.
Om kortheid rep ick niet, hoe veel verlichte Maegden,
Besprengkelt van zijn hand, het eeuwigh licht behaeghden:
Wat Joffers, aen Gods Stoel verbonden door haer bloed,
Dien brand verdubbelden door een verzet gemoed.
Na datze Vatikaen, d'Apostolijcke graven,
De kercken rijck gebouwt en opgepronckt met gaven,
Der Heilgen overschot bezichtight, en bezocht,
De bevaert, God belooft, ten vollen had volbrocht,
Met vasten, en gebeên, met waecken, en met traenen,
Begonze 't kuysch geslacht met errenst op te maenen,
| |
[pagina 12]
| |
Te staen op haer vertreck. wy groeien in getal
Van beiderleieGa naar margenoot* kunne, een Maeghd ontvonckt het al,
Ontfangt het al, en keert den neck geen laegh geboren,
Noch draeght op hoogheid moed. zy heeft het bey verkoren.
Cyriacus, op 't licht dat hem de hemel gaf,
Steegh van Sint Peters stoel, en hooge trappen af,
En wert haer kruisgenoot. men dencke of 't nijd verweckte,
By 't Heidendom, daer zy een heldre leidstar streckte,
Voor menigh dwalend hart. Nu bid ick, luister toch,
Wat ons gebrouwen word van 't Heidensche bedrogh.
Aer.
Wy luistren toe met zorgh, dat hier geen ramp uit kome.
Bo.
De Burgemeesters zelfs, en Oversten te Rome
(Maximiaen heet d'een, en d'ander Africaen)
Om 't eenigh Konings Kind behendigh te verraên,
Te blusschen 't zuiver licht, beginnen 't ondervraegen,
Wat wegh zy veilighst acht, en leggen looze laegen,
Met valschen schijn; gelijck wel eer Ierusalem
Zijn kroon vernedren wou voor 't kind van Bethlehem,
En ondertusschen zwoer den Heiland te vernielen,
Al waer het oock door 't bloet van veel onnoosle zielen.
Men reisde in 't endt. op wegh ontmoet de Bruid van pas
Den Bruidegom, die van haer lot verzekert was,
En om de martelkroon zyn goude kroon wou geven.
Zyn vader, oock besprengt met water, had dit leven
Verlaten, wel vernoegt. zyn Moeder, oock verlicht,
Met al haer Dochteren, behartighde haer plicht.
Hy brocht Daria meè, zijn Schoonmoêr, nu geruster
By Ursul, 't eenigh pand, en oock zijn jongste Zuster.
Zoo keerden wy gezond te Bazel voor de stad:
Daer d'Aertsheldin op 't hooft van eenen heuvel trad,
Omvlochten met een krans van ellef duizent Maeghden,
En mannelijcken stoet; dien 't wonderlijck behaeghden
Heur aenschijn aen te zien. zy wenckte. elck zweegh terstond.
Toen sprack een God, of geest door heur' begaefden mond:
| |
[pagina 13]
| |
Getrouwe, die mijn vaen gevolght zijt van Britanje;
Toen onlangs t'Agrippijn, het hoofd van laegh Germanje,
De zoete en zachte slaep mijn harssenen beving,
Verscheen my in den droom een rustigh Iongeling.
'K verschoot in 't eerst, en deê myn oogen slaepende open.
Zijn vleugels, bont van pluim, van mann' en nektar dropen.
't Gekrulde en gouden hair by locken nederhing.
En 't hagelwit gewaed, met goud gezoomt, ontfing
Door 't slingeren een zwier van boven tot beneden,
Niet minder aengenaem dan zyn volmaeckte leden.
Hy sprack: o Maeghd, die lust in 't hemelsch leven schept,
Het onvergangklijck goed voor 't aerdsch verkoren hebt,
En streeft naer eeuwige eer, ghy zult dees reis voltrecken,
Maer op uw wederkomst dit veld hier by bedecken,
Met uw gewijde schaar, en steigren zoo naer God,
Die u beschoren heeft een onwaerdeerbaer lot.
Zoo sprack hy, en verdween. Wie nu door oorloghsmaren
Zich vind bezwaert met my den Rijnstroom af te varen,
Die kies een veiligh pad, na dat het heur behaegh.
Mijn wensch is met dees vaen, die ick onwaerdigh draegh,
Dees Kruisvaen in de hand te scheiden uit dit leven.
Toen riep al 't hier: niet een van ons zal u begeven.
Wy wenschen om die dood, wy treên in Iesus eed.
Zoo maeckte een yeder zich, als tot een hooghtijd, reed.
Aer.
O mannelijck geloof, in maeghdelijcke scharen!
Bur.
't Was ymmers wijd verspreit dat wy belegert waren,
En Attila den stroom met brugh en palen sloot.
Bo.
Al wie naer boven voer, die waerschuwde Ursuls vloot,
En spelde 't onweêr al, het welck men op zagh komen,
Men bluschte 't vier niet uit. het opzet was genomen.
Men voer met voordacht recht den vyand in de mond,
Die op dees Ioffers vlamde, en krijghsvolck opwaert zond,
Op den verwittighbrief van Afrikaen geschreven,
En van Maximiaen, ophitsers van hun neven.
| |
[pagina 14]
| |
Men rande ons aen. men dreef al stil langs d' overzy
Des Rijns, langs Duitsch, de Stad, voor zonneschijn voorby,
Eer 't yemant werd gewaer. Toen stack men endlijck over,
Naer 't Hoofd van 't leger toe, en ick ontsloop dien roover,
Met dezen Hunschen rock verkleed, en onbekent.
De Dwingelant verwacht mevrouw nu in zijn tent.
Bur.
Wat raed om den Tyran dien vetten roof t'ontrucken?
Aer.
Men vang van Jesus aen, misschien of 't wou gelucken.
Dat alle de gemeent, gescheiden uit haer werck,
Het Raedhuis uit zijn ampt, 't gemoed met vasten sterck,
En vierige gebeên. Dat kercken, en kappellen,
En kloosters 's volcx gebeên godvruchtighlijck verzellen;
En, offrende op 't autaer, God klagen heuren nood,
Tot redding, of tot troost der aengevochte vloot.
Attila. Juliaen.
GHy hebt die lichte vracht van Ioffren dan gegreepen?
Iu.
Al Nijmfen, elck om 't schoonste, en Venus met haer schepen.
God Mars verleende u noit een vriendelijcker buit.
Zoo 't krijghsvolck moght begaen, elck zocht zijn gading uit.
At.
Waer raecktenze in uw net zoo reuckloos met haer allen.
Iu.
Ontrent daer in den Ryn de Moezel koomt gevallen.
At
Zijn 't mans, en vrouwen bei?
Iu
't Zijn Joffers blanck en schoon,
De mans meest wapenloos.
At.
U werd noch spits geboôn?
Iu.
Daer werd noch zwaert noch pijl getrocken noch geschoten.
At.
Men hoorde een veldgeschrey?
Iu.
Een' zang van speelgenooten,
Gelijck of eene Bruid van Koninklijcken stam
Haer' lieven Bruidegom met vreughd in d'armen quam.
Hier onder mengde zich de wedergalm der klippen,
Langs d'oevers van den stroom. op 't roeren van de lippen
Dreef 't water langsaem af, en luisterde naer 't lied,
Waermeê de Maeghderey Gods Roede welkoom hiet,
Daer Christenrijck om schreit. zy scheenen niet gevangen,
Maer, nu in vryer staet, om 't sterven te verlangen.
| |
[pagina 15]
| |
At.
't Is van 't hardneckigh slagh, dat naer zijn oudren aerd,
En liever met de borst en boezem loopt in 't zwaerd,
En 't spits voor haer gevelt, dan ongequetst daer neffens.
Hoe droeg zich, 't Hoofd der vloote, als gy die vloot al t'effens
Beknelde in uwe fuick, en leid van land aenboord?
Iu.
Vergeefme dit vergrijp. 'k beken 't, ick werd bekoort,
Zoo dra ick Ursul zagh van verre zich vertoogen.
Men vraegh niet, hoe 't my ging, toen ick haer onder oogen
En nader quam. zy stond (wat was 't een trotse stand!)
Op 't voorste schip, en hiel de Kruisvaen in de hand;
Gekroont met diamant, en met robijne roozen;
Maer schooner bloncken dees', die op heur kaecken bloozen
En blaecken allerschoonst, wanneer een eerbre schaemt
Het edelste van bloed op elcke wang verzaemt.
Op haren boezem straelde en speelde met zijn vieren
Een goude Kruis, verzet met blaeuwe puicksaffieren.
Een weeligh luchje speelde, en vloogh vast af en aen,
En vulde nu het zeil, en krulde dan de vaen,
Gehecht aen 't Standerdkruis, daer zy haer' troost in stelde.
Dit was al 't wapentuigh, de speeren dieze velde.
Maer 't oogh, een scherper speer, doorpriemde my mijn hart.
Het purpren kleed, gevoêrt met witte armijnen, werd
Van dertle windekens by wijlen op geheven.
De leli, en de roos, van goud in 't kleed geweven,
Ontstaecken t' elckens dan haer' luister aen de zon,
Die onder ging van spijt, en niet verdragen kon
Den weerglans van dit licht, 't welck opging uit den Zuien,
En brack door nevels heen, en oorloogs regenbuien.
Waer 't eere als schande, ick had den oorlogh uyt den zin
Gezet, om zoo een puick, en schoone vyandin.
At.
Ghy spreeckt'er af met smaeck, en schijnt bykans t'ontvoncken.
Zy waer met vloot met al veel nutter strax verzoncken,
Dan herwaert aengevoert; veel nutter strax versmoort.
Waerom hebt ghy dit schip niet in den grond geboort?
| |
[pagina 16]
| |
Iu.
Dat was my niet geboôn. mijn last brogt dat niet mede.
At.
Men breng haer hier voor my.
Iu
Zy komt, en maeckt zich reede.
Ick trad voor uit, en hoop dat u mijn dienst behaeght.
Daer komen mijn Kornels, en offren u de Maeghd.
Iuliaen. Vrsul, Attila.
NU staetghe voor mijn Heer, die last gaf u te vangen.
Vr.
Noit bleef een vry gemoed in yemants stricken hangen.
At.
Die vryheid mocht u licht ten beste niet vergaen.
Vr
Indien ick qualijck spreeck, men wijs mijn feilen aen.
At.
Men kan hier d' eerste reis met feilen 't lijf verbeuren.
Vr.
Wie zich onschuldigh kent zal om geen sterven treuren.
At.
Ghy stoft te jong. zie toe, en sterf niet al te dra.
Vr.
Zoo 't slibbren van mijn tong uw rechtbijl quam te na,
Of quetste, ick ben 't bereit met dezen hals te boeten.
Is 't anders, stelme weêr in staet op vrije voeten.
At.
Wie zijtghe? van wat land? hoe jongh? wat jaeght u hier?
Met dezen langen sleep, door water en door vier,
En midden door 't gevaer van 't omgewroet Germanje?
Vr.
Monarch; ghy ziet hier 't oir van 't Kalidoonsch Britanje,
Het land van myn geboorte, indien ick zonder roem
Van my, of yemants eer te mindren, my dus noem,
Die liever Ursul heet: mijn oude, veertien jaeren,
Gevalle Gode alleen. ick quam niet hier gevaeren,
Noch liet myn Vaderland, en Vader over zee,
Noch voerde een' grooten sleep van eedle maeghden meê,
Uit reuckeloozen lust, gelijck 't u vreemd magh geven.
Een hooger oirzaeck heeft my tot dees reis gedreven.
At
Wat oirzaeck dryft u noch zoo verre, en zoo uitheemsch?
Vr.
Een prins; een eenigh Zoon des Konings van den Teems,
Noch Heidensch en vervreemt van 't zaligh merreckteecken,
Al raezende van minne, en 't minnevier ontsteecken,
Hiel by mijn' Vader lang door zijn gezanten aen,
En boodme t' elckens trouw. men bad hem af te staen,
| |
[pagina 25]
| |
Nadien ick voor had, God te dienen al mijn dagen,
En geensins d'ydelheid der oogen te behagen;
Maer 't weigren was vergeefs. hy dreighde sterck en stijf
Ons endlijck met zijn heir te vallen op het lijf,
Door 't pricklen van dien hoon. mijn Vader viel verlegen,
En ging 't gewightigh stuck met zinnen overwegen.
Ick ried het huwelijck op voorwaerde aen te gaen,
Nam uitstel drie jaer lang. de Prins zou zich beraên
Met Iesus priesteren; zou 't Heidendom verwerpen;
Al 't geen myn Godsdienst eischt zich laeten innescherpen.
De Bruigom zou de Bruid met een getal van tien,
Van oude, en zede als zy verzorgen, en verzien;
Dan elck van 't elleftal met duizend tot haer Reien,
Om 't oir van Deonot naer Rome te geleien.
Zoo werd ick met beding verbonden en verknocht:
Zoo won ick tijd, of tijd zijn' zin verzetten moght,
En smoorde in tyds dien krijgh, eer 't oorloogh werd geboren.
Dit dreefme naer den Ryn. dit gaf myn' toght de sporen.
Ick heb aldus verkoelt des Ionglings eerste vlam.
Hy trockme te gemoet, en keert waer langs ick quam.
Veel Maeghden, op de reis besprenckelt op haer hoofden,
Gehoorsaemheid aen God, en zijn autaer beloofden;
Gelijck dees braeve Prins, nu eens gezint als wy,
Om Christus wil verzwoer zijn blinde afgodery.
At.
Zoo roemtghe noch van volck en Vorsten te bekeeren?
Vr.
Ick roem alleen in God, dat hem de menschen eeren.
At.
Ghy voert van land tot land een doodelijcke smet.
Vr.
Een Christelijcke lucht, gezond voor 't quijnend bed.
At.
Wy weeten, hoe ghy u te Rome hebt gedraegen.
Vr.
Wy weeten, wie u schrijft, en aenhitst tot dees laegen.
At.
Ghy styft d'oproerigheid met dien ontelbren hoop.
Vr.
Ick stuit het oproer zelf, in 't hardste van zijn' loop,
En voe geen leeringen dan die naer vrede smaken.
At.
Ghy pooght het slechte volck uw lastren diets te maecken.
| |
[pagina 26]
| |
Vr.
Zoo 't lastren is, al 't geen men avrechts lastren noemt.
At.
Met schijn van Godsdienst word uw ydle drift verbloemt.
Men magh uw' aenhang noch gelooven, noch vertrouwen.
Men zorgt, men vreest.
Vr.
Voor wie? voor wapenlooze vrouwẽ?
Voor Maeghden zonder magt? voor mans, berooft van zwaerd?
At.
Wat vrouwen konnen doen, bleeck eertijds aen dien aerd
Der Amazonen wel, die met geweld van scharen,
Europe, en Asien zoo verre meester waren,
Bekrijghden elck met meer dan mannelijcken stijl,
De borsten zetten af, en beeten met de bijl
Den stroom Thermodoön, en onzen Tanais open,
In 't hartje van den voṙst; bedorven 't al met stroopen,
Verstickten 't manbre zaed, eer 't naeuw geboren was;
Dat ick van Lemnos zwijgh; daer zulck een groote plas
Van bloed vergoten werd, door dochter, en door moeder,
Verschoonende noch man, noch kind, noch vaêr, noch broeder.
Quam Cyrus, Hercules, en Iason voor den dagh,
Zy tuighden levendigh wat vrouwvolck al vermagh.
Vr.
d' Oprechtste Godsdienst leert geen menschen te verkorten,
Aen middelen noch eer, veel min hun bloed te storten;
Die leert ons d' Overheid, alwaer 't een dwingelant,
Te dienen, in al 't geen zich tegens God niet kant.
At.
Heeft niet, uw Kruisbanier beoorlooght onze Goden,
En Rome zelf verdruckt?
Vr.
Een Vorst dien 't werd geboden,
Als 't glinsterende Kruis hem in de lucht verscheen.
At.
Gehoorzaeme aerd, wanneer 't u aen gelegentheen
Noch mangelt; maer zoo ras het tijd is, om te spreecken,
Dan krijghtghe last van God, om d'ooren op te steecken,
Dan houdghe woord noch trouw, en zet uw' zetel vast.
De weereld overlâen, en van uw juck vermast,
Heeft onder u gesteent, en deerlijck moeten zughten.
Hoe dick zach d'Isterstroom ons grijze Wichlaers vluchten,
En d'Offervinders zelfs, bestorven als de dood,
Met Heilighdom en Goôn geladen in den schoot,
| |
[pagina 27]
| |
Gevangen en vermoort, na'et plondren en berooven:
Dat leerde ons nimmermeer uw' aenhang te geloven.
Trawanten, leit haer wegh. grijpt toe, en doet haer spoên.
'K zal letten wat my staet met dit geslacht te doen.
Onsterflijck aengezicht, ick moet my toornigh veinzen,
Maer Venus uyt haer' troon ziet Attilaes gepeinzen.
Rey van Agrippiners.
Zang.
AErtspriester, eertijds opgevaren
In 't hemelsch koor, daer maght van Engelen
Haer keelen, onder fluit en snaren
Met kittelende galmen mengelen;
Daer ghy den Vader stelt te vrede,
Met d'allerheilighste offerhande,
En aldoordringenden gebede,
En zet u bloed voor elck te pande;
Verlosser, ga om hoogh te raede.
Verlos dees Maeghden uit genade.
Tegenzang.
Ghy weet hoe u die hitte rooste,
Toen d'Engel, van Gods troon gezonden,
U, aen de Cederbeeck, vertrooste,
En balssem goot in zoo veel wonden,
Waer van ghy ree de voorsmart voelde,
Toen doodzweet vast in bloed verkeerde,
Het bloed, dat 's Afgronds gloed verkoelde,
Na dat ghy u aen 't Kruis verneêrde.
Verlosser, ga om hoogh te raede,
Verlos dees Maeghden uit genade.
Toezang.
't Getal der Martelaren
Na zoo veel marteljaren
| |
[pagina 28]
| |
Is mooghlijck noch niet vol.
Vergaen dees Maeghden t'zaemen,
Zoo staen met rood heur naemen
In Jesus martelrol.
|
|